سند همکاری ایران و چین اجرایی شد؛ چرا تهران برای آغاز سند همکاری عجله دارد؟
ایران و چین در خصوص آغاز اجرایی شدن سند جامع همکاری‌های دو کشور توافق کرده‌اند؛ این در شرایطی است که اجرایی شدن سند، در گرو قراردادهای متعدد در حوزه‌های گوناگون است.
«بازتاب»؛ آرش صفار- وزیر امور خارجه، «حسین امیرعبداللهیان» پس از سفر دور روزه خود به چین و دیدار با «وانگ یی»، وزیر خارجه این کشور به ایران بازگشته است.
پیش‌تر «وانگ ونبین»، سخنگوی وزارت خارجه چین در یک کنفرانس خبری گفته بود که چین آماده است شراکت راهبردی با ایران را بیش از پیش تعمیق و تقویت کند.
امیرعبداللهیان که در صدر هیئتی عالی‌رتبه از مقام‌های سیاسی، اقتصادی، نفتی و بانکی قرار داشت، هدف از سفر خود به چین را گفتگو با مقام‌های چینی درباره روابط دوجانبه سیاسی و نحوه اجرایی شدن سند جامع همکاری‌های ایران و چین اعلام کرده بود.
«محمد کشاورززاده»، سفیر ایران در چین با اعلام اینکه هیئت ایرانی مذاکرات «بسیار خوبی» را طرف چینی داشته است، در توئیتی نوشت «… روابط دو کشور اکنون: از پی افکندم کاخی بلند/ که از باد و باران نیابد گزند».
امیرعبداللهیان در گزارشی از سفر خود، از توافق دو کشور در خصوص آغاز اجرایی شدن سند جامع همکاری دو کشور خبر داد؛ موضوعی که مورد تأیید وزارت خارجه چین نیز قرار گرفته است.
جزئیاتی از سند همکاری دو کشور که اوایل سال جاری به امضا رسید، منتشر نشده است؛ بر اساس اعلام وزارت امور خارجه، سند امضا شده از جنس قرارداد نیست و تنها رئوس و زمینه‌های همکاری‌های بلند مدت دو کشور را مشخص می‌کند.
بنابراین اجرایی شدن این سند در گرو انعقاد قراردادهای گوناگون در حوزه‌های مختلف است که خود –مانند هر توافق دیگری- مستلزم مذاکرات دوجانبه است.
«احسان خاندوزی»، وزیر اقتصاد اعلام کرده است «به ثمر نشستن قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین مستلزم این است که در لایه قراردادی و بخشی، یعنی هر کدام از بخش‌های اقتصادی، انرژی، صنعت، معدن و… به قراردادهای مشخص» برسیم؛ موضوعی که به گفته او «در حال نهایی شدن» است.
خاندوزی همچنین ضمن نویدبخش خواندن مذاکرات وزرای خارجه دو کشور، اعلام کرد مادامی که قراردادها و تفاهمنامه‌های بخشی تدوین و منعقد نشود، ثمرات سند جامع برای دو کشور قطعی نخواهد بود.
با توجه به نکات به نظر می‌رسد دست‌کم یکی از اهداف سفر امیرعبداللهیان به چین و گفتگو در خصوص اجرایی شدن سند جامع همکاری‌های دو کشور، اطمینان دادن به پکن در خصوص اشتیاق و تعهد ایران به توسعه همکاری‌ها دوجانبه، حتی در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین و برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران بوده است.
این موضوع از این جهت اهمیت دارد که برخی تحلیل‌گران معتقدند که پس از انعقاد برجام و خروج ایران از فشار تحریم‌ها، هم‌زمان با میسر شدن همکاری با شرکت‌های غربی، تهران توجه لازم را به تداوم همکاری‌ها با چین نداشت و شرکت‌های چینی را از برخی پروژه‌ها حائز اهمیت برای پکن کنار گذاشت.
بر این اساس و با توجه به جدی‌تر شدن امکان حصول توافق در وین، تهران تلاش دارد تا پکن را از عدم تکرار چنین وضعیتی مطمئن کند؛ به ویژه اینکه توسعه همکاری‌ها ایران و چین در بسیاری از حوزه‌های مورد اشاره در متن انتشار یافته از سند جامع، تنها در صورت برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران ممکن خواهد بود.
