تلاطم در دریای نفتخیز مدیترانه
تنها چند روز بعد از آنکه کشتیهای حفاری شرکت ایتالیایی «انی»، فعال در صنعت گاز و نفت، از منطقه اقتصادی قبرس خارج شدند، آمریکا حضور خود را در دریای مدیترانه افزایش داد.
به گزارش بازتاب به نقل از شرق، سایت خبری اسپوتنیک روز گذشته از حضور ناوگان و تفنگداران آمریکا و کارشناسان نفتی شرکت اکسونموبیل در دریای مدیترانه خبر داد. آنطور که این سایت خبری گزارش داده است، این دو گروه در حالی وارد آبهای مدیترانه شدهاند که ناوگان ششم نیروی دریایی آمریکا، پیش از این نیز در منطقه حضور داشت و این ناوگان و نیروهای جدید برای تقویت بیش از پیش آمریکا در این منطقه به ناوگان پیشین ملحق شدهاند. این کشتیها چند روز بعد از درگیری میان کشتیهای نیروی دریایی ترکیه و کشتیهای حفاری ایتالیا بر سر منطقه اقتصادی مورد مناقشه، وارد این منطقه شدند.
طبق این گزارش، آمریکا به این دلیل در حال افزایش حضور نظامی خود در این منطقه است که ترکیه ظاهرا بهطرز روزافزونی تمایل دارد برای حفظ منافع خود در قبرس شمالی، از زور استفاده کند یا دستکم کشورهای دیگر را به استفاده از نیروی نظامی تهدید کند. این منطقه همواره منطقهای پرتنش بوده است؛ اما تنشهای اخیر بر اکتشافات نفتی زیر دریا متمرکز بوده و مشخص نیست واکنش ترکیه به حضور اخیر نیروهای دریایی آمریکا در دریای مدیترانه چه خواهد بود.
دسامبر گذشته یک چاه نفتی در منطقهای میان مصر و قبرس به نام «سایت ظهر» کشف شد. کشف این چاه نفتی که گفته میشود میتوان چند تریلیون بشکه نفت را از آن استخراج کرد، کندوکاو برای یافتن چاههای نفت مشابه را در همین منطقه به دنبال داشت و به تحرکات نیروی دریایی کشورهای مختلف دامن زد.
در پی این کندوکاوها، در ماه فوریه شرکت نفتی ایتالیایی «انی» یک چاه نفتی مشابه «ظهر» با نام «سوپیا» کشف کرد. روز نهم فوریه، نیروی دریایی ترکیه فعالیت کشتیهای حفاری شرکت چندملیتی انی را که در حال انجام مأموریت اکتشافی خود در سایت سوپیا بودند، تحتالشعاع قرار داد. اسپوتنیک در ادامه گزارش خود نوشته است: در ٢١ فوریه، گروه زمینی-دریایی ایووجیما که سه کشتی جنگی و یگان اعزامی زمینی -دریایی نیروی دریایی آمریکا را شامل میشوند، به مدیترانه فرستاده شدند تا قدرت ناوگان ششم نیروی دریایی آمریکا را تقویت کنند.
دو کشتی اکتشافی اکسونموبیل نیز کمتر از دو هفته پس از آن، وارد مدیترانه شدند. این کشتیها بر اساس قراردادی که بین اکسونموبیل، نیکوسیا و شرکت دولتی نفت قطر بسته شده، مشغول فعالیت هستند.
در ٢٣ فوریه کشتی انی به این منطقه بازگشت تا یک چاه نفتی حفر کند؛ اما کشتیهای ارتش ترکیه مسیر این کشتی را مسدود و تهدید کردند این کشتی را غرق میکنند. این اقدام از سوی دولت قبرس، ایتالیا، آمریکا و کمیسیون اروپا محکوم شد. در آن زمان، قبرس، آنکارا را به نقض حقوق بینالمللی متهم کرد. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا که پیش از برعهدهگرفتن سمت فعلی خود در سال ٢٠١٧ مدیرعامل شرکت اکسونموبیل بود، در دیدار با مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، از اقدام نیروی دریایی ترکیه انتقاد کرد.
این درگیریها از نزاع ترکیه و قبرس بر سر محدوده منطقه انحصاری اقتصادی قبرس نشئت میگیرد؛ درحالیکه سازمان ملل و جوامع بینالمللی میگویند بخشی از دریای مدیترانه به وسعت ١٣,٨ مایل جزء قبرس است و این کشور میتواند از آن استفاده اقتصادی کند، اما ترکیه این را نمیپذیرد.
دلیل این اختلافنظرها آن است که ترکیه فقط قبرس شمالی را به رسمیت میشناسد. جمهوری ترک قبرس شمالی که معمولا قبرس شمالی خوانده میشود، ناحیه تحت تسلط ترکها در شمال جزیره قبرس است. در سال ١٩٧٤ میلادی خونتای نظامی یونان تلاش کرد قبرس، کشوری با اکثریت یونانی و اقلیت مهم ترک را به خاک خود ضمیمه کند. ترکیه با حمله به این جزیره و اخراج جمعیت یونانی قبرس از این منطقه، به این اقدام یونان واکنش نشان داد و بخش شمالی قبرس را تحت کنترل خود گرفت.
ترکیه جزء بخشی از اجماع جهانی درباره منطقه اقتصادی قبرس نیست؛ چراکه معتقد است قبرس جنوبی حق ندارد نماینده منافع قبرس شمالی باشد. از دید کشورهای دیگر جهان، قبرس شمالی بخشی از منطقه قبرس است که در تصرف ترکیه قرار دارد و از آنجا که قبرس یونانینشین یا جنوبی عضوی از اتحادیه اروپاست، این منطقه موضوع تنشهای میان آنکارا و بروکسل است. با این وجود، منطقه مدنظر اکسونموبیل برای اکتشاف، بخشی از قبرس شمالی نیست.