ایران در آفریقا به دنبال چیست؟/ سید حمید حسینی: دیپلماسی اقتصاد محور ، پدیده پسابرجامی است

یک کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است آفریقا ظرفیتهای بالایی برای حضور ایران دارد و این منطقه باید جدی گرفته شود
سیاست خارجی کشورمان پس از دور شدن از تحریمهای دست و پا گیر شکل گرفته بخاطر پرونده هسته ای خود با برنامه جامع مشترک موسوم به برجام که با کشورهای پنج بعلاوه یک شکل گرفت، در دوره جدید تلاش دارد از مزیتهای اقتصادی و سیاسی آن کمال استفاده را ببرد. دستگاه دیپلماسی کشورمان این موضوع را در سفرها و برنامه های کاری خود گنجانده است و حضور هیاتهای اقتصادی و تجاری همراه محمد جواد ظریف در سفرهای خود به کشورهای مختلف حاکی از این موضوع است. سفر اخیر وزیر کشورمان به آفریقا در این رابطه قابل بررسی است. کارشناسان از ظرفیت بالای این منطقه خبر می دهند که خدمات ارزان تر ایران نسبت به کشورهای اروپایی و همچنین بازار مناسب این منطقه می تواند روند مناسبی را در این باره شکل دهد. در این سفر گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی، مسایل منطقه ای و بین المللی و همکاری های دو جانبه از محورهای گفت و گوی وزیر امور خارجه ایران با رئیس جمهوری آفریقای جنوبی بود. این منطقه چه پتانسیلهایی برای توسعه و گسترش روابط با ایران دارد؟ دیپلماسی اقتصادی مطرح شده از سوی دستگاه دیپلماسی می تواند تنوع اقتصادی پایداری برای کشورمان داشته باشد؟

در این باره با سید حمید حسینی عضو اتاق بازرگانی و کارشناس مسائل اقتصادی گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.

آقای حسینی با توجه به سفر وزیر خارجه به آفریقا به نظرتان این منطقه دارای چه ظرفیت ها و پتانسیلهایی برای کشورمان است؟ حضور فعالین اقتصادی همراه با وزیر می تواند در این باره مفید باشد؟

باید یادآور شد که هرچه تلاش می کنیم با اروپا و غرب روابطمان را توسعه دهیم باید همزمان با کشورهای آسیایی و آفریقایی هم در جهت توسعه مناسبات و گسترش روابط تلاشهایی صورت بگیرد. اینکه روابط اقتصادی مان با تعداد خاصی از کشورها و محدود به کشورهای خاص و کالاهای خاصی هست، مطلوب نیست. این موضوع به شدت ما را آسیب پذیر می کند و بحرانها و اتفاقات غیر قابل پیش بینی می تواند در این باره زیان بار باشد و هر گونه تلاشی که در این باره انجام می شود به شدت روی صادرات و واردات ما اثر دارد.
در حال حاضر موضوعی که در رابطه با کردستان عراق ایجاد شده یک بازار دو میلیارد دلاری ما تحت تاثیر قرار می گیرد و ما را برای بازار بزرگی به نام کردستان عراق نگران می کند. لذا تحرکاتی که وزارت خارجه مخصوصا در دور دوم آقای ظریف با این محوریت که دیپلماسی را بر محور اقتصاد قرار داده و پیش ببرند، بسیار مهم و حیاتی است و در این رابطه یکی از ظرفیتهای بزرگ ما همکاری با آفریقاست. چه غرب یا شرق آفریقا یا حتی مرکز آفریقا مانند آفریقای جنوبی اهمیت فراوانی دارد. آفریقای جنوبی یکی از کشورهای پیشرفته آفریقاست. یکی از کشورهایی است که در خیلی از کشورهای آفریقایی الگوست و از قدیم ها از مشتریان نفت ما بوده و ما ارتباطات خوبی با آفریقای جنوبی داشتیم. الان هم روابط توریستی مان خیلی بیشتر شده و ایرانی ها علاقه مند شدند که از آفریقای جنوبی بازدید کنند و شاهد استقبال مردم ایران از این مقصد توریستی هستیم. این سفر با توجه به اینکه یکسری از فعالان اقتصادی هم همراه آقای وزیر هستند، می تواند به شکل قابل توجهی کم کاری هایی را که در این سالها در روابط با آفریقا شده را جبران کند و ما بتوانیم سهم بیشتری در بازار بزرگ آفریقا داشته باشیم.

چه مسائلی باید در این کشورها بیشتر مورد توجه قرار گیرد؟

بازار بزرگ آفریقا باید مورد توجه قرار گیرد و در آینده باید روی بسیاری از اقلامی که تولیدکننده آن هستیم و توان صادراتی و تولید آن را داریم سرمایه گذاری کنیم، زیرا که یکی از مناطقی که می تواند جذب کند، کشورهای آفریقایی است. به نظر می رسد انقدر که لازم بوده به این بازارها اهمیت نداده ایم و امیدواریم در دور دوم همانطور که آقای ظریف مطرح کرده اند با یک دیپلماسی اقتصاد محور که از سوی سفارتخانه ها و مجموعه امکانات وزارت خارجه دنبال می شود بین حوزه سیاست و اقتصاد تقسیم کاری صورت گیرد و به آن اهمیت قائل شوند و بتوانیم دیپلماسی را در خدمت اقتصاد کشور قرار دهیم.

آیا این کشورها میتوانند با ما به نوعی مکمل اقتصادی محسوب شوند و همکاری های گسترده ای صورت گیرد؟ نیاز این کشورها به انرژی می تواند فضای روابط دوجانبه گسترده ای شکل دهد؟

آفریقا بازاری است که سوداوری آن نسبت به بقیه بازارها بالاتر است. شرکتهای دیگر کشورها که در آفریقا کار می کنند از جمله اروپایی هایی که در بازار آفریقا چنگ انداخته اند، بسیار اجحاف می کنند و قیمتها و خدماتی که ارائه می کنند بسیار بالاست. با اینکه کشورهای آفریقایی کشورهای ضعیف و عقب افتاده ای هستند اما می بینیم که اروپایی و آمریکایی ها که مدعی تمدن هستند بیشترین اجحاف را در فروش کالا و ارائه سرویس و خدمات انجام می دهند و سود کار بسیار بالاست. از این رو ما می توانیم با وجود این بازارها به مردم آفریقا غیرمستقیم کمک کنیم و سوداوری مناسب تری از طریق این بازارها داشته باشیم. کالا و مواد اولیه ما قابل رقابت است و ظرفیت های بالا در مسائل متعدد مهندسی و خدماتی می تواند ما را به سرعت در این منطقه جا بیندازد. از این رو این سفر از این ابعاد اهمیت بسزایی دارد.