زور آزمایی ایران و آمریکا با کلید واژه برجام/ آیا به احیای برجام در ماه های پایانی دولت روحانی امیدی هست؟
وزیر خارجه آمریکا بار دیگر خواستار از سرگیری تعهدات برجامی ایران، به عنوان شرط بازگشت آمریکا به توافق شده است. او ادعا کرده است که ایران فاصله کوتاهی برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای دارد.
«بازتاب»؛ آرش صفار– «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا روز سه‌شنبه در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» بار دیگر از سرگیری تعهدات برجامی ایران را شرط بازگشت کشورش به این توافق دانست؛ او با بیان اینکه بعد از اثبات پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، آمریکا و متحدان آن برای توافقی طولانی‌تر تلاش خواهند کرد، اعلام کرد که «ما همچنین مسئله موشک‌های ایران و رفتار ثبات‌زدای تهران در منطقه را مطرح خواهیم کرد».
بلینکن با ادعای اینکه ایران در نتیجه کاهش تعهدات خود هسته‌ای خود، اکنون تنها سه تا چهار ماه برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای فاصله دارد، باز ماندن مسیر دیپلماسی را در گرو بازگشت ایران به برجام دانست.
مواضع بلینکن در شرایطی بیان شده است که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، ضمن تأکید بر این مسئله که با توجه به اینکه ابتدا ایالات متحده از برجام خارج شده است، طبیعتا این کشور نمی‌تواند خواستار از سرگیری تعهدات هسته‌ای ایران به عنوان شرط بازگشت به توافق باشد؛ بر راهکار مرحله به مرحله و هم‌زمان تأکید کرده بود تا دو کشور درگیر یک دور باطل نشوند.
همچنین مقام‌های ایران، بارها تأکید کرده‌اند که تغییری در شکل و محتوای کنونی برجام ایجاد نخواهد شد و تهران محدودیت‌های طولانی‌تر یا بیش‌تر را نخواهد پذیرفت؛ به علاوه تهران همواره تأکید کرده اشت که به لحاظ موضوعی نیز برجام به موضوعات منطقه‌ای یا برنامه موشکی ایران تسری نمی‌یابد.
به باور بسیاری از تحلیل‌گران مواضع کنونی نشان‌دهنده دشواری و پیچیدگی حفظ برجام است؛ از سوی دیگر، مصوبه مجلس در خصوص «صیانت از دستاوردهای هسته‌ای» به پیچیدگی‌های مسیر افزوده است.
مصوبه مجلس، سازمان انرژی اتمی را موظف به از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم تا 20 درصد کرده است. همچنین دولت موظف به توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، تا دو ماه پس از تصویب این قانون شده است؛ سازمانی انرژی اتمی ایران موظف به راه‌اندازی حداقل هزار سانتریفیوژ نسل دوم، تا سه ماه پس از تصویب قانون شده است.
اگرچه به نظر می‌رسید نزدیک شدن به موعد اجرای قانون مجلس، عاملی برای سرعت عمل دولت آمریکا در راستای دست‌یابی به یک مدل برای احیای برجام باشد، واشنگتن -حداقل تا کنون- نشان داده است که عجله‌ای برای احیای برجام ندارد.
با این وجود، برخی تحلیل‌گران معتقد هستند که مواضع کنونی دیپلمات‌های ارشد دو کشور، را باید پیش درآمد مذاکره برای رسیدن به یک مدل مورد قبول دو طرف برای احیای برجام دانست؛ به این معنی که پرونده توافق هسته‌ای نه در آمریکا و نه در ایران معطل نمانده است و دو طرف در قالب اعلام مواضع رسانه‌ای، در واقع مذاکره را شروع کرده‌اند.
در هر صورت احتمالا ماه‌های پایانی دولت تدبیر و امید، از نظر دیپلماتیک بیش‌تر شبیه ماه‌های ابتدایی آن خواهد بود؛ اینکه آیا این تلاش‌های دیپلماتیک همچون ماه‌های ابتدایی به موفقیت می‌رسد یا نه، با اما و اگرهای فراوانی روبه‌رو است.
