آیا پوتین در حال برنامه ریزی برای یک شگفتی بزرگ در قالب جنگ اوکراین است؟

هرکسی در کرملین می داند که انتخابات ماه سپتامبر روسیه که اندکی قبل از جشن تولد 70 سالگی پوتین است، بایستی حقیقتا حامل اتفاقات تماشایی باشد. در این میان اعلام یک پیروزی بزرگ به مردم روسیه باید در دستورکار باشد. هر پیروزی که قرار باشد اعلام گردد، باید روسیه را نزد افکار عمومی به شدت قدرتمند جلوه دهد.

بازتاب-پایگاه خبری “اسپکتِیتور” در گزارشی، از احتمال برنامه ریزی دولت روسیه و شخصِ “ولادیمرپوتین” رئیس جمهور این کشور جهت رونمایی از یک اتفاق شگفت انگیز و بزرگ در ماه سپتامبر سال جاری میلادی(ماه آینده) در چهارچوب جنگ اوکراین خبر داده است. اتفاقی که به ویژه با توجه به در پیش بودن انتخابات منطقه ای در روسیه و البته جشن تولد 70 سالگی پوتین در ماه اکتبر، عرضه آن به افکار عمومی روسیه از اهمیت فراوانی برخوردار است و دولت روسیه بنا دارد تا از این طریق خود را نزد افکار عمومی خود و در عرصه بین المللی، قدرتمند نشان دهد.

اسپکتِیتور در این رابطه می نویسد: «در ظاهر این طور به نظر می رسد که نیروهای اوکراینی به خوبی جنگ با روسیه را مدیریت می کنند. به تازگی چندین انفجار از سوی نیروهای ارتش اوکراین، یک پایگاه نظامی روسی در شبه جزیره کریمه را هدف قرار داده و “ولادیمیر زیلنسکی” رئیس جمهور اوکراین نیز با اعتماد به نفس اعلام می کند که جنگ جاری باید با آنچه وی آزاد سازی کریمه عنوان می کند خاتمه یابد. در عین حال، کمک های قابل توجهی نیز از سوی کشورهای غربی به سمت اوکراین سرازیر می شود. با این همه بار دیگر امکان اوج گیری حملات روسیه علیه اوکراین و ایجاد چالش های قابل توجه برای آن وجود دارد. اینکه اکنون ادعا شود اوکراین در قالب جنگ با روسیه پیروز شده، تا حد زیادی ادعایی نپخته و خام به نظر می رسد. این مساله به ویژه با توجه به اینکه ما به ماه سپتامبر نزدیک می شویم نیز از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

در تابستان سال 2014 میلادی، اینطور به نظر می رسید که نیروهای اوکراینی می توانند موفق به دفع حملات روسیه شده و پیروزی های قابل توجهی را علیه آن ها کسب کنند. با این حال در پایان ماه آگوست، تقریبا همه چیز تغییر کرد. وقتی اوکراین جشن استقلال خود را در تاریخ 24 آگوست جشن می گرفت(استقلال از شوروی در سال 1991)، یک تغییر و اتفاق قابل توجه خود را نشان داد. فرماندهان روسی شکستی بزرگ را بر اوکراین در جریان جنگِ ایلوایسک تحمیل کردند.

این پیروزی لحظه ای خاص و مهم بود. نظامیان روسی به منطقه دونتسک وارد شدند و آن را تصرف کردند و به شهر بندری ماریوپل نزدیک تر شدند. این شکست موجب شد تا اوکراین به پای میز مذاکراه در مینسک کشیده شود(با عنوان مذاکرات صلح مینسک) و در مورد شرق اوکراین با روسیه مذاکره و گفتگو کند. در این میان اوکراین کاملا شکست خورد و غرب هم حمایت چندانی را به صورت میدانی از اوکراینی ها انجام نداد.

در این نقطه باید پرسید که چرا تحولات مرتبط با سال 2014 اکنون از اهمیت برخوردار هستند؟ بدون تردید روس ها به واسطه جشن های استقلال اوکراین تحریک شده اند زیرا اساسا این روز را شبیه به یک لطیفه و جُک می دانند. از سال 2007 میلادی، اعضای حلقه نزدیک به پوتین این نکته را روشن کرده اند که سیاست رسمی دولت روسیه این است که مرزهای رسمی این کشور را همان مرزهای شوروی در سال 1922 و آنچه در دوره استالین در فاصله سال های 1939 تا 1945 ایجاد شده بود، در نظر می گیرد.  البته که این موضع گیری تا حد زیادی برخی واقعیات را نظیر اینکه محرک اصلی در اتحاد جماهیر شوروی پرولتاریای بین المللی و در روسیه یِ پوتین، ایجاد یک حکومت فدراتیو که مبتنی بر ناسیونالیسم بود را نادیده می گرفت. البته که هر دو دیدگاه تا حد زیادی ریشه در قواعد و قوانین ابداع شده در روسیه در دوره “کاترین کبیر” داشتند.

با این همه باید توجه داشت که دو نکته مهم در مورد هفته آخر آگوست سال جاری میلادی از اهمیت برخودار هستند. اول اینکه این هفته آغازِ فصل انتخاباتی در روسیه است. 11 سپتامبر روز رای گیری در چهارچوب انتخابات منطقه ای روسیه است. این همان انتخاباتی است که استالین به شدت روی آن مانور می داد و آن را به رسمیت می شناخت. در این راستا، برای پوتین بسیار مهم است که این انتخابات نیز به عرصه ای جهت پیروزی وی و حزب متبوعش(حزب روسیه متحد) تبدیل شود.

نتیجه ای که البته در بیش از دو دهه اخیر حاصل شده است. پیروزی مجدد در این انتخابات برای پوتین معنا‌دار خواهد بود و موقعیت وی را تثبیت خواهد کرد. سال 2014 نیز در بحبوحه درگیری ها بر سر شبه جزیره کریمه در اوکراین میان مسکو و کیِف، شاهد برگزاری این انتخابات بودیم. در 14 سپتامبر سال 2014 این انتخابات برگزار شد. این در حالی بود که در تاریخ 5 سپتامبر مذاکرات مینسک به پایان رسید و پوتین توانست برخی مسائل مد نظر خود را به طرف اوکراینی تحمیل کند و سپس به پیشواز انتخابات در کشورش برود.

در عین حال، یک مناسبت بسیار مهم دیگر نیز در پیش است که در نوع خود اضطراب زیادی را برای ساکنان کاخ کرملین ایجاد می کند. آن هم روز 7 اکتبر است که در واقع روزِ تولد ولادیمیر پوتین است. در این روز، سیل قابل توجهی از دستاوردها و موفقیت های پوتین به مخاطبان و افکار عمومی عرضه می شود. در سال جاری، پوتین جشن تولد 70 سالگی خود را جشن می گیرد.

هرکسی در کرملین می داند که انتخابات ماه سپتامبر روسیه که اندکی قبل از جشن تولد 70 سالگی پوتین است، بایستی حقیقتا حامل اتفاقات تماشایی باشد. در این میان اعلام یک پیروزی بزرگ به مردم روسیه باید در دستورکار باشد. هر پیروزی که قرار باشد اعلام گردد، باید روسیه را نزد افکار عمومی به شدت قدرتمند جلوه دهد.

در این میان شاید روسیه بخواهد یک کارزار نظامی گسترده جدید را علیه اوکراین نظیر آنچه در سال 2014 و در  ایلوایسک نشان داد، آغاز کند و پیروزی جدیدی را کسب کند. حمله اینچنینی احتمالا در هفته های آتی قریب الوقوع خواهد بود. وزارت دفاع بریتانیا هشدار داده که روسیه در حال شکل دهی به یک واحد نیروی زمینی جدید است که چیزی بین 15 تا 20 هزار نیرو در اختیار دارد.

باید توجه داشته باشیم که روسیه حتی همین حالا نیز می تواند ضربات سنگینی را به اوکراین وارد کند. شاید ناوگان دریایی روسیه در دریای سیاه قدیمی باشند با این حال، اوکراین اساسا نیروی دریایی ندارد. این مساله نشان می دهد که روس ها با اندک مقاومتی می توانند خط دریایی و ساحلی اوکراین را به تصرف خود درآورند. مساله ای که نمود عینی آن را در مورد بندر ماریوپل و تصرف آن توسط روس ها شاهد بودیم.

در عین حال نباید فراموش کرد که دست های ارتش اوکراین نیز تا حد زیادی در برابر ارتش روسیه بالاست. ارتش این کشور وابستگی زیادی به کشورهای غربی مخصوصا از حیث تامین نیازهای تسلیحاتی دارد. تسلیحات اعطایی غرب نیز تنها مورد استفاده خاصی را برای اوکراین فراهم می کنند و اساسا اوکراینی ها نمی توانند در مورد طیف گسترده ای از حملات علیه روسیه روی آن ها حساب باز کنند. در واقع عمده این تسلیحات ماهیتی تدافعی دارند. در این چهارچوب باید گفت که اوکراینی ها به چیزهای به مراتبت بیشتری جهت پیروز شدن نیاز دارند.

در این میان ولادیمیر زیلنسکی باید این سوال را از خود بپرسد: متحدان اوکراین در صورتی که روسیه بخواهد یک حمله سراسری و بزرگ را انجام دهد، برای اوکراین چه خواهند کرد؟ آیا اوکراین تسلیحات کافی را از کشورهای غربی خواهد گرفت تا یک چنین حمله ای را دفع کند و شکست های گسترده ای را متحمل نشود؟ در عین حال پایتخت های غربی نیز با پرسش هایی که اندکی ماهیت متفاوت دارند رو به رو هستند. در این چهارچوب رهبران غربی از خود می پرسند که آیا آمادگی دارند که با کمک به اوکراین عملا پوتین را به دشمنِ خونیِ خود تبدیل کنند؟ اگر آن ها چنین آمادگی را دارند، در ادامه باید انتظار چه تحرکاتی را از سوی پوتین داشت؟

سال 2014، کشورهای غربی تا حد زیادی نگران این بودند که روس ها در نتیجه جنگ اوکراین روند انتقال گاز خود به غرب را با مشکل مواجه کنند. این در حالی است که در شرایط کنونی تهدیدات به مراتب گسترده تری مطرح است. در این راستا باید منتظر ماند و دید که آیا پوتین جهان را در ماه سپتامبر سال جاری میلادی شگفت زده می کند و تحرکی غیر قابل پیش بینی را از خود نشان می دهد یا خیر؟»