فساد در صنعت ساختمان! آجر ارزان گران تمام می‌شود.
صنعت ساختمان در دنیای امروز به یکی از صنایع حیاتی و پیچیده تبدیل شده است که نقش به سزایی در توسعه زیرساخت‌ها و ارتقاء کیفیت زندگی ایفا می‌کند. یکی از مصالح اساسی و پایه‌ای در این صنعت، آجر است. آجر به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین مصالح، در بسیاری از ساختمان‌ها برای دیوارچینی، نما و حتی به عنوان عایق استفاده می‌شود. با این حال، در چند سال اخیر، شاهد ورود آجرهای ارزان قیمت به بازار بوده‌ایم که به طور جدی کیفیت ساختمان‌ها را تحت تأثیر قرار داده و مشکلات غیر قابل جبرانی به همراه آورده است. بهترین منبع خرید آجر معمولی و خرید آجر فشاری در تهران و اقصی نقاط کشور همواره مورد توجه و سوال همه همکاران ما در این عرصه بوده است. در این مقاله، به بررسی فساد موجود در صنعت آجرسازی و تأثیرات استفاده از آجر ارزان بر استحکام و ایمنی سازه‌ها خواهیم پرداخت.
پیامد های استفاده از آجر ارزان و تأثیر آن بر عمر سازه‌ها
استفاده از آجرهای ارزان قیمت در پروژه‌های ساختمانی می‌تواند پیامدهای بسیار جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. آجرهایی که با ترکیبات شیمیایی غیر استاندارد تولید می‌شوند، معمولاً فاقد ویژگی‌های مکانیکی لازم برای مقاومت در برابر شرایط محیطی و تنش‌های ساختاری هستند. این آجرها به ویژه زمانی که فرآیند تولید آن‌ها شامل استفاده از مواد افزودنی با کیفیت پایین یا خاک رس نادرست باشد، به سرعت تحت تأثیر تغییرات محیطی قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، آجرهایی که در ساخت آن‌ها از مقدار زیاد گوگرد (SO₃) یا آلومینای غیر فعال استفاده می‌شود، قادر به حفظ خواص فیزیکی خود در برابر رطوبت و تغییرات دمایی نخواهند بود. این آجرها پس از مدت کوتاهی شروع به جذب رطوبت می‌کنند که این جذب رطوبت می‌تواند به افت مقاومت فشاری و کاهش انسجام ساختاری آجر منجر شود.
در نتیجه، آجرهای ارزان قیمت به ویژه در مناطق مرطوب یا در معرض شرایط آب و هوایی نامساعد، پس از مدت زمان کوتاهی شروع به تخریب و تغییر شکل می‌کنند. این موضوع به کاهش توانایی آجر در تحمل فشارهای سازه‌ای و حتی آسیب پذیری بیشتر در برابر تنش‌های ناشی از انبساط حرارتی منجر می‌شود.
علاوه بر این، آجرارزان قیمت به ویژه در برابر تغییرات شدید دمایی، همچون سرما و یخ زدگی، بسیار حساس است. در مناطق سردسیر، چرخه انجماد و ذوب آب می‌تواند باعث تورم و ترک خوردگی آجر شود. هنگامی که آب وارد منافذ موجود در آجرهای بی‌کیفیت می‌شود، در اثر انجماد، حجم آن افزایش یافته و به دیواره‌های داخلی آجر فشار وارد می‌آورد که در نهایت منجر به شکستن و آسیب‌های ساختاری آجر می‌گردد. این فرآیند باعث می‌شود که عمر مفید سازه به طور چشمگیری کاهش یابد و هزینه‌های تعمیرات و بازسازی افزایش یابد. به همین دلیل، استفاده از آجرهای باکیفیت و مطابق با استانداردهای فنی می‌تواند از وقوع این مشکلات پیشگیری کرده و به طول عمر و استحکام سازه‌ها کمک کند.
ترکیبات شیمیایی آجر و تأثیر آن بر کیفیت
آجر از دو ماده اصلی خاک رس و آب تولید می‌شود. خاک رس که معمولاً ترکیبی از سیلیس، آلومینا، اکسیدهای آهن و کلسیم است، با آب مخلوط شده و سپس در کوره در دمای ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شود. ترکیب دقیق این مواد و دما و زمان پخت، بر کیفیت و استحکام نهایی آجر تأثیر می‌گذارد.
سیلیس (SiO₂) مسئول استحکام و سختی آجر است، در حالی که آلومینا (Al₂O₃) به آجر خاصیت چسبندگی و انسجام می‌دهد. اکسیدهای آهن در آجرهای قرمز رنگ نقش دارند و به آجر رنگ خاص خود را می‌دهند. در فرآیند تولید آجر، اگر مقدار هر یک از این ترکیبات به درستی تنظیم نشود یا اگر خاک رس مورد استفاده فاقد خلوص لازم باشد، نتیجه نهایی یک آجر ضعیف و شکننده خواهد بود که قادر به مقاومت در برابر فشار، رطوبت و شرایط جوی مختلف نخواهد بود.
استفاده از مواد غیر استاندارد یا خاک رس با ترکیبات شیمیایی نادرست، به ویژه در تولید آجرهای ارزان قیمت، می‌تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، آجرهایی که در تولید آن‌ها از خاک رس با درصد بالای گوگرد (SO₃) استفاده شده باشد، در برابر رطوبت و باران مقاومتی نخواهند داشت و ممکن است به سرعت دچار ترک خوردگی و تخریب شوند.
مراحل تولید آجر و خطرات ناشی از فساد در فرآیند ساخت
فرآیند تولید آجر یک سری مراحل پیچیده و تخصصی دارد که هر کدام از آن‌ها به دقت باید انجام شود تا محصول نهایی از کیفیت مطلوب برخوردار باشد. این مراحل شامل انتخاب مواد اولیه با کیفیت، آماده‌سازی خاک رس، ترکیب با آب، شکل‌دهی، خشک کردن و نهایتاً پخت در کوره است. هر کدام از این مراحل، به ویژه در صورت فساد یا نقص در فرآیند تولید، می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت آجر داشته باشد. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این مراحل و خطرات ناشی از فساد در هرکدام می‌پردازیم.
آماده سازی خاک رس
- خاک رس باید از هرگونه ناخالصی، مانند سنگ‌های بزرگ، ریشه‌های گیاهان و مواد آلی، به طور کامل غربال و جدا شود.
- در صورت استفاده از خاک رس آلوده یا نادرست، آجر نهایی ممکن است کیفیت ضعیفی داشته باشد و شکننده شود. همچنین، خاک رس با درصد بالای گوگرد (SO₃) می‌تواند باعث ترک خوردگی سریع آجر شود.
ترکیب با آب
- برای شکل دهی آجر، خاک رس با مقدار مناسبی از آب مخلوط می‌شود. این مخلوط باید به اندازه کافی مرطوب باشد تا به راحتی شکل گیرد و در عین حال از تبخیر آب زیاد جلوگیری شود.
- اگر مقدار آب زیاد یا کم باشد، آجر به درستی شکل نمی‌گیرد و مقاومت فشاری آن کاهش می‌یابد.
شکل دهی
- در این مرحله، مخلوط خاک رس و آب به قالب‌های مخصوص ریخته شده و به شکل آجر در می‌آید.
- در صورتی که قالب‌ها به درستی تنظیم نشده باشند یا کیفیت آن‌ها پایین باشد، آجرهای تولید شده دارای ابعاد ناهماهنگ یا سوراخ‌های اضافی خواهند بود که بر استحکام آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.
خشک کردن
- آجرهای شکل گرفته باید در دمای کنترل شده خشک شوند. این فرآیند به منظور جلوگیری از تبخیر سریع آب و به هم ریختن ساختار آجر انجام می‌شود.
- خشک کردن نادرست (به ویژه در دماهای بالا یا زمان کم) می‌تواند باعث ترک خوردگی آجر و از دست دادن ویژگی‌های مکانیکی آن شود.
پخت در کوره
- مرحله پخت در کوره در دماهای بالای ۹۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. در این دما، واکنش‌های شیمیایی در داخل خاک رس رخ می‌دهد که منجر به شکل‌گیری ساختار نهایی آجر می‌شود.
- فساد در این مرحله، به ویژه کاهش دمای پخت یا زمان پخت کمتر از حد لازم، باعث کاهش تراکم آجر و در نتیجه کاهش مقاومت آن در برابر فشار و شرایط محیطی می‌شود. همچنین، آجرهای پخته نشده به درستی می‌توانند در برابر تغییرات دمایی، بارش و رطوبت آسیب‌پذیر باشند.
خطرات ناشی از فساد در فرآیند ساخت
عموما خطرات ناشی از آجرهای ارزان را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:
کاهش مقاومت فشاری
اگر هر یک از مراحل بالا به طور کامل انجام نشود، آجر تولید شده قادر به تحمل فشارهای خارجی نخواهد بود. این آجرها به راحتی شکسته و دچار ترک خوردگی خواهند شد.
آسیب‌پذیری در برابر رطوبت
آجرهای با کیفیت پایین می‌توانند به راحتی رطوبت را جذب کرده و باعث خرابی سریع‌تر سازه شوند.
ترک خوردگی و فرسایش سریع
آجرهایی که تحت فرآیند پخت نادرست قرار می‌گیرند، در برابر تغییرات دمایی و شرایط محیطی حساس‌تر می‌شوند و زودتر از بین می‌روند.
تولید آجرهای شکننده
آجرهایی که در کوره به طور صحیح پخته نمی‌شوند، ممکن است به طور شگفت‌آوری شکننده شوند و حتی فشارهای نسبتاً کم قادر به شکستن آن‌ها باشد.
انتخابی صحیح برای ساخت با کیفیت
اگر به دنبال منبع معتبر برای خرید آجر هستید، با دقت به کیفیت و استانداردهای آن توجه کنید. آجر فشاری با کیفیت نه تنها در استحکام دیوارهای شما تأثیرگذار است، بلکه در تمام مراحل ساخت و ساز تأثیر مستقیم دارد. در این میان، علاوه بر خرید از برندهای مطرح و مطمئن مانند ایران پخش، می‌توانیم انجام این وظیفه خطیر را به تامین کنندگان معتبری همچون دیوار، بفروش، دیجیکالا و ترب بسپاریم. این تأمین کنندگان معتبر آجر با استفاده از مواد اولیه باکیفیت و فرآیندهای تولید دقیق، محصولاتی را ارائه می‌دهد که از لحاظ مقاومت، دوام و عملکرد در شرایط مختلف، مورد تایید استانداردهای جهانی هستند. این انتخاب می‌تواند به شما در جلوگیری از هزینه‌های اضافی تعمیرات و بازسازی در آینده کمک کند.
در نهایت
فساد در صنعت ساختمان، به ویژه در بخش تولید آجر، می‌تواند به طور جدی سلامت و استحکام سازه‌ها را تهدید کند. استفاده از آجرهای ارزان قیمت، اگرچه ممکن است در ابتدا جذاب به نظر برسد، اما در بلند مدت هزینه‌های سنگینی را به همراه خواهد داشت. برای جلوگیری از این مشکلات، انتخاب مواد اولیه باکیفیت و کنترل دقیق فرآیند تولید از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا، تأمین کنندگان معتبر و آگاه از استانداردهای جهانی مانند ایران پخش می‌توانند به شما کمک کنند تا مصالح مناسب و باکیفیتی را برای پروژه‌های ساختمانی خود انتخاب کنید.
