ارتباط مستقیم ۳۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان با دخانیات
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه سرعت رشد ابتلاء به سرطان در کشور به شکل قابل توجهی افزایش یافته است، گفت: ۳۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان در کشور مستقیماً با مصرف دخانیات در ارتباط است.
دکتر مهدی حسینی زاده با اشاره به برگزاری هفته ملی بدون دخانیات از ۲۵ تا ۳۱ خردادماه اظهار کرد: هر ساله به مناسبت بزرگداشت روز جهانی و هفته ملی بدون دخانیات، فعالیت‌های ارزنده‌ای در خصوص ایجاد همکاری و حمایت طلبی با هدف اجرای سیاستهای کلی مؤثر جهت کاهش مصرف دخانیات در سراسر کشور انجام می‌شود.
وی افزود: روز جهانی و هفته ملی بدون دخانیات در سال ۲۰۱۹ از ۲۵ تا ۳۱ خردادماه با شعار سازمان جهانی بهداشت “اجازه ندهید دخانیات نفس شما را بگیرد” و شعار ملی “اماکن عمومی بدون دخانیات، حق شهروندی” به سراسر کشور ابلاغ شده است.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به اثرات دخانیات بر سلامتی، گفت: با توجه به اینکه در حال اجرای طرح بسیج ملی کنترل فشارخون بالا هم هستیم، باید یادآور رابطه فشار خون با مصرف دخانیات شد. ثابت شده است که مصرف هر نوع دخانیات چه سیگار و چه قلیان، احتمال به وجود آمدن پلاک‌ها در عروق را بین دو تا هشت برابر افزایش می‌دهد. زمانی که پژوهشگران فشار خون افراد را حین سیگار کشیدن اندازه گیری کردند، متوجه شدند که در پنج دقیقه بعد از روشن کردن سیگار، فشار خون افراد به طور قابل ملاحظه‌ای بالا رفته است.
سرعت رشد سرطان افزایش یافته است
حسینی زاده هشدار داد: سرعت رشد ابتلاء به سرطان در کشور هم به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. ۳۰ تا ۳۵ درصد علت سرطان‌ها به عوامل خطری بر می‌گردد که علت اصلی آن دخانیات است. همچنین ۳۰ درصد مرگ‌های ناشی از سرطان در کشور مستقیماً با مصرف دخانیات در ارتباط است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: باید به این نکته توجه کرد که هر چند مصرف سیگار ساده‌تر و شیوع آن بیشتر از قلیان است اما میزان منواکسید کربن وارد شده به بدن انسان در اثر مصرف قلیان ۶ برابر بیشتر از سیگار و میزان عامل سرطانی قلیان ۴۶ برابر بیشتر از سیگار است.
حسینی زاده افزود: دیگر عوامل سرطانی مانند آرسنیک در قلیان چهار برابر و سرب نیز در قلیان ۲۰۲ برابر سیگار هستند.
آثار جانبی مصرف دخانیات بر سلامت و بهداشت
وی بیان کرد: علاوه بر شیوع انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی و عروقی و افزایش فشار خون، مصرف دخانیات آثار جانبی دیگر هم بر سلامت و بهداشت فرد تحمیل می‌کند.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان افزود: شیوع بیماری‌های عفونی واگیردار بر اثر استفاده مشترک از شیلنگ قلیان، افزودن الکل یا داروهای روان گردان به تنباکوی قلیان توسط افراد سودجو، ایجاد حساسیت آلرژیک و سل ریوی، ایجاد تنفر و دوری از فرد مصرف کننده به خاطر بوی بد دهان، تخریب لثه و زنگ زدگی و پوسیدگی دندان‌ها از جمله آثار جانبی مصرف دخانیات است.
رواج خطرناک قلیان با اسانس‌های معطر بین خانواده‌ها
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به آثار اجتماعی مصرف دخانیات، گفت: استفاده قلیان در مراکز عمومی جامعه روز به روز در حال افزایش است و رواج استفاده از قلیان می‌تواند زنگ خطری باشد که ابتدا به کانون خانواده‌ها و سپس به مسئولان فرهنگی جامعه از بروز آسیبی بزرگ خبر می‌دهد.
حسینی زاده ادامه داد: مصرف قلیان آشکارا نشان داده است که آثار مضری بر دو عضو حیاتی بدن شامل ریه‌ها و قلب دارد. در سالیان اخیر مصرف این ماده دخانی که به اسانس‌های معطر آغشته است، بین خانواده‌ها و جوانان گسترش چشمگیر و هشداردهنده‌ای یافته است.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: عرضه و فروش قلیان توسط دست فروشان دوره گرد مواد دخانی یا به وسیله متصدیان کیوسک‌های موجود در سطح پارک‌ها، علاوه بر ایجاد عواقب بهداشتی سبب ایجاد ناامنی و به هم خوردن آسایش خانواده‌ها و مهمتر از آن به خطر افتادن سلامتی مردم به ویژه قشر جوان و ترویج مصرف و استفاده مواد دخانی شده است.
وی عنوان کرد: با وجود اینکه ایران به عنوان یکی از ۲۰ کشور برتر جهان در انجام مداخلات پیشگیرانه کنترل عوامل خطر بیمارهای غیرواگیر از جمله مصرف دخانیات توسط سازمان بهداشت جهانی انتخاب شده است اما هنوز در کنترل در ابتدای راه هستیم.
حسینی زاده خاطرنشان کرد: هر چند مبارزه با دخانیات به یک خواسته جهانی تبدیل شده و حتی قانون کنترل مبارزه ملی با دخانیات در کشور تصویب و ابلاغ شده است اما متأسفانه گام‌های عملی که مانعی بر توسعه مصرف سیگار و قلیان در کشور به ویژه در بین جوانان باشد، هنوز مورد انتظار خیرخواهان عرصه سلامت کشور است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اهم اقدامات بهداشتی در جهت کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در حوزه دانشگاه، گفت: جلوگیری از هر گونه عرضه و مصرف قلیان در اماکن عمومی مسقف، نظارت بر هتل‌ها، رستوران‌ها، مهمانپذیرها، قهوه خانه‌ها، چایخانه‌ها، سفره خانه‌ها و کافی شاپها در راستای اجرای آئین نامه قانون جامع کنترل و مبارزه ملی دخانیات از این اقدامات بوده است.
حسینی زاده عنوان کرد: پیگیری‌های مستمر اقدامات شهرداری‌ها در محدوده تحت پوشش جهت نظارت بر پارک‌ها و میادین و تفرج گاه‌ها به منظور جمع آوری و جلوگیری از عرضه و فروش و مصرف قلیان در فضاهای سبز شهری و ساماندهی وضعیت مراکز عرضه مواد دخانی سیگار و تنباکو و…) هم از جمله برخی اقدامات انجام شده هستند.
وی افزود: همچنین نظارت بر رعایت ضوابط ابلاغی در صنوف سوپرمارکتها و خواروبارفروشها در خصوص ساماندهی وضعیت فروش مواد دخانی شامل قرار ندادن در معرض دید مشتریان، درپوش دار کردن قفسه‌های محصولات دخانی، ممنوعیت فروش سیگار به صورت نخی، ممنوعیت فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال و دریافت مجوز عاملیت فروش مواد دخانی از صنعت و معدن طبق تبصره ماده ۷ قانون جامع کنترل دخانیات از دیگر اقدامات انجام شده هستند.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای اطلاع رسانی و آموزش، تصریح کرد: ایجاد هماهنگی به منظور فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در کاهش پیامدهای ناگوار توسعه و گسترش بیماری‌ها و مرگ‌های منتسب (قلبی، تنفسی) با شعارها و پیام‌های بهداشتی در بیلبوردهای شهری با همکاری شهرداری‌ها، آموزش افراد جهت دستیابی به راه‌های ترک سیگار در کلینیک‌های ترک سیگار در مراکز بهداشت و اجرای برنامه‌های آموزشی در زمینه کنترل دخانیات در مدارس در این راستا انجام شده است.
وی با اشاره به اهم چالشهای بهداشتی موجود در برخورد با مراکز فروش و عرضه مواد دخانی (قلیان)، گفت: طرح استفساریه خروج قهوه خانه‌ها از فهرست اماکن عمومی مشمول قانون جامع کنترل دخانیات و مشروعیت بخشیدن به عرضه قلیان در قهوه خانه‌ها علیرغم دستاوردهای مثبت کنترلی در سال‌های اخیر، افزایش روزافزون اماکن فاقد پروانه کسب عرضه مواد دخانی از جمله قهوه خانه‌ها، سفره خانه‌ها، چایخانه‌ها و کافی شاپ ها و رستوران‌ها و وجود تعداد کثیری از سوپر مارکتها و خواروبار فروش‌هایی که فاقد مجوز خرده فروشی سیگار و مواد دخانی هستند و بدون مجوز اقدام به فروش می‌کنند، برخی از این چالشها هستند.
وی افزود: همچنین عدم رعایت کامل قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات از سوی صنوف عرضه کننده مواد دخانی، نبود عزم جدی از سوی ارگان‌های ذیربط مانند عوامل اجرایی شهرداری در نظارت و جمع آوری دوره گردان و عرضه قلیان در پارک‌ها، سازمان صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف و اتحادیه مربوطه در زمینه جلوگیری از فعالیت غیرقانونی این اماکن از دیگر چالشها در این زمینه هستند.
حسینی زاده عنوان کرد: وجود مشکلات فرهنگی در تغییر نگرش مردم که مصرف قلیان را به منزله یک نوع تفریح می‌دانند هم از چالشهای موجود در این زمینه است.
