SPV یک راه حل جادویی نیست

تحلیلگر گروه بین المللی بحران معتقد است تأخیر در راه اندازی کانال ویژه مالی اروپا و ایران ارتباطی با برنامه موشکی ایران ندارد.

ثبت و راه‌اندازی مکانیسم مالی ایران-اروپا موسوم به (SPV) که قرار بود روز دوشنبه ۸ بهمن انجام شود به روز پنجشنبه موکول شد و روز پنجشنبه رسانه های اروپایی از ثبت آن خبر دادند.

کانال NDR آلمان از آمادگی برلین، پاریس و لندن برای راه اندازی مکانیسم مالی ایران-اروپا خبر داد. به گفته این رسانه کشورهای مذکور مکانیزم را به ثبت رسمی رسانده اند.

قرار است این مکانیسم مالی که INSTEX نامیده شود که نام اختصاری عبارت «ابزاری برای حمایت از تبادلات تجاری» به زبان انگلیسی است.

نشریه آلمانی اشپیگل می‌گوید فردی که مسئولیت مکانیزم مالی ایران-اروپا موسوم به INSTEX «ابزار حمایت از تبادلات تجاری» را بر عهده خواهد گرفت، «پر فیشر» ۶۹ ساله و مدیر سابق «کامرتس‌ بانک» (Commerzbank) است. وی که قرار است به مدت ۶ ماه مدیریت INSTEX را بر عهده بگیرد، سابقه ۲۹ سال حضور در مناصب مختلف این بانک را دارد.

پیشتر نیز رسانه‌ها می‌گفتند این مکانیزم در فرانسه ثبت می‌شود و مدیر آن نیز یک بانکدار ارشد آلمانی خواهد بود و اینکه انتظار می‌رود انگلیس نیز به عنوان سهامدار به این سازوکار بپیوندد.

البته این کانال قرار بود در پایان سال میلادی گذشته به ثبت و بهره برداری برسد که مشکلات فنی و بحث میزبانی از آن علت تأخیر در ثبت و عملیاتی شدن آن عنوان شد.

مهر در گفتگو با دکتر «علی واعظ»، مدیر برنامه ایران در گروه بین المللی بحران به بررسی این کانال ویژه مالی و میزان مؤثر بودن آن پرداخته است که در ادامه آمده است.

*کانال ویژه مالی اروپا و ایران نهایتا بعد از تأخیر چند باره روز پنجشنبه یازدهم بهمن ماه ثبت شد. دلایل اصلی تأخیر در راه اندازی این کانال چیست؟

کانال ویژه مالی ایران و اروپا (SPV) یک طرح پیچیده و فنی شامل چندین وزارتخانه در چندین موسسه ملی و اروپایی است.‌ اطمینان از اینکه اجزای مالی، قانونی و دیپلماتیک این مکانیسم به طور رضایت بخشی عمل می کند بروز یکسری تاخیرات را غیرقابل اجتناب ساخته است.

*برخی معتقد هستند که راه اندازی عملی این کانال با موضوع موشکی ایران گره خورده است. بر اساس این دیدگاه اروپا حاضر نیست این کانال را در عمل و تا زمانی که موضوع موشکی ایران حل نشود راه اندازی کند. نظر شما چیست؟

من فکر نمی کنم لزوما این طور باشد ولی مطمئنا اینکه توجه دولت های اروپایی به میزان زیادی معطوف برنامه موشکی ایران می باشد درست است. هرچند آنها همچنین باور دارند که باید تا زمانی که ایران به مفاد برجام متعهد است از توافق حمایت کنند و به همین دلیل هم هست که کانال ویژه مالی ایران و اروپا (SPV) را به موازات برجام توسعه داده اند.

*«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان چند روز پیش اعلام کرد شروع به کار این کانال از موارد بشردوستانه است. این با آنچه در ابتدا در خصوص کانال ویژه مالی اروپا و ایران از سوی اروپا وعده داده شده بود متفاوت است. دلیل این موضوع چیست؟

تسهیل تجارت غذا و دارو اولین تاکید این کانال ویژه مالی است، تا حدی به این دلیل که این بخش ها از تحریم های آمریکا مستثنی هستند. همچنین ممکن است اگر ثابت شود این کانال موفق است گستره آن به مرور زمان وسیع تر شود.

*«رابرت مالی» مشاور باراک اوباما و عضو تیم هسته ای امریکا در گفتگو با یورو نیوز در خصوص کانال ویژه مالی اروپا و ایران گفته بود که کشورهای اروپایی در خصوص این کانال وحدت نظر ندارند و دلیل آن این است که برخی از این کشورها مقابل تحریمهای امریکا آسیب پذیرتر هستند. بر این اساس آیا این کانال می تواند موفق باشد؟

اروپا کاملا از این نظر که تا زمانی که ایران در توافق هسته ای بماند در هموار کردن تجارت با این کشور هر کاری بتواند انجام می دهد متحد و هماهنگ است. اینکه سه قدرت کلیدی اروپا – فرانسه، انگلیس و آلمان – تلاش های قابل توجهی را برای با هم به نتیجه رساندن این کانال (SPV) دارند گام کوچکی نیست. هرچند باید در نظر داشته باشیم که SPV یک راه حل جادویی نیست و اینکه چند ماه برای رسیدن به موفقیت زمان لازم است منطقی به نظر می رسد.