پیامدهای سوء تخریب جنگل‌های گرمسیری برای زمینی‌ها
مطالعات متعدد نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی به جنگل‌های باران‌خیز مناطق گرمسیری و استوایی آسیب می‌زند اما هنوز در این ارتباط امیدهایی وجود دارد و همین امر سازمان‌های زیست‌محیطی را در روز جهانی حفاظت از جنگل‌های گرمسیری به بررسی سه موضوع و راه‌حل بالقوه در این خصوص واداشت.
جنگل‌های استوایی که زیستگاه تقریبا نیمی از گونه‌های گیاهی و جانوریِ روی زمین هستند با جذب کربن دی اکسید نقش حیاتی برای اقلیم زمین ایفا می کنند.
اگر چه تمام جمعیت کره زمین در این جنگل ها زندگی نمی کنند اما می توان گفت که تمام ساکنان این سیاره از این جنگل ها نفع می برند. در حال حاضر کاهش این جنگل ها باعث آزاد شدن مقدار زیادی کربن در جو زمین و تشدید تغییرات اقلیمی شده است به طوری که این جنگل‌زدایی ها ۱۵ درصد از سهم انتشار کربن توسط انسان را تشکیل می دهد.
بنابر گزارش پایگاه اطلاع رسانی کانزرویشین اینترنشنال (CI)، سازمان زیست محیطی آمریکایی سه موضوع زیست محیطی در مناطق گرمسیری و راه‌حل‌های آنها را به شرح زیر آورده است:
۱) تغییرات اقلیمی منجر به تخریب جنگل‌ها می‌شود: بر اساس پیش‌بینی ها دمای هوای آمازون تا سال ۲۰۵۰ بین ۲ تا ۳ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و منجر به خشکسالی شدید خواهد شد. این خشکسالی ها مشکلی جدی خواهند بود چرا که باعث افزایش و گسترش آتش‌سوزی‌های طبیعی در جنگل ها می‌شوند.
مطالعات موجود در رابطه با رود آمازون پیش بینی می‌کند که افزایش دما با کاهش ۱۰ تا ۲۰ درصدی بارندگی ها همراه خواهد بود که به آتش‌سوزی ها نیز دامن می‌زند. بارندگی های سالیانه در جنگل های باران خیز استوایی معمولا بیش از ۲۵۵ سانتی متر است که این میزان هر ساله در پی ایجاد یک اثر زنجیره ای از پیامدها کاهش می یابد. آتش سوزی در جنگل های مناطق گرمسیری و استوایی به ویژه در آمازون رایج نیست و هنگامی که آتش سوزی در این جنگل ها رخ می دهد به معنای واقعی جنگل از بین رفته و احتمال آتش سوزی های بعدی در آن بالا می‌رود. کلید جلوگیری از چنین آتش سوزی ها و همچنین افزایش ظرفیت بازسازی این جنگل ها تلاش برای بکر نگه داشتن و جلوگیری از تخریب آنهاست.
اما خبر خوب این است که ناسا یک سیستم نظارت و هشدار برای آتش سوزی‌های جنگلی در مناطق گرمسیری تهیه کرده که از اطلاعات ماهواره‌ها برای هشدار شرایط آتش سوزی و تشخیص آن پیش از گسترش استفاده می کند. ماهواره ها آتش را شناسایی کرده و ظرف دو ساعت این سیستم، هشدار آتش سوزی را برای مقامات مربوطه ارسال می کند. این نوآوری های تکنولوژیکی راه هایی هستند که می توانند از علم و اطلاعات برای مقابله با تغییرات اقلیمی استفاده کنند.
۲) با کاهش جنگل ها معضل کمبود غذا تشدید می‌شود: مطالعات نشان می دهد از سال ۱۹۸۰ میلادی کاهش بارندگی ها باعث کاهش مداوم محصولاتی چون ذرت، گندم، سویا و برنج شده است. افزایش دما در جهان باعث می‌شود درختان و گیاهان محصولات و میوه های خود را زودتر یا دیرتر از موعد به بار آورند که این امر منجر به از بین رفتن گونه هایی می‌شود که از آنها تغذیه می کنند و انسان‌ها نیز در این زنجیره هستند. حدود ۱.۲ میلیارد نفر در جهان برای زنده ماندن به جنگل های باران خیز استوایی وابسته‌اند. کشاورزان محلی نیز برای کسب درآمد و تغذیه خانواده خود به محصولاتی که به طور معمول در جنگل های استوایی می رویند از جمله قهوه، موز، لیمو و بادام زمینی وابسته هستند.
در حالی که رخدادهای شدید آب و هوایی در حال عادی شدن هستند اما گروه‌های حفاظت از محیط زیست با همکاری کشاورزان برای حل این مساله تلاش می کنند. به عنوان مثال در قسمتی از کشور لیبریا فعالان زیست محیطی اقدام به تاسیس گلخانه های محصولات درختی در مزارع متروکه کرده‌اند.
معاون اداره بین المللی حفاظت از محیط زیست لیبریا در این ارتباط گفت: این گلخانه ها علاوه بر ایجاد فرصت های بیشتری برای پرورش و فروش مواد غذایی به عنوان یک پوشش گیاهی به حفظ و جوان سازی خاک نیز کمک می کنند.
همچنین کارشناسان تاکید دارند که کشاورزان در این زیستگاه‌های باران خیز استوایی راهی بجز تبدیل روش های کشاورزی خود به روش‌هایی با بیشترین تطابق با تغییرات اقلیمی ندارند.
۳) کاهش جنگل‌ها و کمبود مواد غذایی باعث افزایش تعداد گونه‌های در معرض تهدید می‌شود: جنگل‌های استوایی محل زندگی نزدیک به ۳۰ میلیون گونه گیاهی و جانوری هستند که بقای هر کدام به شدت به دیگری بستگی دارد.
با تحلیل رفتنِ رشد گیاهان، این جانواران نیز آسیب پذیر می‌شوند. بیشترین گونه‌های در معرض خطر جانورانی مانند زنبورها و “مرغان‌مگس” هستند که برای زنده ماندن به شهد گل‌ها وابسته‌اند و همچنین جانورانی مانند میمون‌ها و طوطی‌ها که از میوه‌های درختی تغذیه می‌کنند. گونه‌های مختلف برای بقا بر سرنخ‌هایی از محیط زیست‌شان تکیه می کنند. همان طور که تغییرات اقلیمی ادامه می‌یابد این گونه‌ها مجبور به انطباق خواهند شد که این پدیده به عنوان “فنولوپی” (پدیده شناسی) شناخته می‌شود. هنگامی که یک فاکتور مانند دمای هوا یا بارندگی تغییر می کند می تواند چرخه عملکرد گونه‌ها را مختل سازد. تحقیقات نشان می‌دهد اکثر جانواران کره زمین قادر نیستند با سرعت کافی با تغییرات اقلیمی سازگار شوند.
به گزارش ایسنا، ایجاد زیستگاه‌های حفاظت شده کلید حفظ بقای گونه های در معرض خطر است. گروه‌های بین المللی زیست محیطی یک ائتلاف ارزیابی و نظارت بر بوم شناسی نواحی استوایی برای استفاده از داده ها و تجزیه و تحلیل‌ها به منظور مطالعه گونه ها در مناطق حفاظت شده ایجاد کرده اند. این تحقیق نشان داد ۱۷ درصد از جمعیت جانواران افزایش یافته، ۲۲ درصد ثابت مانده و ۲۲ درصد کاهش یافته است. همچنین جمعیت اکثر گونه های در معرض خطر ثابت مانده یا افزایش یافته است که این امر اهمیت مناطق حفاظت شده را برای گونه‌های تهدید شده نشان می‌دهد.
