تخت گهواره‌ای حتی در بزرگسالی می‌تواند به خواب بهتر کمک کند
براساس پژوهشی که در ژورنال کارنت بیولوژی منتشر شده است، حرکت گهواره‌ای می‌تواند به خواب عمیق‌تر، سریع‌تر، طولانی‌تر و تثبیت بهتر خاطرات در حین خواب کمک کند.
به گزارش بهداشت نیوز، حرکت گهواره‌ای (راکینگ) از دیرباز روشی برای خواباندن نوزادان بوده و بخش مهمی از لالایی کلاسیک و تاحدودی غم‌انگیز «راک اِ بای بیبی» (Rock-a-Bye Baby) محسوب می‌شود؛ با‌این‌حال نتایج پژوهشی جدید نشان می‌دهد که حتی اگر شما کودکی خیلی بزرگ‌تر و فردی بالغ باشید، می‌توانید هم‌چنان از مزیت این حرکت هنگام خواب شبانه استفاده کنید. درواقع پژوهش مذکور فقط به بزرگسالان اختصاص دارد که روی ۱۰ زن و ۸ مرد بالغ سالم ۲۰ تا ۲۷ ساله انجام شده است.
تیمی از دانشگاه ژنو و لوزان، این شرکت‌کنندگان را انتخاب کردند و از آن‌ها خواستند تا به‌مدت دو شب در آزمایشگاه بخوابند که شامل خوابیدن روی تختی ثابت در شب اول و بعد روی تختی گهواره‌ای در شب دوم می‌شد. این تخت گهواره‌ای به‌اندازه‌ی ۱۰٫۵ سانتی‌متر با فرکانس ۰٫۲۵ هرتز در طول شب به جلو و عقب حرکت می‌کرد؛ به‌عبارتی هر ۴ ثانیه این تخت جلو و عقب می‌رفت و سرعت حرکت آن بسیار آهسته بود.
پژوهشگران بررسی خود را به این شکل انجام دادند که برخی از شرکت‌کنندگان شب اول را روی تخت ثابت و شب دوم را روی تخت گهواره‌ای خوابیدند و تعدادی نیز عکس این قضیه را امتحان کردند. هر یک از این افراد ۵ تا ۱۴ شب در حدفاصل دو شب آزمایشگاه را روی تخت خودشان خوابیدند تا هرگونه تأثیر شب اول در آزمایشگاه از بین برود. زمانی‌که شرکت‌کنندگان در آزمایشگاه می‌خوابیدند، جنبه‌های مختلف خواب آن‌ها نظیر موج‌های مغزشان بررسی و کنترل می‌شد. البته در طول همین زمان، شرکت‌کنندگان ازنظر هوشیاری و حافظه نیز تحت آزمایش قرار گرفتند. در این آزمایش هوشیاری، سرعت واکنش آن‌ها نسبت به صلیب‌های متوالی که در مرکز صفحه‌ی کامپیوتر ظاهر می‌شد، ازطریق فشاردادن کلیدها مشخص می‌شد.
در آزمایش حافظه، لیستی از ۴۶ جفت کلمه‌ی فرانسوی را قبل از خواب در آزمایشگاه به آن‌ها نشان می‌دادند و بعد آزمایش می‌کردند که ببینند چه تعداد از این کلمات را قبل و بعد از خواب به یاد می‌آورند. با این روش تعیین می‌کردند که شرکت‌کنندگان تا چه‌حد می‌توانند با استفاده از خواب، خاطرات خود را تثبیت کنند، یعنی مواردی که قبل از خواب و هنگام خواب دیده بودند را به حافظه‌ی بلندمدت‌تر ببرند.
شرکت‌کنندگانی که هنگام خواب از تخت گهواره‌ای استفاده می‌کردند، زودتر به خواب می‌رفتند و خواب عمیق‌تری داشتند. درضمن می‌توانستند بیشتر شب را بخوابند و تعداد دفعات بیدارشدن آن‌ها در طول شب بسیار کم بود. جالب است بدانید که این افراد کلمات فرانسوی را بهتر به یاد می‌آوردند. تیم پژوهشی نیز متوجه تغییراتی در امواج مغزی شرکت‌کنندگان شدند.
اگر می‌خواهید بدانید که آیا این حرکت گهواره‌ای به خواب بهتر موش‌ها کمک می‌کند یا خیر، باید بگوییم اعضای همین تیم، پژوهش مشابهی روی موش‌ها انجام دادند و نتایج حاصل از آن را در ژورنال کارنت بیولوژی منتشر کردند. آن‌ها دریافتند که حرکت گهواره‌ای قفس موش‌ها ظاهراً باعث خوابیدن سریع‌تر و طولانی‌تر می‌شد؛ هرچند تأثیر مشابهی که در کیفیت خواب انسان‌ها مشاهده شده بود را نداشت. علاوه‌براین، در اینجا پژوهشگران توانایی موش برای یادآوری جفت کلمات فرانسوی را آزمایش نکردند زیرا زبان فرانسوی موش‌ها معمولاً خوب نیست!
چرا حرکت گهواره‌ای به خواب بهتر کمک می‌کند؟ این حرکات ریتم‌دار، ریتم مناسبی برای فعالیت الکتریکی سر انسان به‌وجود می‌آورد و به خوابیدن کمک می‌کند. سیستم‌های تعادلی در گوش داخلی که به‌صورت طبیعی موجب حفظ تعادل بدن می‌شوند، می‌توانند در این تأثیرات دخیل باشند. درواقع پژوهش مذکور نشان می‌دهد، از آنجا که موش‌ها فاقد این سیستم تعادلی هستند، نمی‌توانند از همه‌ی مزایای حرکت گهواره‌ای بهره‌مند شوند.
از آنجا که بدن به ریتم داخلی مناسبی نیاز دارد، مشخص می‌شود که چرا هر نوع حرکت گهواره‌ای نمی‌تواند لزوماً به خواب بهتر کمک کند. به‌عنوان مثال، حرکات پیوسته‌ی رقص‌گونه احتمالاً نمی‌تواند تأثیر زیادی در بهبود خواب داشته باشد. درحال حاضر دقیقاً مشخص نیست که چه میزان آستانه‌ی حرکت منجر به خواب یا اختلال در خواب یا حتی آزاردهنده می‌شود. آیا این موضوع از فردی به فرد دیگر یا بین انسان و موش تغییر می‌کند؟ احتمالاً همین‌طور است.
موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد، این است که پژوهش مذکور تأثیرات حرکت گهواره‌ای روی انسان را فقط در بازه‌ی زمانی کوتاهی بررسی کرده است. آیا این تأثیرات هنگام داشتن حرکت گهواره‌ای در روزها، هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها نیز اتفاق می‌افتد؟ مطمئناً باید پژوهش‌های بیشتری در این حوزه انجام شود. پس برای تبدیل تخت خود به گهواره‌ای بزرگ عجله نکنید.
بااین وجود، نتایج پژوهش مذکور این امیدواری را ایجاد کرده است که شاید برای حل مشکلات خواب بتوان از برخی روش‌های جدید حرکت گهواره‌ای استفاده کرد. اختلالات خواب از مشکلات بسیار رایج در آمریکا است که حدود ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر از مردم این کشور با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. از آنجا که درمان‌های مربوطه، راه‌حل‌های بلند‌مدتی نیستند، لزوم درمان‌های جدید احساس می‌شود. شاید استفاده از تخت گهواره‌ای به شما کمک کند که مثل یک کودک خواب راحتی داشته باشید.
