دوراهی انتخابات الکترونیک در ایران: ابطال یا اقدام؟
هفتمین انتخابات سازمان نظام پزشکی با وجود عزم جدی مسئولان وزارت بهداشت برای برگزاری الکترونیک آن، به دلیل اختلالات گسترده در روند رأی‌دهی به شکست انجامید و نهایتا به‌صورت سنتی برگزار شد.
شواهد امر نشان می‌دهد با وجود تلاش‌های بسیاری که برای آماده‌سازی زیرساخت‌های فنی و نرم‌افزاری لازم صورت گرفته بود، سامانه اینترنتی این انتخابات در همان دقایق اولیه با مشکلات عدیده‌ای چون اختلال در دسترسی رأی‌دهندگان مواجه شد و نهایتا پس از ساعت‌ها تلاش بی‌نتیجه، ستاد برگزاری بر آن شد تا عطای برگزاری انتخابات الکترونیک را به لقایش ببخشد و طی اطلاعیه‌ای از لغو رأی‌گیری الکترونیکی خبر داد. شاید دلیل اصلی عدم توفیق وزارت بهداشت در برگزاری این انتخابات را بتوان در صحبت‌های قاضی‌زاده هاشمی جست‌وجو کرد، آن‌جا که ضمن اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته در بخش فناوری اطلاعات و موضوع تأمین امنیت انتخابات، با لحنی که از اطمینان نداشتن او حکایت دارد، می‌گوید: «اگر همه اینترنت‌های دنیا هم قطع شود، انتخابات بدون هیچ مشکلی انجام می‌شود.» گویا این تردید و عدم اطمینان وزیر باعث شد کمافی‌السابق در بر همان پاشنه قدیم خود بچرخد و رأی‌دهندگان منتخبان خود را از داخل صندوق‌های رأی و با شمارش دستی آرا بشناسند.
موضوع برگزاری انتخابات به روش الکترونیک درحالی هنوز مورد تردید و مناقشه مسئولان کشور است که پیشرفت‌های گسترده در تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی، موضوع «انتخابات الکترونیک» را به‌عنوان یکی از کارکردهای «مشارکت الکترونیک» ذیل مفهوم «دموکراسی الکترونیک» پدید آورده و بر استفاده بهینه و مطلوب از این فناوری‌ها برای توسعه حاکمیت مردم‌سالار تاکید دارد. در چنین شرایطی دولت‌ها، احزاب، اصناف و تشکل‌ها تمام تلاش خود را برای بهره‌مندی هرچه بیشتر از فضای مجازی به منظور جلب مشارکت حداکثری شهروندان و رأی‌دهندگان مصروف می‌دارند. مع‌الاسف در حالی که دولت و تشکل‌های مردم‌نهاد کشور هنوز به این باور نرسیده‌اند که می‌توانند با بهره‌گیری مناسب از فضای مجازی انتخاباتی ایمن و به لحاظ کیفی متناسب با استانداردهای جهانی برگزار کنند، در خردادماه گذشته شاهد بودیم که انتخابات خانه‌های مطبوعات با مشارکت ٩١درصدی واجدان شرایط به‌صورت الکترونیک برگزار شد. شواهد نشان می‌دهد که این انتخابات تنها نمونه موفق یک انتخابات الکترونیکی سراسری است که امسال در راستای سیاست‌های عمومی دولت مبنی بر پاسخگویی و شفاف‌سازی امور، سرعت عمل در ارایه خدمات، حمایت از نهادسازی و عقب‌نشینی به نفع صنوف صورت گرفت. به گواه بسیاری از فعالان مطبوعاتی، این انتخابات چه از حیث روند برگزاری و چه از منظر نتایج برآمده، انتخاباتی نظام‌مند و بی‌سابقه بود که علاوه بر تسریع و تسهیل در روند انتخابات و ضریب امنیتی بالا، هزینه‌های برگزاری آن به‌طور قابل توجهی کاهش یافته بود.
این درحالی است که در دوره‌های پیشین به دلیل نبود سازوکارهای پیشرفته نظارتی، این انتخابات به نحوی برگزار می‌شد که ضمن اتلاف هزینه‌های گزاف مالی و زمانی، افراد شناخته‌شده این صنف با لابی‌گری‌های گسترده نتیجه انتخابات را به نفع خود و اطرافیانشان رقم می‌زدند. در پایان ذکر این نکته ضروری است که امروز دیگر نمی‌توان از مفاهیمی چون شفافیت، پاسخگویی، نهادسازی و صنف‌گرایی و سایر مفاهیم مترقی سخن گفت بدون آنکه در شکل‌گیری، تثبیت و گسترش هر یک از آنها به فضای مجازی و رسوخ تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در میان اقشار مختلف جامعه بی‌اعتنا بود. باید دید آیا تجربه موفق انتخابات خانه‌های مطبوعات در کشور تداوم می‌یابد یا انتخابات نظام پزشکی و تداوم انتخابات سنتی؟
منبع:افکارنیوز
