تماس محرمانه ترامپ با بن‌سلمان لو رفت
وب‌سایت آمریکایی «آکسیوس» فاش کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، ماه گذشته در تماسی تلفنی محرمانه با محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، از ریاض خواسته است پس از پایان جنگ غزه روند عادی‌سازی روابط با اسرائیل را آغاز کند.
این تماس که پس از نشست «صلح غزه» در مصر انجام شد، تاکنون به‌طور رسمی اعلام نشده بود.
بر اساس گزارش آکسیوس، ترامپ در این گفت‌وگو تأکید کرده است:
«جنگ غزه را به پایان رسانده‌ام و اکنون می‌خواهم شما گام‌های عملی برای عادی‌سازی با اسرائیل بردارید.»
منابع مطلع نیز می‌گویند ولیعهد عربستان نشانه‌هایی از آمادگی برای همکاری با دولت ترامپ بروز داده است.
مقام‌های آمریکایی می‌گویند واشنگتن در ماه‌های اخیر بسیاری از خواسته‌های راهبردی عربستان را پیگیری کرده و اکنون نوبت ریاض است که در مسیر عادی‌سازی حرکت کند؛ هرچند فاصله مواضع عربستان و اسرائیل همچنان «قابل توجه» توصیف شده است. یکی از این مطالبات، دستیابی به یک توافق دفاعی با آمریکا بوده که انتظار می‌رود ترامپ در سفر آینده بن‌سلمان به واشنگتن، یک «تعهد امنیتی» جدی به او ارائه کند.
فلسطین؛ شرط اصلی ریاض
منابع آمریکایی می‌گویند ایجاد مسیر معتبر و زمان‌بندی‌شده برای تشکیل کشور فلسطین یکی از شروط غیرقابل چشم‌پوشی عربستان است. نسخه نهایی «طرح صلح غزه» که دولت ترامپ تدوین کرده، این موضوع را به شکل ضمنی مورد توجه قرار می‌دهد؛ اما برخی دیپلمات‌های عرب و مسئولان سابق آمریکا تردید دارند که این طرح بتواند استانداردهای ریاض را برآورده کند.
در این میان، بنیامین نتانیاهو —که به‌شدت با راهکار دو دولتی مخالف است— مهم‌ترین مانع در مسیر پیشبرد طرح عادی‌سازی ارزیابی می‌شود. مقامات آمریکایی می‌گویند نخست‌وزیر اسرائیل مواضعی «غیرکمکی» نسبت به برنامه ترامپ اتخاذ کرده و همین موضوع پیچیدگی مذاکرات را افزایش داده است. با این حال، او مسئولیت پیگیری پرونده را به مشاور نزدیکش، ران درمر، سپرده است.
تحلیلگران معتقدند محمد بن‌سلمان برای پیشبرد عادی‌سازی نیازمند امتیازات روشن و قابل‌قبول از سوی اسرائیل است؛ امتیازاتی که بتواند افکار عمومی عربستان —که پس از جنگ غزه بیش از گذشته نسبت به اسرائیل بدبین شده— را متقاعد کند.
با وجود ادامه تماس‌ها و رایزنی‌ها، مقام‌های آمریکایی مطمئن نیستند که سفر آینده ولیعهد عربستان به واشنگتن بتواند به «پیشرفتی تعیین‌کننده» در مسیر توافق منجر شود.
در ماه مه گذشته نیز در سفر ترامپ به ریاض چند توافق میان دو کشور امضا شد، اما به گفته سعودی‌ها بسیاری از آنها هنوز از مرحله کاغذ فراتر نرفته است.
کارشناسان می‌گویند در صورت تحقق عادی‌سازی، معادلات ژئوپلیتیک و امنیتی خاورمیانه دگرگون خواهد شد و نفوذ آمریکا در منطقه تقویت می‌شود. ترامپ نیز ماه گذشته ابراز امیدواری کرده بود که عربستان «به‌زودی» به توافقنامه‌های ابراهیم —امضا شده میان آمریکا، امارات، بحرین و مراکش در سال ۲۰۲۰— بپیوندد.
