صف آرایی برجامی پکن و مسکو در برابر غرب ؛ آیا «شرق» حامی ایران خواهد بود؟

    کد خبر :273203

در آینده ای نزدیک، شاهد نقش آفرینی پررنگ تر مقامات روسی و چینی در تقابل برجامی با آمریکا و اروپا خواهیم بود.
روسیه و چین، دو بازیگر مهم در نظام بین الملل محسوب می شوند. این دو بازیگر، در جریان برگزاری سلسله مذاکرات هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 نیز نقشی مهم و کلیدی ایفا کردند. اگرچه در جریان برگزاری هسته ای ، اختلافاتی میان مسکوو پکن با دیگر بازیگران غربی ( در خصوص تدوین سند برجام ) وجود داشت ، اما در نهایت میان همه اعضای 1+5 در سال 2015 بر سر تدوین توافق نهایی اجماع صورت گرفت. از زمان اجرای توافق هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 حدود دو سال می گذرد.
به گزارش نامه نیوز طی دو سال اخیر، شاهد کارشکنی های مستمر دولت ایالات متحده آمریکا و سکوت دولتهای اروپایی در برابر کارشکنی های واشنگتن در برجام بوده ایم. در جریان برگزاری جلسات کمیسیون مشترک برجام ( به ریاست فدریکا موگرینی) نیز تروییکای اروپایی نهایت تلاش خود را جهت توجیه اقدامات ضد برجامی واشنگتن ، چه در دولت اوباما و چه در دولت ترامپ صورت داده اند اما در مقابل، مسکو و پکن بارها در موضع گیری های علنی و غیر علنی، ایالات متحده آمریکا را نسبت به عدول از مفاد و تبصره های جاری در برجام متهم کرده اند.

مواضع یکدست چین و روسیه
هم اکنون زمان زیادی تا فرا رسیدن تاریخ 12 ماه می ( 22 اردیبهشت ماه) یا همان ضرب الاجل زمانی ترامپ برای تصمیم گیری نهایی در خصوص توافق هسته ای با قی نمانده است. موضع گیری های صورت گرفته از سوی روسیه و چین تا کنون در این خصوص هوشمندانه بوده است. پکن و مسکو از یک سو همواره تاکید کرده اند که تغییر در توافق هسته ای و تبدیل آن به توافق جدید را بر نمی تابند. فراتر از آن، مقامات روسی صراحتا اعلام کرده اند که به دلیل محرمانه و مشترک بودن مذاکرات آمریکا و تروییکای اروپایی ، دلیلی برای پایبندی نسبت به خروجی نهایی تصمیم گیری و رایزنی آنها نخواهند بود.
طی روزهای اخیر و در حالی که تحولات مربوط به برجام هر روز حساس تر می شود، شاهد مخابره هشدار مشترک مقامات روسی و چینی به تروییکای اروپایی در خصوص برجام هستیم. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه با وانگ یی همتای چینی خود در دیداری در پکن توافق کرد جلوی تلاش‌ها برای تخریب توافق هسته‌ای ایران را بگیرد. لاوروف در نشست مطبوعاتي مشترک با وانگ يي وزير خارجه چين در پکن اعلام کرد رويکرد منسجم روسيه و چين در حفظ همسويي با موافقتنامه هاي بين المللي، نقشي بسيار مهم را در تقويت ثبات جهاني ايفا مي کند.
سرگی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز که مذاکره کننده ارشد روسیه در جریان مذاکرات هسته ای با ایران بود ابراز امیدواری کرد اروپا همچنان به تعهدات خود در قبال برجام پایبند بماند و در راستای حفظ آن بکوشد و تسلیم خواسته های آمریکا نشود. ریابکوف در دیدار با مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه افزود: سیاست روسیه همچنان حمایت و حفظ برجام است و هیچ تغییری را در قبال آن نمی پذیرد.
واقعیت امر این است که سخنان اخیر ریابکوف، هشداری آشکار به مقامات اروپایی در خصوص معامله با آمریکا بر سر برجام محسوب می شود.طی ماههای اخیر، شاهد چراغ سبز برخی مقامات اروپایی از جمله امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه به دولت ترامپ بر سر برجام بوده ایم. مکرون نخستین مقامات سیاسی و اجرایی اروپا بود که در تابستان سال گذشته از احتمال مذاکره مجدد بر سر برجام خبر داد. وی تاکید کرده بود که می توان بر سر موضوعاتی مانند بندهای مربوط به اعمال تحریمهای زمان دار علیه ایران ( بندهای موسوم به غروب آفتاب) و فعالیتهای موشکی و منطقه ای ایران دوباره با تهران وارد معامله شد. در این میان، دو کشور انگلیس و آلمان نیز از یک سو حمایت ظاهری خود را از برجام اعلام کرده و از سوی دیگر، در خصوص معامله بر سر توافق هسته ای به توافقاتی با ترامپ دست یافته بودند.

اروپا تغییر فاز داد
آنچه مسلم است اینکه تروییکای اروپایی هم اکنون رویکرد اشتباهی را در قبال توافق هسته ای طی می کنند. آنها به جای تمرکز بر روی پروسه “مهار ترامپ” بر روی پروسه ” معامله با ترامپ” متمرکز شده اند. این موضوعی است که از دید مقامات روسی و چینی پنهان نمانده است. خروجی توافق آمریکا و اروپا نیز در خوشبینانه ترین حالت ممکن، انعقاد توافقی ثانویه می باشد که در تعارض با توافق اولیه صورت گرفته بر سر برجام قرار دارد. آسوشیتدپرس در این خصوص می نویسد :
” مذاکره کنندگان اروپایی برای چهارمین بار دیدار کردند و به پیشرفت‌هایی دست یافتند اما نتوانستند بر سر تمامی مسائل به توافق برسند. این وضعیت به طور بالقوه سرنوشت توافق هسته‌ای با ایران را به مکرون و مرکل می سپارد که قرار است به ترتیب روزهای 24 آوریل و 27 آوریل به واشنگتن سفر و با مقامات آمریکایی دیدار کنند.دو مقام ارشد آمریکایی گفته‌اند که طرفین در خصوص موضوع موشک‌ها و بازرسی‌ها به حصول توافق نزدیک هستند اما تاکنون پیشرفتی درباره بندهای غروب حاصل نشده است.”
بدیهی است که در صورت انعقاد این توافق ثانویه میان آمریکا و سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان، شاهد شکل گیری تقابلی سیاسی و حقوقی میان اعضای غربی 1+5 و سه کشور ایران، روسیه و چین خواهیم بود. اعلام مواضع اخیر مقامات روسی و چینی در حمایت از متن اصلی و اولیه برجام در این خصوص از اهمیت زیادی برخوردار است. این حمایت نشان می دهد که می توان در آینده ای نزدیک و در صورت شکل گیری احتمالی تقابل با آمریکا و تروییکای اروپایی بر سر برجام، بر روی بازی مشترک با مسکو و پکن حساب کرد. بدون شک در آینده ای نزدیک و با مشخص تر شدن ابعاد نهفته معاملات برجامی صورت گرفته میان آمریکا و تروییکای اروپایی، واشنگتن و سه بازیگر اروپایی به صورتی مشخص تر از سوی پکن و مسکو بابت کارشکنی در قبال توافق هسته ای مورد خطاب قرار گرفت. همان گونه که اشاره شد، عضویت روسیه و چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد این نقش آفرینی از سوی دو بازیگر شرقی 1+5 را پررنگ تر خواهد کرد. بنابراین، در آینده ای نزدیک، شاهد نقش آفرینی پررنگ تر مقامات روسی و چینی در تقابل برجامی با آمریکا و اروپا خواهیم بود.

0
نظرات
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد نظرات حاوی الفاظ و ادبیات نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد

دیدگاهتان را بنویسید