کارگردان موج نوی سینمای چک درگذشت
«ایوان پاسر» یکی از چهرههای اساسی در شکلگیری موج نوی سینمای چک در سن ۸۶ سالگی درگذشته است.
او که متولد سال ۱۹۳۳ میلادی در شهر پراگ بود در طول دوران هنری خود پیوندی ناگسستنی با «میلوش فورمن» کارگردان پرآوازه سینمای چک داشت و به نوعی زیر سایه «فورمن» قرار داشت. این دو از دوران مدرسه دوست بودند و با یکدیگر به تحصیل در آکادمی فیلم پراگ پرداختند و به جمع سینماگرانی پیوستند که با بهرهگیری از تضعیف دولت کمونیست در اواخر دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ میلادی به ارائه تصویر این رژیم در سینما پرداختند.
نقش اصلی «ایوان پاسر» در موج نوی سینمای چک با ساخت اولین فیلمش با نام «روشنایی صمیمی» (۱۹۶۵) محقق شد و سپس در دو فیلم «بلوند عاشق» (۱۹۶۵) و «توپ آتشنشانان» (۱۹۶۷) از ساخته «میلوش فورمن» با این سینماگر مهم همکاری کرد.
با بروز اتفاقات بهار ۱۹۶۸ پراگ، «پاسر» و «فورمن» تصمیم به فرار گرفتند و در ژانویه ۱۹۶ توانستند از مرز اتریش عبور کنند و به آمریکا مهاجرت کردند.
«پاسر» در نیویورک مستقر شد و چندین فیلم از جمله «متولد شده برای برنده شدن» (۱۹۷۱) با بازی «جورج سیگال» و «رابرت دنیرو» و «نظم و بیقانونی» (۱۹۷۴) را با بازی «کارول اوکانر» را ساخت اما هرگز نتوانست موفقیتی همتراز با «میلوش فورمن» کسب کند که با فیلم «دیوانه از قفس پرید» در سال ۱۹۷۵ موفق به کسب چندین جایزه اسکار شد.
نقطه اوج فعالیت «ایوان پاسر» در هالیوود ساخت فیلم «راه کاتر» در سال ۱۹۸۱ با بازی «جف بریجز» و «جان هرد» بود که به عنوان فیلمی کلاسیک شناخته میشود. او در ادامه بیشتر فعالیت خود را معطوف به تلویزیون کرد که از آن جمله میتوان به ساخت سریال برنده جایزه «استالین» برای شبکه HBO اشاره کرد.
آخرین حضور او «ایوان یاسر» در سینما در سال ۲۰۰۵ رقم خورد که کارگردانی مشترک فیلم «خانه به دوش: جنگجو» را بر عهده داشت.