ابهام در بازار سرمایه تا مشخص شدن وضعیت مذاکرات برجام/ اعتمادسازی برای سهامداران؛ دستور کاری که نباید فراموش شود

در حالی که روز یکشنبه (14 آذرماه) شاخص کل بورس بیش از 8400 واحد رشد کرد و در کانال یک میلیون و 343 هزار واحد قرار گرفت اما دیروز(دوشنبه) و با بازگشایی منفی نماد فملی با 866 واحد افت در جایگاه یک میلیون و 342 هزار واحد ایستاد.

«بازتاب»؛ زهره علامی- مدتهاست که شاخص بازار سرمایه روندی نزولی را طی می کند و فقط در برخی روزها سبزپوش می شود، کارشناسان اقتصادی معتقدند که نوسانات نرخ ارز، مبهم بودن نتیجه مذاکرات وین، دخالت‌های دستوری دولت درباره بازار سهام، فروش اوراق دولتی و … در نوسانات هفته های اخیر بورس موثر بوده اند.

اما در این شرایط که بورس روند مشخصی را سپری نمی کند این سوال مطرح می شود که وضعیت بازار در روزهای آتی چگونه خواهد بود و تکلیف سرمایه گذاران چیست؟

دکتر علیرضا قارداشی، تحلیلگر بازار سرمایه درباره وضعیت کنونی بورس می گوید: بازارسرمایه قطب اصلی اقتصاد محسوب می شود و در حال حاضر این بازار در شرایط گنگ و مبهمی به سر می برد ، بسیاری از شرکت های مهم در بازار سرمایه حضور دارند و فقط بخشی از پتروشیمی ها و پالایشگاه ها در بورس نیستند.

قارداشی در گفت و گو با بازتاب اضافه می کند: با توجه به اینکه سیاست کلی درباره بازار سرمایه شفاف نیست؛ بورس در مرحله سردرگمی به سر می برد؛ یکی از دلایل این سردرگمی، مشخص نبودن سمت و سوی مذاکرات برجام است، نتیجه مذاکرات می تواند نوعی ریسک برای بورس محسوب شود.

او ادامه می دهد: سردرگمی دیگر مربوط به نرخ ارز می شود، با توجه به اینکه نتیجه مذاکرات هنوز مشخص نشده، نرخ ارز هم همچنان در حال نوسان است.

به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه، بخش دیگر هم تحت تاثیر قیمت جهانی محصولات است مثلا در یک محدوده زمانی، قیمت محصولات پتروشیمی افزایش یافت اما در حال حاضر این افزایش در حال تعدیل شدن است و بازار این رشد را مقداری اصلاح می کند.

قارداشی اضافه می کند: سردرگمی دیگر بازار سرمایه مربوط به حامل های انرژی است، سوخت شرکت های سیمان در حال کاهش و حتی قطع شدن است، خوراک پتروشیمی ها در حال افت است تا گاز خانگی تأمین شود، هزینه مصرف گاز هم برای شرکت ها در حال افزایشی شده است.

او ادامه می دهد: دولت به سمتی پیش می رود که بخشی از یارانه پنهان شرکت ها را برداشت کند و هزینه انرژی هم در حال افزایش است، به تبع آن درصدی از سود خالص شرکت ها کاهش می یابد البته بازار هنوز با این موضوع کنار نیامده است.

این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح می کند: مجموعه ای از این عوامل موجب شده که خروجی بازار در هاله ای از ابهام فرو برود ضمن اینکه هنوز برنامه اقتصادی کشور مشخص نشده چون دولت به تازگی وارد عرصه شده است و باید ارزیابی های خود را تکمیل کند تا بتواند پایه های اقتصاد را پی ریزی کند، برهمین اساس بازار سرمایه هنوز به شفافیت مورد نیاز نرسیده است.

تغییرات روزانه شاخص بورس

بررسی شاخص کل بازار سرمایه در ماه های گذشته حکایت از آن دارد که بازار مسیر واضحی را طی نمی کند و دچار نوسان است، قارداشی در این باره می گوید: بازار سرمایه ممکن است هر روز تغییراتی داشته باشد، مثلا برخی نمادها تحت تاثیر بازار جهانی و اخبار سیاسی نوسان دارند اما به طور کلی بورس روند مشخصی ندارد.

به گفته این کارشناس بورس، مثلا روز یکشنبه که قیمت دلار از 28 به 30 هزار تومان رسید به سرعت در بازار سرمایه اثر گذاشت و شاخص بورس مثبت شد، چون شرکت ها صادراتی هستند نرخ دلار بر بورس اثرگذار است برهمین اساس اگر دلار کاهشی شود، قاعدتا با منفی بازار روبرو می شویم.

قارداشی اظهار می کند: تا زمانی که شرایط اقتصاد مشخص شود بازار سرمایه نوسان دارد مگر اینکه نرخ دلار افزایش یابد تا روند شاخص مثبت شود یا اینکه مذاکرات به نتیجه مطلوبی برسد و بورس مثبت شود.

او ادامه می دهد: درصورت مثبت بودن مذاکرات، صادرات شرکت های بزرگ روانتر می شود و شرکت ها می توانند تجهیزات مورد نیاز را با هزینه کمتر وارد کنند، هزینه استهلاک هم کاهش می یابد و آنها می توانند تجهیزات را بهینه سازی کنند و به تبع آن شرکت ها سودآوری خوبی خواهند داشت و برآیند بازار صعودی خواهد شد.

شرایط غیرشفاف بازار سرمایه

به نظر می رسد تا زمانی که شرایط کلی اقتصادی کشور مشخص نشود نمی توان با قطعیت درباره وضعیت بازار در روزها و هفته های آینده اظهار نظر کرد، قارداشی در این باره می گوید: کلیت بازار در انتظار این است که نقشه راه مشخص شود، ریسک ها کنترل شود و سرمایه گذاران بتوانند با نگرش بازتری اقدام به تصمیم گیری کنند.

او با اشاره به اظهارات معاون اقتصادی دولت درباره بهبود شاخص بازار سرمایه در آذر ماه می اظهار می کند: باید تا پایان آذرماه منتظر بمانیم، چون حتما این وعده حتما پشتوانه داشته است.

این کارشناس بورس ضمن اشاره به اهمیت نقش دولت در ساماندهی بازار سرمایه تصریح می کند: در بازارهای مالی اعتمادسازی بسیار نقش پررنگی دارد، البته اعتماد سازی به این معنا نیست که به صندوق ها سرمایه تزریق کنیم و سپس صندوق ها سهام بخرند و از سهام حمایت کنند.

قارداشی می گوید: اعتمادسازی به این معناست که باید به بازار سرمایه اعتبار بدهند، ضمن اینکه باید این موضوع مورد توجه قرار بگیرد که بازار بدهی از بازار اوراق جدا نیست و بر آن تاثیر گذار است.

به گفته او، فروش اوراق و افزایش نرخ سود بین بانکی، بر اعتماد و اعتبار بازار سرمایه تاثیر می گذارد و آن را دچار خدشه می کند بنابراین یکی از اقدامات می تواند رسیدگی به این موارد باشد.

این تحلیلگر بازارسرمایه اضافه می کند: مسایل مربوط به شفافسازی خوراک پتروشیمی ها و پالایشگاه ها هم باید به درستی انجام شود، از گذشته صورت های مالی پالایشگاه ها دچار ابهاماتی بود که این ابهامات باید برطرف شود.

قارداشی بیان می کند: سیستم سجام باید ساماندهی شود، فاصله تقسیم سوددها کاهش یابد چون در حال حاضر سودها دیر تقسیم می شود، این مبالغ سنگین نیست اما پرداخت به موقع آن می تواند سهامداران خرد را امیدوار کند.