عربستان با حریری مثل نوکر رفتار می‌کند

استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا معتقد است عربستان سعودی با نخست وزیر لبنان شبیه نوکر خود رفتار می کند و جریان المستقبل از رهگذر این موضوع ضربه خواهد دید.

سعد الحریری نخست وزیر لبنان در اقدامی که در عرف دیپلماتیک بی سابقه بود در کشوری دیگر و در عربستان سعودی استعفای خود را اعلام کرد. متعاقب این استعفا گمانه زنی ها در خصوص تحت فشار بودن وی برای این اقدام آغاز شد و مشخص شد که او در شرایطی غیر طبیعی به این اقدام مبادرت ورزیده است؛ موضوعی که در ادبیات اسعتعفانامه وی نیز مشهود بوده است.

برخی معتقد هستند که دلیل این اقدام وارد کردن لبنان در شرایطی بی ثباتی است تا از رهگذر آن بتوان به حزب الله و ایران فشار وارد آورد و از نفوذ آنها در لبنان کاست.

برای بررسی این موضوعات مهر گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» متفکر ایرانی– آمریکایی و استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.

*دلایل استعفای سعد الحریری به این شکل که او از عربستان استعفای خود را اعلام کرد چه بود؟

استعفای «سعد الحریری» نخست وزیر لبنان در عربستان به طور مستقیم با استراتژی متغیر امریکا و اسرائیل در خاورمیانه مرتبط است. به نظر می رسد امریکا سیاست متغیر جرج بوش را در منطقه خاورمیانه در پیش گیرد.

در حال حاضر، هدف حل اختلاف اعراب-اسرائیل و ایجاد روابط بین اسرائیل و بقیه دولتهای عرب، از بین بردن نفوذ و حضور ایران در لبنان و بقیه کشورهای خاورمیانه و امکان راه اندازی حملات نظامی علیه ایران است.

*یکی از دلایل استعفای سعد الحریری وارد کردن لبنان به شرایط بی ثباتی است؛ چرا که عربستان از وجود شرایط حاکم در لبنان اظهار رضایت نداشته است. نظر شما چیست؟

عربستان و اسرائیل و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله امارات و بحرین از گزینه دوم حمایت می کنند.

استعفای حریری پیش شرط ایجاد وضعیتی است که ممکن است ایران ا به واکنش وادار نموده و در نتیجه فرصت را برای حمله نظامی علیه آن فراهم کند. با این حال گرچه رئیس جمهور ترامپ به نظر می رسد از عربستان سعودی حمایت کند، دیگر سیاستمداران در امریکا بر این باور هستند که این استراتژی بسیار خطرناک است.

در همین راستا «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا دوباره به لبنان اطمینان قلب داده که خواهان ثبات در لبنان است. مسئله این است که اسرائیل و عربستان تا چه حد می خواهند امریکا را به سمت جنگی دیگر در خاورمیانه سوق دهند؟

*اخباری وجود دارد مبنی بر اینکه سعد الحریری تحت فشار عربستان استعفای خود را اعلام کرده و حتی از نفوذ عربستان در استعفانامه وی سخن رانده می شود. نظر شما در این خصوص چیست؟

کاملا آشکار است که حریری تحت فشار عربستان استعفا داده است. حریری درست مانند پدرش روابط نزدیک با عربستان دارد. با این وجود سعد قدرت و جذبه پدرش را ندارد. بنابراین سعودی ها با او شبیه نوکر رفتار می کنند. از این رو استعفای او بخشی از تلاش های عربستان جهت کنترل سیاست لبنان و مقابله با نفوذ ایران است.

*با توجه به اینکه عربستان خواهان کشورهای همسو با خود در جهان عرب است و بحران با قطر و لبنان نیز در این راستا قابل تحلیل است این روند تا چه اندازه می تواند مورد تحمل برخی کشورهای عربی باشد و آیا شاهد ائتلافهای علیه عربستان در جهان عرب خواهیم بود؟

در حال حاضر عربستان با استفاده از پول خود و حمایت امریکا بزرگترین بازیگر با نفوذ در جهان عرب است. دیگر دولتهای قدرتمند عرب شبیه مصر موقعیت و نفوذ گذشته را نداشته و عراق و سوریه تقریبا نابود شده اند. بنابراین عربستان رقیب واقعی در جهان عرب ندارد.

از این رو بسیار بعید است که دولتی در دفاع از لبنان با عربستان مخالفت کند. علاوه بر این دولتهای عرب دارای احساسات ضد ایرانی و ضد شیعی به مانند عربستان بوده، در نتیجه از کاهش نفوذ ایران و حزب الله در لبنان خوشحال خواهند شد.

با این وجود حکومت های مشابه نمی توانند خوشحال باشند وقتی عربستان سعودی دیگر دولتهای عرب را با تکبر تهدید می کند.

*آینده لبنان را با توجه به تحولات اخیر چگونه ارزیابی می فرمایید؟ آیا جریان 14 مارس می توانند مثل گذشته در این کشور ایفای نقش داشته باشند؟

المستقبل نماینده لبنانی های سنی است. بنابراین در فرمت فعلی یا اصلاح شده، نقش بسیار مهمی در سیاست لبنان بازی می کند. با این وجود، اعتبار رهبری سنی می تواند در نتیجه ارائه تصویر آنها به عنوان متملق و چاپلوس سعودی ها و دنبال کننده منافع سعودی ها تا لبنانی ها آسیب ببیند.