سرایت بیماری سیاسیون و کرونا به نفت

سید مهدی حسینی در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به عوامل تاثیرگذار بر شرایط کنونی بازار نفت اظهار داشت: امروز بازار نفت با دو پدیده اساسی روبرو است، یکی کاهش قیمت‌های ناشی از اصول اقتصادی و فانتامنتال‌ها و دیگری کرونا و رکود اقتصادی فراگیری که در جهان حاکم شده است و کشورها و اقتصادهای بزرگ مصرف‌کننده نفت و گاز مثل امریکا، چین، هند، ژاپن، کره، اروپای‌غربی و حتی خاورمیانه را به شدت آسیب زده‌اند، قرار بود یک رشد اقتصادی 3.5 درصدی مثبت در 2020 داشته باشیم، اما اکنون بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول رشد منفی 3.5 درصد داریم به این معنا که از مصرف و تقاضای انرژی شامل نفت و گاز 7 تا 8 درصد کم شده، بنابراین شاهد کاهش قیمت‌ها هستیم.

کدام کشورها نفت را به روز سیاه نشاندند؟

وی افزود: در حال حاضر در بخش عرضه نفت کشورهای بزرگ تولیدکننده هر چه توانسته‌اند در این ماه‌های رکود اقتصادی پمپ کرده‌اند، به طوری که امریکا 14 میلیون، روسیه بیش از 11 میلیون، عربستان 12 میلیون بشکه و حتی کشورهایی مثل انگلیس، نروژ، دانمارک و هلند که بخش خصوصی‌شان بیشتر درگیراست و چندان به پول نفت نیازی ندارند، در اوج ظرفیت خود تولید کردند، علاوه بر اینها در کشورهای افریقایی نیز نیجریه، لیبی و الجزایر در حد توان خود تولید کردند، بنابراین شاهد 30 میلیون بشکه یعنی بیش از تولید اوپک در بازار اضافه عرضه داریم.

دخالت‌های سیاسی؛ چرا؟!

این کارشناس ارشد حوزه انرژی در ادامه گفت: علاوه بر موضوعات فوق مبنی بر فانتامنتال‌ها و موضوع کرونا، بحث دیگر دخالت‌ها است، وقتی کشورهای بزرگ دخالت‌های سیاسی می‌کنند و بخش خصوصی هم همراه می‌شود، ما شاهد تولیدات بزرگ و عرضه مازاد هستیم و علاوه بر مازاد عرضه تقاضا هم افت کرده یعنی هر دو وجه به یک طرف سنگین شده و در نتیجه قیمت‌ها سقوط می‌کند.

ذخایری که بلای جان طلای سیاه شد

وی ادامه داد: بخش اول افت قیمت‌ها که ناشی از کرونا و رکود اقتصادی است بهای نفت را از 60 تا 70 دلار به زیر 20 دلار رساند اما آنچه امروز در نفت دبلیو تی آی امریکا اتفاق افتاده سیاست‌ها و دخالت دولت امریکا در ذخیره‌سازی و مدیریت آن از سوی دولت این کشور بوده، بطوریکه رئیس جمهور امریکا اخیرا اعلام کرده ما برای ذخیره‌سازی بیشتر از 75 میلیون بشکه نفت با نرخ ارزان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم، بنابراین می‌توان گفت نقش اول ارزان شدن به دلیل ذخیره‌سازی‌های بزرگ امریکا است و البته کشورهای دیگر مصرف‌کننده هم شروع به ذخیره‌سازی با قیمت پایین می‌کنند، اکنون ذخایر دنیا هم پر شده و این تحول بزرگی که در چند روز گذشته و خصوصا بعد از حادثه WTI رخ داده است و برای تولیدات جدید جایی برای انبار کردن وجود ندارد.

نفت ارزان گریبان گاز را هم گرفت؟

حسینی تصریح کرد: برخی فروش آتی دارند و باید در سررسید محموله را تحویل دهند، بنابراین از افرادی که برای ماه می یا جون خرید کرده‌اند، خواسته‌اند زودتر نفت ببرند و حتی یک پولی هم داده‌اند که این اقدام منجر به منفی شدن قیمت‌ها و رقم خوردن روز تاریخی نایمکس شد، این حادثه فاجعه‌ای است که پس از دخالت‌ها اتفاق افتاد و طی 40 تا 50 سال گذشته در بازار نفت آن را شاهد نبودیم، هم کاهش تقاضا شامل نفت و گاز و هم افزایش عرضه نفت را داشتیم.

وی درباره تاثیر حوادث اخیر حوزه نفت بر قیمت و تقاضای جهان بر گاز و ال.ان.جی نیز بیان کرد: بخش گاز با این شدت نفت تاثیر نگرفته، اما وقتی نیازها در بخش انرژی کاهش می‌یابد در مورد گاز هم صدق می‌کند، گرچه گاز در بخش‌هایی که بعنوان خوراک پتروشیمی‌ها استفاده می‌شود به دلیل کاهش تقاضا در این بخش متاثر می‌شود. ضمن اینکه در بخشی از واحدهای صنعتی و پتروشیمی‌ها هم که سوخت گازی مصرف می‌کنند به تعطیلی کشانده شده‌اند و این خود در روند تقاضا موثر است، بنابراین می‌توان گفت گاز نیز مستثنی از نفت نیست، اما به شدتی که نفت آسیب دیده و آن‌هم ناشی از دخالت‌های مستقیم و هدف‌دار بوده، نیست.

میدان دادن به اوپک‌پلاس اشتباه جبران‌ناپذیر اوپک

این کارشناس ارشد حوزه انرژی در ادامه به اوپک و اقدامات این سازمان در ساماندهی قیمت‌ها و بازار اشاره و اظهار داشت: اوپک طی 4 دهه بسیار مسئولانه و خوب بازاری را که بابت وقایع مختلف از جمله شوک سوم نفتی و سقوط قیمت نفت، جنگ نفتکش‌ها، حمله امریکا به عراق، حمله عراق به کویت، تحریم‌ها علیه ایران و لیبی و در ادامه از اوایل قرن حاضر 2005 به بعد نیز که قیمت‌ها به طرز عجیبی به خاطر رشد اقتصادی سرسام‌آور چین و هند بالا کشید، همواره در نوسان بوده بخوبی کنترل و مدیریت کرد. این سازمان با اینکه بیشتر از یک سوم سهم بازار را نداشت، توانست بخوبی شرایط نوسان را کنترل کند، با تشکیل پلاس هم امید آن می‌رفت 10 کشور دیگر تولیدکننده را هم همراه کند تا در مقوله کنترل و مدیریت بازار کمک کنند، این کار در سال 2018 موفق بود و تولیدات را کاهش دادند اما اجلاس اخیر که نهایتا روسیه و برخی کشورهای غیر اوپک که به اوپک پلاس پیوسته بودند موجب شدند اجلاس با شکست مواجه شود و این آغاز سقوط دوباره قیمت نفت بود، خصوصا اینکه عربستان هم با اشاره امریکا وارد یک جنگ نفت با روسیه شد و این جنگ و ریختن نفت اضافه به بازار تا حدی که امروز شاهد هستیم باعث افت قیمت‌ها در حد کاملا غیرمعقول و غیرمنطقی شد، به طوری که امروز در بیشتر مناطقی که نفت تولید می‌شود هزینه‌های تولید کفاف نمی‌دهد. اکنون در خلیج مکزیک هزینه‌های 20 تا 30 دلار و برای شیل آمریکا بیش از 35 دلار را شاهدیم با این افت شدید قیمت صنایع آسیب خواهند دید.

روزنه‌ای که بروی ایران گشوده شد

وی درباره تاثیر شرایط کنونی حاکم بر بازار نفت بروی ایران گفت: ما اکنون در ایران تولیدکننده و صادرکننده بزرگی نیستیم بنابراین این قضایا اثر منفی چندانی ندارد، حتی می‌تواند مثبت باشد زیرا قطعا شیل امریکا زمین می‌خورد قطعا تولیدات در خلیج مکزیک آسیب می‌بیند، امریکا گفته بود به نفت خاورمیانه احتیاج نداریم زمین خوردن نفت امریکا باعث می‌شود این سیاست به کلی عوض شود. شرکت‌های خصوصی که تاکنون به حرف امریکا گوش کردند و ما را تحریم کردند، تحریک می‌شوند به جای اینکه پول‌ و سرمایه‌ها را در مناطق گران و با بازگشت سرمایه پایین و منفی سرمایه‌گذاری کنند، سراغ کشورهایی مثل ما بیایند که هزینه بسیار پایین است، این فرصتی ایجاد می‌کند که تحریم‌ها را نادیده بگیرند، ما نیز در فضای بهتری قرار می‌گیریم که از همه ابزارهایی که در اختیار داریم به تحریم‌ها حمله کنیم.

خوشبینانه‌ترین قیمت؛ فقط 30 دلار

حسینی در خاتمه خاطرنشان کرد: در هر حال حادثه WTI که یک شوک خاصی بر قیمت‌ها است و احتمالا زیاد طول نمی‌کشد، به وضع قبل بر نمی‌گردد اما ریکاور می‌شود، سایر نفت‌ها نیز بزودی به قیمت معقول برنمی‌گردند، البته بستگی به میزان کنترل کرونا و سرما و افزایش تقاضا دارد، بازار فصل تابستان را به دلیل کاهش مسافرت‌ها از دست داده، ضمن اینکه پُر بودن ذخایر نیز کاهش تقاضا را موجب می‌شود. بنابراین باید از اکتبر و نوامبر منتظر فصل سرما باشیم که تقاضا بالا برود و نفت خود را بالا بکشد و به محدوده منطقی‌تری برسد اما واقعیت اینکه به 60 تا 70 دلار نمیرسیم اما تا 30 دلار دست یافتنی است.