مذاکرات وین و متن توافقی که نهایی شده و روی میز است؛ آیا روس‌ها بازی را به هم می‌زنند؟
اخبار غیررسمی از حل‌وفصل موضوع تضمین و تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران در وین حکایت دارد؛ در این شرایط به نظر می‌رسد تنها موضوع پیچیده باقیمانده شروط اخیر روسیه باشد. آیا اصرار روس‌ها بر این شروط، ایران و غرب را بر سر دو راهی قرار خواهد داد؟
«بازتاب»؛ آرش صفار- خبرنگار رویترز، «جان آیریش» در توئیتی از قول «دو مقام غربی» مدعی شده است که متن نهایی مذاکرات وین روی میز است و دو موضوع تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران و تضمین حل شده است.
هنوز هیچ یک هیئت‌های مذاکره‌کننده در وین، این خبر را تأیید یا تکذیب نکرده‌اند. اگر این خبر درست باشد، می‌توان گفت توافق برای بازگشت طرف‌ها به تعهدات و محدودیت‌های خود در برجام، بسیار نزدیک است.
مقام‌های ایرانی بارها به شکل رسمی تأکید کرده‌اند که موضوع تضمین‌ها در خصوص تکرار نشدن بدعهدی آمریکا و راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها خط قرمز‌های تهران محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، مسئله لغو تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران و خارج شدن آن از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی آمریکا، از جمله موضوعاتی بوده که طرف ایرانی بر آن اصرار داشته است؛ موضوعی که با توجه به هزینه‌های داخلی آن برای دولت بایدن، با مقاومت آمریکا روبه‌رو بود.
جان آیریش اشاره‌ای به اینکه اختلاف بر سر این دو موضوع بر اساس چه سازوکاری حل شده، نکرده است؛ با این وجود، در خصوص موضوع تضمین‌ها برخی اخبار غیررسمی و گمانه‌زنی‌ها حکایت از این موضوع دارد که سانتریفیوژهای پیشرفته ایران در کشور و تحت کنترل آژانس باقی خواهد ماند.
در ازتباط با موضوع تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران اما مشخص نیست که آیا دولت بایدن حاضر به پرداخت هزینه‌های داخلی شده است یا نه؛ ایران تأکید کرده است که توافق تنها در صورت اتخاذ تصمیم سیاسی از سوی آمریکا، قابل حصول است. مشخص نیست که آیا لغو تحریم‌ها علیه سپاه پاسدارن، دست‌کم یکی از همین تصمیمات است یا خیر.
با فرض صحت ادعای خبرنگار رویترز، می‌توان گفت تنها مسئله باقیمانده، شرط اخیر روسیه در خصوص ضرورت بهره‌مندی مسکو از لغو تحریم‌های ایران، علیرغم اعمال تحریم‌ها بر این کشور بر سر جنگ اوکراین است.
درخواست روسیه از سوی مقام‌های آمریکایی رد شده است و «آنتونی بلینکن» دو موضوع را کاملا بی‌ارتباط با هم دانسته است؛ فرانسه نیز در خصوص «اخاذی» روس‌ها بر سر توافق هسته‌ای با ایران هشدار داده است.
به نظر می‌رسد در صورت اصرار روسیه بر شروط خود هم طرف‌های غربی و هم ایران با موقیت پیچیده‌ای روبه‌رو شوند. در این شرایط، غرب باید میان «باج دادن» به روسیه یا نهایی شدن توافق هسته‌ای تصمیم بگیرد و ایران بر سر دو راهی انتخاب میان روابط نزدیک با روسیه (که در ایران برخی آن را راهبردی می‌دانند) و بهره‌مندی از نتایج توافق هسته‌ای انتخاب کند.
