احیاء جاده ابریشم راهی برای اصلاح اقتصاد جهانی

سال ۲۰۱۳ میلادی، شی جین پینگ رییس جمهور چین در دیدار خود از قزاقستان و اندونزی، به ترتیب پیشنهاد ساخت «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و ساخت «راه ابریشم دریایی در قرین بیست و یکم» را مطرح کرد.

به گزارش بازتاب به نقل از رادیو بین المللی چین، سال ۲۰۱۳ میلادی، شی جین پینگ رییس جمهوری خلق چین در جریان دیدار خود از قزاقستان و اندونزی، به ترتیب پیشنهاد ساخت «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و ساخت «راه ابریشم دریایی در قرین بیست و یکم» را مطرح کرد. اخیرا، به مناسبت پنجمین سالگرد اجرای طرح یک کمربند و یک جاده، شی جین پینگ در شهر پکن گفت، کمربند و جاده با تغییرات نظام مدیریت جهانی منطبق و نشانگر مفهوم جامعه با سرنوشت مشترک بشری است و راه حلی جدید برای اصلاح نظام مدیریت جهانی به شمار می آید.

سخنان شی جین پینگ به روشنی اهمیت واقعی و تاریخی پیشنهاد «یک کمربند-یک جاده» را تشریح می‎کند. یعنی، این پیشنهاد نه تنها به توسعه همکاری اقتصادی چین و کشورهای جهان کمک کرده بلکه روند اصلاحات مکانیسم مدیریت جهان و ایجاد جامعه‌ای با سرنوشت مشترک بشری را به پیش سوق خواهد دهد. در واقع، پنج سال گذشته در زمان اوایل مطرح شدن پیشنهاد ساخت «یک کمربند-یک جاده»، مردم جهان نیروی بالقوه و ارزش این برنامه را نمی‎شناختند. اما امروزه، بیش از ۱۰۰ کشور و سازمان بین المللی به طور فعال از این برنامه حمایت کرده و در آن حضور دارند. میزان روابط تجاری چین و کشورهای «یک کمربند-یک جاده» به بیش از ۵۰۰۰ میلیارد دلار رسیده و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این امور نیز از ۶۰ میلیارد دلار فراتر رفته که بیش از ۲۰۰ هزار فرصت شغلی را در اختیار این کشورها گذاشته است.

پیشنهاد ساخت مشترک «یک کمربند-یک جاده» در قطعنامه‌های مجمع سازمان ملل و شورای امنیت نیز ثبت شده و مورد قبول گسترده جامعه بین المللی قرار گرفته است.

مارتین ژاک، پرفوسور دانشگاه کمبریج انگلستان گفت که چین توجه کشورهای جهان را به خود جلب کرده چرا که این کشورها یک «امکان جدید» را از چین پیدا کرده‎اند. این «امکان جدید» یعنی پیشنهاد ساخت «یک کمربند-یک جاده» دیدگاهی جدید بر اساس « مشورت، سازندگی و بهره برداری مشترک» در قبال اصلاحات نظام مدیریت جهان را ارائه داده است. در حال حاضر، اصطکاک تجاری و افزایش تعرفه بیش از پیش شدت گرفته و روند جهانی شدن اقتصاد و نظام چند جانبه را نیز با مشکلاتی روبه رو کرده است. دیدگاه های مدیریت سنتی دیگر تقاضای تغییرات نظامی سیاسی و اقتصادی جهان را برآورده نخواهد کرد و بشر باید به کجا برود و راه حل چیست؟ شاید از این دیدگاه «مشورت، سازندگی و بهره برداری مشترک» می‌تواند پاسخ این پرسش را پیدا کند.

مشورت مشترک یعنی با گفتگو و مذاکرات همه طرف‎ها مسائل حل شود و چنین چیزی به طور کلی هویت مدیریت جهان مدرن یعنی «برابری» را نشان می دهد. چین پیشنهاد ساخت مشترک «یک کمربند-یک جاده» را مطرح کرده و بر اصول مشورت مشترک در آن تاکید کرده و به تاسیس بانک سرمایه‌گذاری آسیا و صندوق جاده ابریشم پرداخته است، همه این کارها برای این است که بر اساس احترام کامل به درخواست های توسعه کشورهای حاشیه کمربند و جاده، یک مسیر توسعه مورد قبول طرف‎های مختلف را پیدا کند تا همه کشورها با حق ابراز نظر و حمایت برابر از توسعه برخوردار شوند.

ساخت مشترک یعنی همه در فرایند ساختن شرکت می کنند که مفهوم مدیریت جهانی یا مدیریت باز را نشان می‎دهد. در ۵ سال گذشته، پیشنهاد یک کمربند و یک جاده در مسیر تجربه هرچند که با شک و تردید غربی‎ها مواجه شد، ولی دستاوردهای این روند تایید می کند یک کمربند و یک جاده تنها یک باشگاه برای اعضا نیست، بلکه یک گروه دوستانه است که از شرکت همه استقبال می کند. پیوند این پیشنهاد با ائتلاف اقتصادی اروپا و آسیای روسیه، برنامه‎های آ سه آن، دورنمای ۲۰۳۰ عربستان سعودی و برنامه سرمایه گذاری اروپا و همراه با پروژه های مهم مانند خط آهن بین چین و اروپا، خط لوله انتقال نفت بین چین و میانمار، علاوه بر سودآورد بودن برای چین و کشورهای دیگر حاضر در این برنامه‎ها، با سود واقعی برای مردم کشورهای واقع در این مسیر همراه بوده است. همانطور که شی جین پینگ رییس جمهوری چین تاکید کرده بود، ایجاد مشترک یک کمربند و یک جاده، یک پیشنهاد همکاری اقتصادی است و نه یک ائتلاف سیاسی و نظامی.

بهره برداری مشترک به معنای بهره برداری همه طرف‎ها از نتایج توسعه است که مفهوم مدیریت جهانی بر اساس بهره برداری مشترک را نشان می دهد. شی جین پینگ به عنوان رئیس جمهوری خلق چین بارها گفته بود که هرچند که ایجاد مشترک یک کمربند و یک جاده توسط چین مطرح شده است، ولی فرصت ها و نتایج آن متعلق به تمام جهان است. شی جین پینگ در سخنرانی اخیر خود تاکید کرد، باید ضمن پیشبرد ایجاد مشترک یک کمربند و یک جاده، با توجه به پروژه های مربوط به بهبود زندگی مردم محلی، سود واقعی برای آن‎ها ایجاد کنیم و این موضع نشان از دوری گزیدن از تفکر بازی مجموع صفر دارد.

ظرف ۵ سال گذشته، ایجاد یک کمربند و یک جاده نه تنها به همکاری اقتصادی جهان بلکه به یافتن یک نظام مفید برای مدیریت جهان نیز کمک کرده است. مرحله بعدی چه خواهد بود؟ شی جین پینگ خاطر نشان کرد، باید ضمن پیشبرد توسعه یک کمربند و یک جاده در مسیر کیفیت، تلاش کنیم نتایج اجرایی بیشتری به دست بیاوریم. تنها در صورتی که همه طرف‎ها به اصول مشورت مشترک، ایجاد مشترک و بهره برداری مشترک توجه کنند، یک کمربند و یک نیروی محرکه بیشتری برای بهبود مدیریت جهان ایجاد خواهد شد. گمانه‎زنی و اظهار نظر عجیب غربی ها پیرامون آن نیز خود به خود متلاشی خواهد شد.