تغییر الگوی اتحادها در خلیج فارس؛ تلاش عمان برای بهبود روابط ایران و عربستان ادامه دارد
بلومبرگ سفر اخیر سلطان عمان به عربستان را نشان‌دهنده تغییر الگوی اتحادها در خلیج فارس دانسته است که از منظر روابط ایران و عربستان و نیز اختلافات امارات و عربستان اهمیت دارد؛ از سوی دیگر، این سفر گمانه‌زنی‌های پیشین در خصوص تمایل عمان به ایفای نقش فعال در گفتگوهای آتش‌بس در یمن و مذاکرات ایران و عربستان را افزایش داده است.
«بازتاب»؛ آرش صفار- سفر اخیر «هیثم بن طارق بن تیمور»، سلطان عمان به عربستان و دیدارهای او با پادشاه و ولیعهد سعودی مورد توجه تحلیل‌گران منطقه قرار گرفته است.
«بلومبرگ» در یادداشتی به تحلیل نخستین سفر خارجی سلطان هیثم پرداخته است. مطابق این یادداشت، میزبانی ریاض از سلطان عمان نشان‌دهنده تغییر الگوی اتحادها در خلیج فارس است؛ در الگوی جدید، ریاض تلاش دارد تا روابط خود با دولت‌هایی که پیوندهای نزدیکی با ایران دارند را تقویت کند.
محمد بن سلمان در شهر «نئوم» از هیثم بن طارق استقبال کرد؛ به گفته «ایهام کامل»، مدیر خاورمیانه و شمال آفریقای «گروه مشاوران ریسک سیاسی اوراسیا»، در عربستان، هیثم بن طارق به عنوان فردی متمایل به عربستان نگریسته می‌شود.
مطابق این یادداشت، دیدار اخیر رهبران عمان و عربستان از دو جهت حائز اهمیت است؛ نخست اینکه توافقات صورت گرفته در این سفر می‌تواند در خدمت منافع اقتصادی عمان و سیاست تنوع‌بخشی به اقتصاد این کشور باشد.
از سوی دیگر، این سفر نشان‌دهنده نوعی تغییر رویکرد در ریاض است؛ محمد بن سلمان تلاش دارد روابط عربستان با کشورهایی که موضع متفاوتی با پادشاهی در خصوص ایران دارند را توسعه دهد؛ توسعه روابط با عراق، آشتی با قطر و میزبانی از سلطان عمان در این راستا اهمیت دارد.
همچنین باید توجه داشت که سیاست جدید عربستان در بستر افزایش اختلافات این کشور با متحد سال‌های اخیر خود، امارات، در حال پی‌گیری است.
ریاض و ابوظبی با اختلاف در خصوص سیاست نفتی درون اوپک روبهرو هستند و اختلافات ژئوپولیتیک و رقابت‌های اقتصادی دو طرف در حال افزایش است.
ایهام کامل به بلومبرگ گفته است که «تقریبا با ولیعهد جدیدی روبهرو هستیم که به شکل متفاوتی با امور منطقه‌ای می‌اندیشد». به گفته او، محمد بن سلمان در پی ایجاد روابط چندوجهی با محوریت شورای همکاری خلیج فارس است؛ در واقع تلاش ولیعهد سعودی شکل دادن به شبکه گسترده‌ای از اتحادها است؛ این در حالی است که طی سال‌های اخیر چنین اتحادی صرفا با امارات پی‌گیری می‌شد.
بر اساس این یادداشت، در دوران سلطان قابوس، عمان بی‌طرفی در موضوعات منطقه‌ای را به شکل دقیقی پی‌گیری می‌کرد؛ مرگ وی فرصت‌های جدیدی برای تغییر را پیش رو مسقط قرار داده است؛ انتخاب عربستان به عنوان نخستین مقصد خارجی سلطان هیثم از این منظر اهمیت دارد.
بعد از سفر «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه سعودی به عمان در ژوئن گذشته، برخی منابع این سفر را در راستای بررسی امکان انتقال میانجی‌گری میان ایران و عربستان از عراق به عمان تفسیر کردند.
در ماه‌های اخیر، مسقط تلاش‌های خود برای آتش‌بس در یمن را افزایش داده است؛ عمان می‌کوشد با بهره‌گیری از روابط خود با ایران، عربستان و انصارالله به محور مذاکرات برای پایان دادن به جنگ هفت ساله در یمن تبدیل شود.
معلوم نیست که آیا موضوع میانجی‌گری عمان میان ایران و عربستان در سفر هیثم بن طارق به عربستان پی‌گیری شده است یا نه.
عمان سنتا به عنوان یکی از میانجی‌های منطقه‌ای ایفای نقش کرده که مهم‌ترین آن‌ها، میانجی‌گری برای آغاز گفتگوهای ایران و آمریکا بود، گفتگوهایی که نهایتا به برجام منتهی شد.
باید دید آیا شاهد افزایش نقش مسقط در پرونده یمن و گفتگوهای ایران و عربستان خواهیم بود یا اینکه تهران و ریاض ترجیح می‌دهند این گفتگوها را از مسیر بغداد ادامه دهند.
