عیسی کلانتری : دولت محصور در برابر دولت‌هاي سايه است
آقای روحانی با محدودیت‌های زیادی مواجه بوده است. این در حالی است که در کشورما وضعیت اقتصادی از جنبه‌های مختلف با مسائل سیاسی ارتباط دارد.
برای تحلیل و بررسی مهم‌ترین چالش‌های سیاسی و محیط زیستی «آرمان» با دکتر عیسی کلانتری وزیر سابق کشاورزی و رئیس سازمان محیط زیست کشور گفت‌وگو کرده که متن آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
در مدت13 سالی که وزیر کشاورزی بودید شرایط مدیریت کشور سخت‌تر بود و یا امروز که ریاست سازمان محیط زیست را برعهده دارید؟
در زمانی که بنده وزیر کشاورزی بودم کشور در دوران پس از جنگ قرار داشت. به همین دلیل نیز تصمیم گیری راحت‌تر از امروز بود. امروز شرایط سخت‌تر و تصمیم گیری دشوارتر از گذشته شده است. در شرایط کنونی برخی از افرادی که دارای تخصص نیستند در مسائل مختلف دخالت می‌کنند و همین مسأله کار را سخت‌تر از گذشته کرده است. نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی ما با مدیریت چندگانه و دولت‌های در سایه در کشور مواجه هستیم. دولت‌های در سایه نیز به دو گروه سیاسی و غیر سیاسی تقسیم بندی می‌شوند که خود را رقیب دولت می‌دانند. به عنوان مثال ناآرامی‌های دی ماه سال گذشته با برنامه‌ریزی همین دولت‌های در سایه شکل گرفت تا دولت را تحت فشار قرار بدهند.
چرا در حالی که برجام یک تصمیم ملی بوده، با خروج آمریکا از برجام فشارهای داخلی به دولت آقای روحانی افزایش پیدا کرده است؟
با توجه به مواضع ترامپ در دوران انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خروج آمریکا از برجام تاحدود زیادی قابل پیش‌بینی بود. با این وجود نکته مهم در این زمینه این است که کسانی که تا دیروز با برجام موافق بودند و آن را به سود نظام تفسیر می‌کردند امروز تغییر موضع داده‌اند و برجام را به ضرر منافع ملی می‌دانند. کسانی که خود سال‌ها در سیاست خارجی کشور فعالیت کردند و در ابتدا برجام را به مصلحت کشور می‌دانستند امروز با برجام مخالفت می‌کنند که به نظر من حالت «نامردی» دارد. برجام هیچ ضرری به کشور نزده و بلکه فواید زیادی برای کشور به همراه داشته است. مهم‌ترین فایده برجام برای کشور این بود که تحریم‌های بین‌المللی را از بین برد و زمینه مراودات اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای جهان را دوباره برقرار کرده است. امروز که آمریکا از برجام خارج شده، آقای دکتر صالحی عنوان می‌کنند که ما در قوی‌ترین حالت غنی سازی هسته‌ای قرار داریم و در این زمینه هیچ نگرانی وجود ندارد. نکته جالب اینکه کسانی که با سیاست‌های اشتباه خود عامل اصلی این بحران‌ها و چالش‌ها در کشور بوده‌اند امروز مدعی شده‌اند و از برجام انتقاد می‌کنند.
چرا تفسیری که از خروج آمریکا از برجام در جامعه صورت گرفت به شکلی بود که در نهایت به ضرر دولت تمام شد؟آیا بهتر نبود دولت با تقویت تیم رسانه‌ای خود مانع از تفسیر‌های یک طرفه از این قضیه شود؟
متأسفانه دولت بلندگو ندارد. این در حالی است که رسانه ملی نیز در طول پنج سال گذشته در راستای سیاست‌های دولت آقای روحانی حرکت نکرده و بلکه در اختیار رقبای دولت قرار داشته است. از سوی دیگر رسانه‌های خارجی نیز به شدت با دولت آقای روحانی مخالفند تا زودتر به اهداف خود دست پیدا کنند. در نتیجه دولت آقای روحانی در زمینه رسانه‌های دیداری و شنیداری تحت محاصره مخالفان داخلی و دشمنان خارجی قرار گرفته است. برخی در مقابل دولت آقای روحانی نهایت ناجوانمردی را انجام می‌دهند. این عده گمان می‌کنند دولت حق آن بوده اما آقای روحانی آن را غصب کرده است. این افراد فکر می‌کنند بهتر از آقای روحانی می‌توانستند کشور را مدیریت کنند. به عنوان مثال آقای جلیلی چندین سال مذاکره کننده ارشد ایران با کشورهای خارجی بوده است. سوال اینجاست که مذاکرات ایشان چه دستاوردی برای کشور داشت؟ بدون شک دستاورد این مذاکرات به اندازه مخارج سفرهای خارجی ایشان نیز نبوده است.
برخی از مردم معتقدند آقای روحانی موفق نشده به وعده‌های خود به خصوص در زمینه اقتصادی عمل کند. به نظر شما عمل نکردن به برخی از وعده‌های داده شده در نهایت به ضرر دولت تمام نخواهد شد؟
آقای روحانی با محدودیت‌های زیادی مواجه بوده است. این در حالی است که در کشورما وضعیت اقتصادی از جنبه‌های مختلف با مسائل سیاسی ارتباط دارد. با این وجود دولت در زمینه سیاسی و به خصوص مسائل بین‌المللی هیچ اختیاری ندارد. دولت آقای روحانی در صورتی می‌توانست ساختارهای اقتصادی کشور را ترمیم کند که از اختیارات کافی سیاسی برخوردار بود. در نتیجه هنگامی که دولت در زمینه‌های مختلف سیاسی و بین‌المللی دارای اختیارات کافی نیست نباید وعده‌های بزرگ به مردم می‌داد.
با توجه به چالش‌هایی که در راه دولت آقای روحانی وجود دارد، شما چه چشم‌اندازی را مقابل دولت و حامیان آن می‌بینید؟ تحلیل شما از آرایش سیاسی سال‌های منتهی به پایان دولت آقای روحانی در کشور چیست؟
برخی از اصلاح‌طلبان شرایط دولت آقای روحانی را با شرایط خرداد76 مقایسه می‌کنند. این در حالی است که شرایط امروز با سال76 و حتی سال92 متفاوت است. در شرایط کنونی آگاهی مردم نسبت به گذشته افزایش چشمگیری پیدا کرده است. با این وجود برخی همچنان تلاش می‌کنند آزادی مردم را محدود کنند. ما باید بپذیریم که امروز مردم اطلاعات بیشتری از پشت پرده مدیریت کشور دارند. به همین دلیل نمی‌توان مردم را با شعار و با عوامفریبی گول زد. امروز فضای مجازی شرایطی را برای مردم به وجود آورده که به صورت دقیق اتفاقات کشور را رصد کنند و به تجزیه و تحلیل آنها بپردازند. در نتیجه مردم با کسانی که قصد دارند آزادی‌های آنان را محدود کنند رابطه خوبی ندارند. شاید یکی از دلایلی که امروز مردم علاقه بیشتری به جریان اصلاحات دارند همین مسأله است که مسأله آزادی‌های قانونی برای اصلاح‌طلبان در اولویت است. این در حالی است که اصولگرایان در این مورد نگاه کاملا متفاوتی دارند و به همین دلیل اقبال خود را در بین مردم از دست داده‌اند. مسائل اقتصادی و معیشتی برای مردم مهم است اما تقریبا همه می‌دانند که مسائل مربوط به آزادی‌های مصرح در قانون اساسی تا چه اندازه برای مردم اهمیت دارد. نکته دیگر اینکه عملکرد شورای نگهبان در سال‌های پایانی دولت آقای روحانی و همچنین دوران پسا روحانی بسیار تعیین کننده است و در آرایش سیاسی آینده کشور تأثیرگذار خواهد بود. مردم امروز متوجه این موضوع هستند که بسیاری از نابسامانی اقتصادی در داخل کشور به رویکرد ما در عرصه بین‌المللی باز می‌گردد و تا زمانی که رویکرد ما در سیاست خارجی تصحیح نشود، نمی‌توان به بهبود وضعیت معیشتی امیدوار بود. مردم از فحاشی و ناسزاگویی خسته شده‌اند. مردم نشان داده‌اند که از برخی سیاستمداران به دلیل انسان‌های مؤدبی بوده‌اند، حمایت کرده‌اند و هنوز هم حرف چنین چهره‌هایی را می‌پذیرند. کسانی که فکر می‌کنند دولت آقای روحانی مانع موفقیت آنها بوده است باید این نکته را بپذیرند که همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم و اگر این کشتی غرق شود همه با هم غرق خواهیم شد. در نتیجه موفقیت دولت روحانی موفقیت نظام و شکست دولت روحانی شکست نظام خواهد بود.
