نهمین گزارش آژانس درباره اجرای برجام دوشنبه منتشر میشود
جدیدترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه هفته جاری در حالی منتشر میشود که این اولین گزارش بعد از آن است که ترامپ از تایید پایبندی ایران به برجام به طور یکجانبه امتناع کرد.
نهمین گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دوشنبه هفته جاری در اختیار 35 عضو شورای حکام برای بررسی و ارایه در نشست فصلی شورای حکام که هفته آینده در وین برگزار میشود، قرار خواهد گرفت.
آژانس از زمان اجرای برجام به طور مرتب حدودا هر سه ماه یک بار از روند اجرای برجام و تعهدات مرتبط با فعالیتهای و تاسیسات هستهای ایران، گزارشی را ارایه میکند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه هفته گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل در گزارش سالانه خود به این سازمان باز هم با تاکید بر اینکه ایران به تمام تعهداتش ذیل برجام عمل میکند گفت: آژانس کماکان به راستیآزمایی عدم انحراف در مواد هستهای اعلام شده طبق توافقنامه پادمان ادامه خواهد داد.
یوکیا آمانو گفت: آژانس به راستیآزمایی و نظارت بر اجرای تعهدات مرتبط هستهای ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در 2015 حاصل شد، ادامه میدهد.
وی ادامه داد: تعهدات مرتبط هستهای برجام به طور کامل از سوی ایران اجرا میشوند. اکنون ایران تحت سختترین رژیم راستیآزمایی هستهای در جهان قرار دارد. بازرسان ما دسترسیهای توسعه یافتهای به سایتها دارند و اطلاعات بیشتری درباره برنامه هستهای ایران که در حال حاضر کوچکتر از زمان پیش از اجرای برجام است، در اختیار دارند.
مقام ارشد آژانس افزود: آژانس همچنین به راستیآزمایی عدم انحراف در مواد هستهای اعلام شده از سوی ایران ادامه میدهد و ارزیابیها درخصوص نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران کماکان ادامه مییابند.
بنا بر این گزارش، از وقتی دونالد ترامپ به دلایل غیربرجامی و غیرهستهای، ایران را متهم به نقض برجام و اجرا نکردن این توافق کرد، جامعه و افکار بینالملل در این سردرگمی هستند که وقتی تنها نهاد و دیدهبان هستهای بینالمللی اجرای برجام و تعهدات ایران را تایید میکند و از راستیازمایی در این کشور رضایت دارد و همزمان توافقنامه پادمان جامع و پروتکل الحاقی در حال اجرا شدن هستند و بازرسان به راحتی و در هر تعداد که بخواهند به ایران رفت و آمد دارند، چگونه میتوان از رفتار و تصمیم یکجانبه آمریکا دفاع کرد.
تا قبل از آنکه برای موضوع هستهای ایران راهحلی پیدا شود و مذاکرات پیچیده و طولانی درباره آن به نتیجه برسد، کشورهای عضو شورای امنیت و دیگر همپیمانان آنها، آژانس را بهانه میکردند و گزارشهای آن فصل الخطاب اتهامزنیها به ایران و فعالیتهای هستهایاش بود اما اکنون که بعد از 13 سال مذاکرات در نهایت به نتیجه رسید و ایران و آژانس توانستند سوالات و ابهامات مطرح را حل و فصل کنند و به راهحلی مرضیالطرفین برای نظارت بر برنامه هستهای ایران برسند، یک عضو از 1+5 ساز ناکوک مینوازد و تمام تلاشش را نیز بر همراه کردن دیگر کشورها با خود متمرکز کرده است.
نکته مضحک در این بحث این است که قبل از تحقق برجام، آمریکای اوباما همه تلاش خود را داشت که دیگران را برای تحقق این توافق همراه کنند و اکنون آمریکای ترامپ همه تلاشش را برای از بین بردن این توافق آن هم به هر قیمتی به کار گرفته است و در این میان حتی دیدهبان هستهای جهان، همانی که تمام حیثیت و دارایی این کشورها برای متهم کردن ایران به فعالیتهای غیرهستهای بود نیز محلی از اعراب ندارد. از این رو به خوبی قابل مشاهده است که تصمیمات سیاسی دولتها، همچنان موثر بر تمامی توافقنامهها، قراردادها و کنوانسیونهای و معاهدات و قوانین و کارکرد سازمانهای بینالمللی از جمله آژانس و شورای امنیت سازمان ملل است و هیچ حرف و قول و امضایی، دو جانبه و چندجانبه اعتباری ندارد تا وقتی منافع و خواست دولتها در میان نباشد.
اکنون باید دید با وجود امتناع آمریکا از پایبندی به اجرای برجام و در مقابل استمرار اجرای این توافق و گزارشدهی آژانس با همراهی اروپاییها، روسیه و چین روند به کجا خواهد رفت. علاوه بر این اقدام بعدی آمریکا در تمدید تعلیق بخش دیگری از تحریمها علیه ایران این روند روشنتر خواهد شد.