نگاه امنیتی، عامل کند شدن روند توسعه در سیستان و بلوچستان است/ منطقه آزاد سیستان، مکملی برای منطقه آزاد چابهار خواهد بود

هفته گذشته، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با کلیات لایحه یک فوریتی، موافقت کردند که در پی آن قرار است، چند منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی در کشور ایجاد شود. از جمله این مناطق، منطقه آزاد سیستان است که با رأی موافق بیش از ۱۴۰ نماینده به تصویب رسید؛ منطقه آزادی که در مورد سازوکار عملیاتی شدن آن سؤال‌های فراوانی وجود دارد و برخی بر این باورند، این منطقه آزاد خود می‌تواند مقدمه‌ای بر افزایش تنش‌ها در استان سیستان و بلوچستان باشد.

به گزارش تابناک؛ در نشست علنی روز یکشنبه نمایندگان مجلس با بررسی لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی، اصلاح محدوده سه منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی، موافقت کردند که بر اساس آن قرار است در استان‌های گلستان (اینچه‌برون)، ایلام (مهران)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه ـ مریوان)، هرمزگان (جاسک)، بوشهر (بوشهر) و کرمانشاه (قصرشیرین)، منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی ایجاد شود.

همان طور که اشاره شد، یکی از مناطق آزادی که بر اساس لایحه مطرح در دستور کار قرار خواهد گرفت و بناست با اجرایی کردن آن زمینه توسعه در استان سیستان و بلوچستان فراهم شود، منطقه آزاد سیستان است؛ منطقه آزادی که در مورد ساز و کار دقیق اجرایی شدن آن اطلاعاتی زیادی منتشر نشده است.

در مورد ایجاد منطقه آزاد در استان سیستان، ابهام و پرسش‌های فراوانی وجود دارد که پرسش به آن‌ها می‌تواند در مورد جزئیات چراغ راهی که در مسیر توسعه این استان روشن شده است، شفافیت بیشتری ایجاد کند؛ مسأله مهمی که در صورت عدم تحقق این نگرانی را پیش می‌آورد که این طرح نیز مانند ده‌ها و چه بسا صد‌ها طرحی که سابق بر این برای توسعه این استان محروم به تصویب رسیده بودند، چندان توفیقی به دست نیاورد.

هوشنگ ناظری، فرماندار ویژه شهرستان زابل در رابطه با منطقه آزاد سیستان و ضرورت اجرایی شدن آن به «تابناک» گفت: استان سیستان و بلوچستان دارای توانمندی‌های قابل ذکری است که در کنار محرومیت‌های موجود، باید به آن‌ها توجه کرد و در مسیر توسعه از آن‌ها بهره گرفت؛ از جمله این توانمندی‌ها، باید به داشتن مرز‌های طولانی با کشور‌های افغانستان و پاکستان و نیز دسترسی آسان به آسیای مرکزی اشاره کرد که در کنار اتصال به آب‌های آزاد و اقیانوس هند، شرایط بی بدیلی برای توسعه فراهم می‌کند.

ناظری با تأکید بر اینکه به رغم همه تلاش‌ها در سال‌های گذشته، توسعه این استان با دیگر استان‌های کشور تناسبی ندارد، افزود: توسعه استان سیستان و بلوچستان تحت تأثیر مشکلاتی نظیر دور بودن از مرکز سیاسی و نیز بحران‌های زیست محیطی با چالش رو به رو شده که یکی از راه‌های خروج از این وضعیت، افزایش تجارت و فعالیت‌های اقتصادی مبتنی بر تعامل منطقه‌ای است.

فرماندار زابل با حمایت از طرح منطقه آزاد سیستان ادامه داد: طرح این لایحه و تصویب آن در مجلس شورای اسلامی امید غیر قابل توصیفی را در میان مردم شهرستان‌های شمالی استان به وجود آورده است و با توجه به اینکه در این منطقه ما با بحران جدی آب رو به رو هستیم، قطعاً ایجاد منطقه آزاد می‌تواند به ما در توسعه منطقه بدون بهره برداری بیش از حد از منابع آب کمک کند.

وی در ادامه و در مورد کارکرد‌های منطقه آزاد سیستان گفت: این منطقه آزاد می‌تواند تعامل تجاری و اقتصادی را میان تجار ایرانی با تجار افغانستانی و پاکستانی افزایش دهد و از سویی نیز به مکملی برای منطقه آزاد چابهار تبدیل شود. به این صورت که با دریافت تولیدات و نیز واردات صورت گرفته در منطقه آزاد چابهار، کالا و محصولات این منطقه را در آسیای مرکزی و کشور‌های همسایه شرق توزیع کند.

ناظری در پاسخ به این که آیا منطقه آزاد سیستان نمی‌تواند موجب ایجاد تنش میان مردم منطقه بلوچستان استان شود، ادامه داد: در منطقه جنوب ما منطقه آزاد چابهار را داریم که در موقعیت جغرافیایی بلوچستان قرار دارد و این منطقه آزاد که امروز تصویب شد، قرار است مکمل آن باشد؛ لذا ایجاد تنش و احساس تبعیضی در این رابطه وجود نخواهد داشت.

این مقام دولتی همچنین در مورد ابهام‌های موجود در رابطه با جغرافیای منطقه آزاد مذکور اضافه کرد: در منطقه سیستان ما پنج شهرستان به نام های زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون داریم که قرار است منطقه آزاد در دو حوزه شکل بگیرد و تقریباً همه شهرستان‌های منطقه سیستان را شامل خواهد شد.

ناظری با انتقاد از سال‌ها نگاه امنیتی به استان سیستان و بلوچستان و به ویژه منطقه سیستان، گفت: قطعاً داشتن نگاه امنیتی، یکی از دلایل روند کند توسعه در منطقه است که به واسطه قانون جدید و تغییر نگاه امنیتی به اقتصادی، می‌تواند زمینه توسعه منطقه را تسریع کند، چون این بار در قانون تعامل با کشور‌های منطقه و ذکر شده است و آزادی‌های شرایط جدید، بسیاری از محدودیت‌های گذشته را از بین خواهد برد.

فرماندار زابل افزود: مطالعات مبسوطی در این حوزه انجام شده و فعالان اقتصادی و تجاری کشور‌های افغانستان و پاکستان نیز از اعلام منطقه آزاد سیستان راضی هستند، چون این اتفاق می‌تواند شرایطی فراهم کند تا با توجه به زیرساخت‌های خوبی که در کشور ما هست، آن‌ها اقدام به فرآوری محصولات کشاورزی و دامپروری خود کنند و از سویی نیز بسیاری از نیاز‌های غذایی و حوزه انرژی خود را از این مسیر تأمین کنند.