تحلیل نیویورک تایمز از سفر بشار اسد به چین

نیویورک تایمز در گزارشی با اشاره به سفر اخیر بشار اسد، رئیس جمهور سوریه به چین می نویسد:

بشار اسد امید دارد که از نفوذ چین بر ایران، ترکیه، و روسیه استفاده کند و بار دیگر زمینه را برای تسلط کامل نظام سیاسی سوریه بر خاک این کشور فراهم کند.

بازتاب-“بشار اسد” رئیس جمهور سوریه به تازگی در سفری عازم چین شد. سفری که به زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، با هدف جلب کمک های پکن به سوریه جهت بازسازی این کشور و در عین حال، تقویت موضع و جایگاه بین المللی نظام سیاسی سوریه انجام گرفته است.

سفر اسد به چین در شرایطی انجام شده که چینی ها تلاش های زیادی را انجام می دهند تا خود را به عنوان بازیگری قدرتمند و پرنفوذ در منطقه خاورمیانه معرفی کنند. چین نگاه ویژه ای به آن دسته از کشورهایی دارد که روابط چندان خوبی با آمریکا و مجموعه غرب ندارند. بشار اسد در سفر به چین، رایزنی های مبسوطی را با “شی جین پینگ” رئیس جمهور چین نیز داشته است.

سفر اخیر بشار اسد به چین، نخستین سفر او به این کشور در دو دهه اخیر بوده و رئیس جمهور سوریه در قالب این سفر سعی دارد تا حد زیادی، موقعیت و تصویر بین المللی کشورش را بازسازی و تقویت کند. باید توجه داشت که در بحبوحه تشدید فشارهای چند ساله اخیر علیه سوریه، چین همچنان روابط خود با دمشق را حفظ کرده و از راهبرد تحمیل انزوا به دمشق خودداری کرده است.

رئیس جمهور سوریه در شرایط کنونی تلاش های فراوانی را انجام می‌دهد تا بتواند منابع لازم جهت بازسازی کشورش را فراهم کند. سوریه به دلیل مواجهه با سیلی از تحریم های غرب، با چالش های عدیده ای جهت بازسازی خود و رها شدن از جراحات جنگ بر پیکره این کشور رو به رو است. ایالات متحده آمریکا و دولت های اروپایی از ارائه کمک های مالی به سوریه جهت بازسازی این کشور بدون انجام اصلاحات سیاسی در سوریه حمایت نمی‌کنند.

با این همه، چین از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه، موقعیت دولت سوریه را با حق وتوی خود در شورای امنیت و حمایت از حضور روسیه در خاک سوریه، تقویت کرده است. در این راستا، اگرچه اسد با حمایت های ایران، چین و روسیه توانسته بار دیگر کنترل خود بر سوریه را اعاده و احیا کند با این حال، سوریه در شرایط کنونی با چالش‌های اقتصادی قابل توجهی رو به رو است که این چالش ها خود می توانند زمینه سازِ وقوع اعتراضات جدید در این کشور شوند و برای نظام سیاسی سوریه ایجاد مشکل و بحران کنند.

بشار اسد در سال 2022، از پیوستن کشورش به پروژه “یک کمربند یک جاده” دولت چین خبر داد و البته که از نقش چین در امضای توافق تنش زدایی از روابط ایران و عربستان نیز تقدیر کرد. رویدادی که راه را برای تنش‌زدایی از روابط سوریه و دیگر کشورهای عربی  نیز هموار کرد و موجب شد تا نظام سیاسی سوریه بار دیگر به اتحادیه عرب بازگردد. اگرچه هنوز روابط آن با برخی کشورهای عربی عادی‌سازی نشده است.

بشار اسد امید دارد که از نفوذ چین بر ایران، ترکیه، و روسیه استفاده کند و بار دیگر زمینه را برای تسلط کامل نظام سیاسی سوریه بر خاک این کشور فراهم کند. در این میان، اسد به طور خاص سعی دارد تا ظرفیت های راهبردی بندر لاذقیه در جوار دریای مدیترانه را در اختیار چینی ها قرار دهد و از این بندر در راستای منافع اقتصادی کشورش بهره برد. با این حال، چینی ها حداقل تاکنون محتاطانه نسبت به توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری خود با سوریه نگریسته اند.

برخی ناظران و تحلیلگران بر این باورند ک سفر اخیر بشار اسد به چین، در شرایطی انجام شده که چین و آمریکا رقابت های راهبردی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی را با یکدیگر دارند و دو طرف به دنبال توسعه نفوذ خود در خاوریانه هستند. با این همه، شماری از تحلیلگران بر این باورند که چین هنوز به دلایلی نظیر عدم برخورداری از دانش و تجربه در قالب معادلات منطقه خاورمیانه، نمی تواند نقشی عمیق را در این منطقه بازی کند.

از این رو، این دسته از تحلیلگران معتقدند که سفر بشار اسد به چین چیزی بیش از امضای چند قرارداد و اعلام این موضوع که سوریه با رویکردهای منطقه ای و بین المللی چین موافقت دارد، نیست و به این زودی ها نباید توقع مشاهده اثرگذاری این قبیل سفرها را داشت.