نحوه تشخیص روغن مناسب برای آسانسور
یکی از شایع ترین ایراداتی که مدیران ساختمان از آسانسور می گیرند و همواره از آن شکایت دارند، سر و صدای ناشی از حرکت آسانسور است که باعث برهم زدن آرامش و گاهی ایجاد ترس در بین ساکنین ساختمان‌ها می گردد.
در چاه آسانسور، لنت کفشکها مدام با ریل ها درگیر هستند و در هنگام بالا و پائین رفتن کابین، مدام در کل مسیر حرکت، بر روی ریل های کابین و کادر وزنه کشیده می‌شوند، اما طراحان آسانسور این مشکل را حل کرده‌اند و سیستم روغنکاری دائم، را برای آسانسور در نظر گرفته اند.
در صورت نبودن روغن در روغندان ها و خشک شدن ریلها، یا استفاده از روغن بی‌کیفیت، ایجاد صدای آزاردهنده، حتمی است در حالی که این صداهای اضافی به راحتی با روغنکاری با روغن مخصوص ریل آسانسور از بین می رود.
همانطور که می‌دانید برای کاهش اصطکاک بین قطعات فلزی و جلوگیری از ساییدگی قطعاتی که با هم درگیر هستند از روان‌کننده‌ای به نام روغن صنعتی استفاده میشود.
در صنعت آسانسور هم برای جلوگیری از ساییدگی قطعات در هنگام بالا و پائین رفتن کابین و کاهش صدا و اصطکاک بین کفشکها و ریلها، باید از «روغن‌ریل» استفاده شود.
«روغن‌ریل آسانسور» از ترکیب روغن پایه (که از تقطیر نفت خام به‌دست می‌آید) و مقداری ماده افزودنی دیگر ساخته میشود، این روغن در محفظه‌ای به نام روغندان ریخته میشود و با کمک فیتیله‌ای که در آن قرار دارد، روغن سرتاسر ریلها را آغشته می‌کند.
متاسفانه سالهاست که برخی از تولیدکنندگان‌روغن در بازار آسانسور، بجای استفاده از روغن پایه به عنوان ماده اصلی، از ترکیب روغن‌سوخته‌تصفیه‌شده و گازوئیل که خود حلال (ضد) روغن است، در تولید روغن‌ریل استفاده می کنند.
سودجویان بازار آسانسور با جمع‌آوری روغن سوخته از مغازه‌های تعویض روغنی و تصفیه آن و اضافه کردن مقداری گازوئیل، با چند هزار تومان، روغن ریلی به بازار عرضه می کنند که بعضاً تا بیش از ۲۰ برابر ارزش واقعی آن، فروخته میشود، این در حالی است که با یک جستجوی ساده در اینترنت و به راحتی؛ می توان از قیمت این مواد آگاه شد.
ویژگی روغن ریل مرغوب و باکیفیت، چیست؟
۱- بوی بد گازوئیل، نفت یا تینر روغنی نمی دهد
همانطور که توضیح داده شد متاسفانه بسیاری از روغن های موجود در بازار مخلوطی از روغن تصفیه شده و گازوئیل هستند که نه تنها باعث روانکاری آسانسور نمی شود بلکه باعث آسیب دیدن تجهیزات آسانسور و حتی در برخی موارد باعث آتش سوزی می شود.
۲- گرانروی یا ویسکوزیته مناسب دارد از آن‌جا که روغن ریل توسط فیتیله از داخل روغندان به روی ریل منتقل می شود و در هنگام بالا و پایین شدن آسانسور سرتاسر ریل ها را روغنکاری می کند، اگر روغن ریل ویسکوزیته یا گرانروی مناسبی نداشته باشد این فرایند به درستی اتفاق نمی افتد
۳- تحمل اختلاف دمای بالا را داشته باشد
یکی از مهمترین ویژگیهای روغن مخصوص ریل این است که بتواند در فصول مختلف سال و دماهای مختلف، عملکرد کاملی داشته باشد.
یعنی در فصول سرد سال روغن خیلی سفت نشود و در فصول گرم سال، روغن خیلی شل نشود و خاصیت روانکاری خودش را از دست ندهد.
سریعترین راه تشخیص‌تقلب در هنگام‌‌خرید روغن ریل از بازارآسانسور، بو کردن آن است!
استفاده از روغن ریلی که بوی شدید گازوئیل یا تینر روغنی می‌دهد، نه‌تنها برای روانکاری ریل خوب نیست و سر و صدای آسانسور را کاهش نمی‌دهد، بلکه چون «چربی‌زداست» در هنگام بالا و پایین رفتن کابین حتی روغن قدیمی را از بین می‌برد و صدای ناهنجاری در هنگام حرکت ایجاد می‌کند و به تجهیزات داخل چاه آسانسور هم صدمه می‌زند.
شناخت روغن مرغوب، شاید برای عموم مدیران ساختمان‌ها کار آسانی نباشد اما تهیه روغن آسانسور از برندهای معتبر و شناخته شده کار سختی نیست.
سید مهدی طباطبایی
