دیدار وزرای خارجه ایران و کشورهای عضو برجام؛ آیا شاهد تصمیم‌گیرندگان ایرانی در خصوص توافق هسته‌ای هستیم؟
برخی رسانه‌ها از احتمال برگزاری کمیسیون مشترک برجام با حضور وزرای خارجه ایران و 1+4 خبر داده‌اند. این در حالی است که از یک سو تحرکات دیپلماتیک در میان همسایگان خلیج فارس افزایش یافته است و از سوی دیگر شاهد پیام‌های متناقض مقام‌های ایرانی هستیم.
«بازتاب»؛ آرش صفار- نشریه «پولیتیکو» از احتمال گرد هم آمدن وزرای خارجه کشورهای حاضر در مذاکرات وین، با توجه به پیشرفت مذاکرات خبر داده است.
این نشریه از قول «منابع آگاه» از حضور وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی در پایتخت اتریش خبر داده است و مدعی شده که احتمالا وزرای خارجه چین و روسیه به صورت ویدئو کنفرانس در این جلسه که در قالب نشست کمیسیون مشترک برجام تشکیل می‌شود، شرکت می‌کنند؛ پولیتیکو تأکید کرده است که برگزاری این جلسه و شرکت‌کنندگان آن هنوز نهایی نشده است.
همچنین تأکید شده است که با توجه به خروج ایالات متحده از برجام، وزیر امور خارجه آمریکا در این نشست حضور نخواهد داشت.
پیش‌تر نیز گمانه‌هایی در خصوص سفر «حسین امیرعبداللهیان» از مونیخ به وین منتشر شده بود.
«انریکه مورا»، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، علیرغم تأکید بر اینکه مذاکرات به نقطه پایانی نزدیک می‌شود، نتیجه را نامشخص توصیف کرده است.
از سوی دیگر، برخی منابع غیررسمی از فراخواندن «علی باقری» از سوی دبیر شورای عالی امنیت ملی به تهران خبر داده‌اند؛ هر چند این شورا مسئول تصمیم‌گیری نهایی در خصوص مذاکرات معرفی شده است، طبیعتا دستورات آن باید از طریق وزرات امور خارجه به هیئت مذاکره‌کننده ایران در وین منتقل شود.
در همین حال «بدر بن حمد بو سعیدی»، وزیر خارجه عمان روز چهارشنبه در سفری از پیش تعیین‌نشده وارد تهران شد و پس از دیدار با امیرعبداللهیان، ضمن تحویل پیام کتبی «هیثم بن طارق بو سعیدی»، سلطان عمان به «ابراهیم رئیسی»، از او برای سفر به عمان دعوت کرد.
با توجه به نقش سنتی عمان به عنوان کانال ارتباطی ایران و آمریکا و شروع مذاکرات مستقیم و مخفیانه دو کشور که در سال 2015 به توافق برجام منتهی شد، برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال میانجی‌گری دوباره عمان یا انتقالی پیامی از سوی واشنگتن به تهران حکایت دارد.
امیرعبداللهیان در کنفرانس خبری مشترک با همتای عمانی خود ضمن تأکید بر اینکه مذاکرات پیشرفت‌های مهمی داشته است، از باقی ماندن «موضوعات اندک اما مهم» خبر داد.
او در خصوص دیدار مستقیم مذاکره‌کنندگان ایران و آمریکا هم اعلام کرد که «برای ما مهم این است که چه نفعی در این گفتگو است و آیا آینده‌ای متفاوت از آنچه که در مذاکرات کنونی روی داده و یا دستاوردی فراتر وجود خواهد داشت یا نه».
در همین حال «علی شمخانی» روز سه‌شنبه در توییتی نوشت «توانمندی صلح‌آمیز هسته‌ای ایران باید چون شمشیر داموکلس همواره بر بالای سر عهدشکنان باقی بماند تا تضمینی واقعی برای اجرای تعهداتشان باشد. سال ۹۷ و پس از خروج آمریکا از برجام، بهتر بود که مطابق تدبیر رهبری از این «تضمین ذاتی» بیشتر و تاثیرگذارتر استفاده می‌شد».
پیش‌تر نیز علیرغم اینکه وزیر امور خارجه از داشتن مجوز مذاکره مستقیم با آمریکا در صورت لزوم خبر داده بود، دبیر شورای عالی امنیت ملی به طور ضمنی اعلام کرده بود که هیئت مذاکره‌کننده ایران به روال سابق، یعنی گفتگو با واسطه با آمریکا ادامه خواهد داد.
معلوم نیست که آیا شاهد نوعی اختلاف میان شورای عالی امنیت ملی با وزارت امور خارجه هستیم یا پیام‌های بعضا متناقض دو نهاد یک تاکتیک مذاکراتی است.
به هر حال به نظر می‌رسد اگر قرار است دیدار مستقیمی میان ایران و آمریکا صورت بگیرد، اکنون مناسب‌ترین زمان باشد؛ چرا که گفتگوی مستقیم احتمال خواهد توانست اختلافات اندک اما مهم باقی مانده را حل‌وفصل کند؛ هر چند تجربه نشان داده است که چنین دیداری برای وزارت امور خارجه با هزینه‌های بالای داخلی همراه خواهد بود.
