بدون صدا هم می‌توان موسیقی نواخت!
یک نوازنده و مدرس گیتار، سازی تمرینی کاملا بدون صدا را طراحی کرده است. به کمک این ساز جدید، نوازنده گیتار می‌تواند امکان تمرین در هر جایی مانند راهپیمایی، کوهنوردی، مکان‌های عمومی و … را داشته باشد.
شهرام چاپاریان که به همراه شرکت «پژوهندگان هنر و صنعت» این ساز را طراحی کرده، شیوه کار با آن را جویا شده است.
چاپاریان در این زمینه گفت: پس از ۳۰ سال کار کردن متوجه شدم که هنرجویان در تمرین نواختن گیتار با دست راست مشکل دارند؛ به همین دلیل این ساز را طراحی کردیم تا هنرجو بتواند آن را در هر جا برای تمرین با خود حمل کنند. این ساز مزاحمت صوتی برای اطرافیان ندارند، به کمر وصل می‌شود و ابعاد کوچکتری از فرم اصلی ساز گیتار دارد و هنرجو می‌تواند به راحتی با آن تمرین کند.
او ادامه داد: با طراحی این ساز قصد داریم به هنرجویان آموزش دهیم که هنگام نواختن ساز، ابتدا حرکات دستشان را تنظیم کنند و سپس به سراغ نوازندگی بروند؛ چون مغز به هر کدام از انگشتان فرمان خاصی می‌دهد و به همین دلیل حرکات دست آنها در هنگام نواختن با هم هماهنگ نیست. زمانی که مدام با این دستگاه تمرین کنند، مغز آنها تمرکز خواهد کرد و به مرور زمان می‌توانند حرکات دست خود را روی ساز هماهنگ کنند.
چاپاریان با بیان اینکه اکثر هنرجویان در ریتم‌شناسی مشکل دارند، اضافه کرد: سعی کردیم با استفاده از این ساز، دامنه ریتم شناسی هنرجویان را کامل‌تر کنیم. درواقع به همراه ساز یک سی‌دی مربوط به تمرینات اولیه ساز هم ارائه داده‌ایم که در آن ۳۰ تمرین برای آرپژها، نوع تکنیک‌های ملودی و ریتم‌شناسی وجود دارد.
این نوازنده گیتار در پاسخ به اینکه ساز در کجا به ثبت رسیده است؟ گفت: این ساز ثبت شرکت پژوهندگان هنر و صنعت ایرانیان است.
او همچنین اظهار کرد که این ساز برای اولین بار به تولید رسیده است و حتی نسخه بی‌صدای دیگری از این نوع ساز را برای تمرین آرشه‌کشی نوازندگان ویولون ساخته‌اند.
از چاپاریان درباره علت بی‌صدا بودن این ساز سوال کردیم. پاسخ داد: در موسیقی شمارش می‌کنیم. شمارش‌ها به صورت فرماندهی مغز انجام می‌شود و ربطی به صدا ندارد. برخی از نوازندگان می‌گویند که تمرین نواختن ساز حتما باید با صدا باشد ولی من موافق نیستم؛ چون بخش بزرگی از موسیقی، مربوط به سکوت آن است. این سکوت چیزی نبوده که کسی به آن اهمیت دهد. اگر هم کسی اهمیت می‌دهد، زمانی است که نوازنده حرفه‌ای می‌شود و در آن صورت سکوت‌ها را وارد موسیقی می‌کند. ما از روز اول از هنرجویان می‌خواهیم که سکوت کنند، روی آن مانور دهند، با آن بالا بیایند و از بی‌صدا بودن شروع به کار کنند و به مراحل بعدی برسند که اگر قصد نواختن یک نت را داشتند، این کار را با درک عمیق انجام دهند.
او بیان کرد که در ابتدا این ساز را برای پیشبرد اهداف خود در آموزش ساختند ولی بعد از مدتی متوجه شدند که افراد مبتلا به عدم تمرکز نیز می‌توانند از آن استفاده کنند.
این مدرس موسیقی توضیح داد: به این فکر کردیم که آیا می‌توان این ساز را برای افرای که تمرکز ذهن ندارند یا سیسیتم مغزی آنها در حال تغییر است مانند بیماران ام اس نیز به کار ببریم؟ و سپس امتحان کردیم و دیدیم که جواب داد. دو سال است که روی ۳۰ نفر از اعضای انجمن ام اس کرج کار می‌کنم. سرو صدای ناهنجار روی سیستم اعصاب و روان تأثیر بد می‌گذارد، ولی شخصی که به چنین بیماری‌هایی مبتلا است می‌تواند با چنین سازی کنار بیاید و تمرکز کند. در حال حاضر چند نفر را داریم که سابقا درد دست و پا داشته یا حتی نمی‌توانستند به خوبی با دست و پای خود کار کنند ولی پس از کار با این ساز به حالت عادی بازگشته‌اند و دیگر حمله‌ای به آنها دست نمی‌دهد. این بچه‌ها می‌گویند از روزی که شروع به کار با این ساز کرده‌اند، هر روز از لحاظ امید و سیستم فکری دچار تحول شده‌اند.
او در پایان گفت: سعی داریم این امر را به خارج از ایران نیز منتقل کنیم. فعلا در این باره با چند سفارت صحبت کرده‌ایم و می‌خواهیم مردم خارج از ایران نیز بدانند چنین چیزی هست و می‌توانند بدون صدا موسیقی کار کنند.
