آرامگاه فردوسی مشهد؛ از قبر فراموش شده تا مقبره‌ای بزرگ

آرامگاه فردوسی در ۳۰ کیلومتری شمال غرب مشهد و در منطقه تاریخی توس قرار دارد. این بنا با الهام از معماری هخامنشی و مقبره کوروش کبیر ساخته شده و با ستون‌های بلند، سنگ نوشته‌های شاهنامه و نماد فروهر جلوه‌ای باشکوه دارد. این بنا داستانی شنیدنی از تاریخ و هنر را روایت می‌کند و هر گوشه از آن بازتابی از ادبیات فارسی است. اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت در مشهد هستید، آرامگاه فردوسی یکی از مقاصدی است که نباید از دست دهید.

تاریخچه آرامگاه فردوسی مشهد

آرامگاه فردوسی یکی از مهم‌ترین بناهای فرهنگی ایران است که در طول تاریخ بارها دستخوش تغییر شده است. فردوسی شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایران، پس از درگذشت در سال ۴۱۱ هجری قمری در باغ شخصی خود در توس به خاک سپرده شد. اولین مقبره او را ارسلان حلزاب سپهسالار توس، ساخت؛ اما این بنا در حمله مغول ویران شد و برای مدتی اثری از آن باقی نماند. در دوران قاجاریه، والی خراسان، عبدالوهاب آصف الدوله، بنایی ساده بر مزار فردوسی ساخت. اما، شکل امروزی آرامگاه در دوران پهلوی با طراحی آندره گدار، معمار فرانسوی، ساخته شد. این بنا در سال ۱۳۱۳ با نظارت حسین لرزاده تکمیل شد، اما به علت نشست زمین، در سال ۱۳۴۷ هوشنگ سیحون آن را بازسازی نمود. امروزه این بنا یکی از جاذبه‌های دیدنی مشهد است و با تهیه بلیط قطار مشهد می‌توانید از آرامگاه فردوسی بازدید کنید.

معماری آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی ترکیبی از معماری هخامنشی و سبک‌های سنتی ایران است. این بنا با مساحت ۱۰۴۳ متر مربع و ارتفاع ۱۸ متر، بر روی سکویی مرتفع ساخته شده است. ساختار آن شامل ۷ مکعب کوچک و ۱۲ ستون اصلی است که به استحکام بنا کمک می‌کنند. نمای بیرونی با الهام از مقبره کوروش کبیر طراحی شده و دیواره‌های آن با نقش‌هایی از شاهنامه تزئبن شده‌اند. در بخش جنوبی آرامگاه، نماد فروهر هک شده که نشان‌دهنده فرهنگ ایران باستان است.

فضای داخلی تالاری به مساحت ۹۰۰ متر مربع و عمق ۵ متر دارد که محل تدفین فردوسی است. سقف با کاشی‌های معرق و مقرنس تزیین شده و ستون‌های بلند فضا را به بخش‌های مختلف تقسیم کرده است. روی دیوارهای پلکان بنا، ۶ نقش برجسته از صحنه‌های شاهنامه حکاکی شده است. در مرکز باغ، استخری با ۳۰ فواره قرار دارد که به ۳۰ سال سرایش شاهنامه اشاره می‌کند. این آرامگاه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی مشهد به‌حساب می‌آید و با رزرو هتل در مشهد، می‌توانید از زیبایی‌های این مجموعه لذت ببرید.

بخش های مختلف آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی یک مجموعه فرهنگی با مساحتی بیش از ۶ هکتار است که بخش‌های مختلف را در بر می‌گیرد. این مجموعه شامل موزه، کتابخانه، آرامگاه چهره‌های فرهنگی و تالار اصلی است. در ادامه با بخش‌های مختلف این بنا آشنا می‌شویم:

• تالار اصلی: با سنگ مرمر و گچ‌بری‌های ظریف آراسته شده و چهارستون بلند در آن قرار دارد. در بالای بنا، نماد فروهر دیده می‌شود که به تزیینات تخت جمشید شبیه است.
• موزه فردوسی: در بخش غربی آرامگاه قرار گرفته و شامل آثار تاریخی مانند سکه‌های قدیمی، سفالینه‌ها، نسخه‌های نفیس شاهنامه و ابزار جنگی است. یکی از آثار شاخص موزه، ‌شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی اهدا شده توسط عبدالرحیم جعفری به مجموعه است.
• کتابخانه فردوسی: در ضلع شرقی آرامگاه قرار دارد و ۹۰۰۰ جلد کتاب را در خود جای‌داده است. این ساختمان دوطبقه دارد، ‌ طبقه اول کتابخانه و طبقه دوم سالن مطالعه است.
• آرامگاه محمدرضا شجریان: استاد موسیقی سنتی ایران، در کنار مقبره فردوسی قرار دارد. وی در سال ۱۳۹۹ درگذشت و این مکان طبق وصیت وی برای آرامگاهش انتخاب شد.
• آرامگاه مهدی اخوان ثالث: شاعر معاصر که به فردوسی قرن ۲۰ معروف است، در بخش غربی این مجموعه قرار دارد و تندیسی از او در کنار مزارش نصب شده است.

آرامگاه فردوسی مشهد کجاست

آرامگاه در ۳۰ کیلومتری شمال غرب مشهد و در منطقه تاریخی توس قرار دارد. آدرس دقیق آرامگاه فردوسی انتهای بلوار شاهنامه و بلوار بهارستان است. فضای اطراف آرامگاه باغ‌های سرسبز با مجسمه‌های شاهنامه است که جلوه زیبایی به مکان بخشیده است.

چگونه به آرامگاه فردوسی برویم؟

برای رسیدن به آرامگاه فردوسی، چند گزینه در دسترس است. می‌توانید با اتوبوس، مترو و ماشین شخصی به این مکان بروید.

• اگر از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنید، بهترین راه، سوارشدن به اتوبوس‌های خط ۲۰۲ از پایانه فردوسی است. این اتوبوس‌ها در مدت ۴۵ دقیقه شما را به مقصد می‌رسانند.
• مترو مشهد مسیر مستقیم به سمت آرامگاه ندارد، اما می‌توانید در ایستگاه نمایشگاه پیاده شوید و ادامه مسیر را با اتوبوس‌های خط ۲۰۲ بروید.
• برای رفتن با آرامگاه فردوسی با خودرو شخصی، ابتدا باید به سمت قوچان حرکت کنید. پس از رسیدن به سه‌راهی فردوسی، وارد بلوار بهارستان شوید. آرامگاه در انتهای بلوار قرار دارد.

ساعت بازدید از آرامگاه فردوسی

ساعت بازدید از این مجموعه در نیمه اول سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۶:۰۰ است. البته در ایام نوروز، ساعت کاری مجموعه به ۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰ تغییر می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ساعت بازدید با شماره تماس آرامگاه فردوسی: ۰۵۱۳۲۶۶۳۸۲۵ در ارتباط باشید.

قیمت بلیط آرامگاه فردوسی

هزینه ورودی آرامگاه فردوسی برای گردشگران ایرانی به مبلغ ۲۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰۰ هزار تومان است.

جاذبه های اطراف آرامگاه فردوسی

توس تنها به آرامگاه فردوسی محدود نمی‌شود. این منطقه تاریخی، جاهای دیدنی زیادی دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم:

• بقعه هارونیه: در ۱.۶ کیلومتری آرامگاه فردوسی قرار دارد. این بنای آجری به قرن هشتم قمری باز می‌گردد. آجرکاری‌های ظریف، کتیبه‌های گچی، گنبد دوپوسته و محراب گچ‌بری شده جلوه‌ای خاص به بنا می‌دهد.
• ارگ کهندژ توس: در ۲ کیلومتری آرامگاه قرار دارد و مربوط به دوران سلجوقیان و تیموریان است. مسیر پیاده‌روی این ارگ تا آرامگاه، بازدید از آن را راحت کرده است.
• آرامگاه امام محمد غزالی: در ۲ کیلومتری آرامگاه است. این مکان، سازه باشکوهی ندارد و فقط سایبانی روی یک قبر قدیمی است. در پایان سفر اگر از تهران به مشهد سفر کردید و قصد بازگشت دارید می‌توانید با خرید بلیط قطار مشهد تهران به سفر خود خاتمه دهید.

کلام آخر

آرامگاه فردوسی یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی ایران است که با معماری الهام‌گرفته از دوران هخامنشی، جلوه‌ای باشکوه دارد. این مجموعه تنها یک مقبره نیست، بلکه فضایی فرهنگی با موزه، کتابخانه و آرامگاه چهره‌های فرهنگی است. آرامگاه فردوسی در ۳۰ کیلومتری مشهد و در منطقه توس قرار دارد. شما می‌توانید با اتوبوس، مترو و ماشین شخصی به‌راحتی به این مجموعه سفر کنید.