ترکیه باید از کُردها عذرخواهی کند
«زکریا یاپیجی اوغلو» رئیس حزب مطالبه آزاد (هدی پار) در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم درباره مشکلات مردم مسلمان کُرد ساکن ترکیه و کشورهای همسایه و راه‌حل آن و تحولات منطقه به سؤالات پاسخ داد و نکات قابل‌تأملی مطرح کرد.
در ابتدا مشکلات و بحران‌هایی که مردم مسلمان کُرد در منطقه شرق و جنوب شرقی ترکیه با آن مواجه هستند را مطرح و ارزیابی خودتان در این خصوص را بیان کنید.
یاپیجی اوغلو: کُردهای ترکیه علاوه بر مشکلاتی که قومیت‌های دیگر با آن روبه‌رو هستند، به خاطر کُرد بودنشان با مشکلات دیگری هم مواجه هستند. یک سری از این مشکلات به خاطر سیستم حکومتی به وجود آمده است. سیستم موجود حکومتی بر دو اصل پایه‌گذاری شده است: لائیسم و ترک‌گرایی. لائیسم باعث ظلم به همه مسلمانان و قومیت‌های ترکیه از جمله کُردها شده است و ترک‌گرایی و یا سیاست تُرک‌سازی باعث شده کُردها مورد ظلم قرار بگیرند. بر اثر اعمال این سیاست‌ها، گروه‌های ماتریالیسم به اسم دفاع از حقوق کُردها به وجود آمدند که خود آن‌ها مشکلات و ظلم‌های دیگری بر سر مردم کُرد به وجود آوردند و مردم مسلمان کُرد در میان منگنه آن‌ها قرار گرفتند. اساسی‌ترین حقوق آن‌ها به بده بستان در مذاکرات تبدیل شد. تلاش کردند تا جوانان کُرد را از اسلام دور کنند و متأسفانه تا حدودی هم موفق شدند.
شما به عنوان رئیس یک حزب سیاسی، چه برنامه‌ای برای حل مشکلاتی که مطرح کردید دارید؟
یاپیجی اوغلو: راه‌حلمشکلات اساسی در قالب برنامه‌های حزب مطالبه آزاد نوشته شده است. در ابتدا دولت ترکیه بایستی به نمایندگی از حکومت، به خاطر ظلم‌هایی که تا به امروز به مردم کُرد شده به صورت رسمی عذرخواهی کند. دادن هویت ترکی برای هر کسی که شهروند جمهوری ترکیه محسوب می‌شود و ترک نیست متوقف شود. سیاست به حاشیه راندن قومیت‌های غیر ترک در قالب پارادایم دولت- ملت متوقف شود. با اساس قرار دادن برادری اسلامی، عدالت برپا شود. برادری با حرف نمی‌شود بلکه با بجا آوردن حق یکدیگر ایجاد می‌شود. زبان کُردی به عنوان زبان رسمی مورد پذیرش قرار بگیرد. برای شهروندانی که زبان مادری آن‌ها ترکی نیست، حق آموزش به زبان مادری داده شود.
سوءاستفاده قدرت‌های خارجی از کُردهای مسلمان علیه ترکیه را تا چه اندازه درست می‌دانید؟ در این خصوص جوامع مدنی و رهبران آن‌ها و سیاستمداران چه حساسیتی نشان می‌دهند؟
یاپیجی اوغلو: این سؤال اشکال دارد. هیچکسی نمی‌تواند از مردم مسلمان کُرد علیه دیگر مسلمانان سوءاستفاده کند. گروهی که خود را آلت دست سیاست‌های امپریالیسم قرار می‌دهد دغدغه وحدت امت و برادری مسلمانان را ندارد. این تیپ گروه‌ها در هر قومیتی پیدا می‌شوند. عالمان و رهبرانی که اسلام را اساس اندیشه و عمل خود قرار داده‌اند بر همکاری و همبستگی در چارچوب برادری اسلامی دعوت می‌کنند. زمینه پویایی و بقا جامعه ناشی از همین تلاش‌ها و دعوت‌هاست.
مشکلات امت اسلامی بدون دخالت دادن دولت‌های امپریالیست، توسط خود مسلمانان باید حل شود. اگر راه‌حل‌های ارائه شده نه بر اساس منافع ملی بلکه بر اساس عدالت اسلامی ارائه شود باعث تقویت برادری می‌شود، مشکلات حل می‌شود و امپریالیسم مجال دخالت و نفوذ در میان امت اسلامی را نخواهد داشت. به عنوان حزب مطالبه آزاد (هدی پار) بر این اصول تأکید کردیم و از این به بعد نیز آن را مطالبه خواهیم کرد.
آیا فکر نمی‌کنید که قدرت‌های خارجی از مردم مسلمان کُرد علیه ترکیه استفاده می‌کنند؟ آیا فکر نمی‌کنید که اسرائیل، آمریکا و قدرت‌های غربی قصد داشتند از طریق کردهای منطقه و با استفاده از رفراندوم جدایی اقلیم کردستان، در عراق، سوریه، ترکیه و حتی ایران گسل‌های قومیتی ایجاد کنند؟ در این خصوص مردم مسلمان کُرد چه هوشیاری‌هایی باید داشته باشند؟
یاپیجی اوغلو: امپریالیسم و صهیونیسم تمام تلاش‌های خود را برای دشمن کردن ملت‌ها نسبت به یکدیگر انجام می‌دهند. این سیاست کثیف را به صورت ویژه بین ملت‌های مسلمان انجام می‌دهند. انجام این اقدامات ناشی از طبیعت آن‌هاست. در این شرایط اگر کشورهایی که شما نام بردید و ملت‌های مسلمان با آگاهی و درایت حرکت کنند و در چارچوب برادری اسلامی و حکمیت قرآن کریم مشکلات داخلی خود را حل کنند، بهانه دخالت مستکبران در بین ملت‌های اسلامی و هوی و هوس‌هایشان در این خصوص را از بین می‌برند.
یکی از مسئولان اسرائیل در مورد عراق گفته است، «چه خوب می‌شود که در این کشور یک اسرائیل مسلمان ایجاد شود». شما به عنوان عضوی از جامعه کُرد و رئیس یک حزب سیاسی با این اظهارات چگونه برخورد کردید و به نظرتان چرا رهبران و بزرگان این جامعه در این مورد واکنش نشان ندادند؟
یاپیجی اوغلو: ما تنها حزب سیاسی در میان امت هستیم که موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم. به همین خاطر سخنان صهیونیست‌ها برای ما هیچ ارزشی ندارد. کسانی باید خود را بازخواست کنند که مردم مسلمان کُرد و مستضعف را به وضعیتی دچار کردند که دست یاری به سوی صهیونیست‌ها دراز کند.
از رفراندوم جدایی اقلیم کردستان عراق در درجه اول اسرائیل و در درجه دوم آمریکا، انگلیس و غربی‌ها حمایت کردند. نظر شما در این خصوص چیست؟
یاپیجی اوغلو: ما اظهارات رسمی را اساس قرار می‌دهیم. فقط صهیونیست‌ها از این رفراندوم حمایت کردند که این حمایت را به خاطر اهداف شیطانی و صهیونیستی خود انجام دادند. یعنی به خاطر منافع کُردها حمایت نکردند بلکه این کار را برای سایه انداختن بر حقوق انسانی و اسلامی کُردها از روی قصد انجام دادند.
آیا شما مسعود بارزانی را به عنوان نماینده کُردهای منطقه می‌دانید؟ جامعه کُرد چه واکنشی در برابر بارزانی باید داشته باشد؟ نظر شما در مورد او چیست؟
یاپیجی اوغلو: هیچ کس به تنهایی نمی‌تواند نماینده مردم کُرد باشد، اما مسعود بارزانی متعلق به خاندانی است که یک قرن در صحنه سیاسی کردستان عراق مجادله کرده‌اند و رهبری است که به واسطه آرای مردم انتخاب شده است. به غیر از گروه‌هایی که از نظر ایدئولوژی و رقابت‌های سیاسی با وی مخالف هستند، بخش مهمی از مردم کُرد وی را قبول دارند. از طرف دیگر علاوه بر کشورهای منطقه، دیگر کشورها هم بارزانی را به عنوان رئیس اقلیم کُردستان عراق به رسمیت می‌شناسند.
چرا مردمان این جغرافیا به جای اینکه در یک وحدت و یکپارچگی در کنار یکدیگر زندگی کنند، برای حق و حقوق خود از بیگانگان مدد می‌طلبند؟ این مسئله را هم از نظر انسانی و اسلامی و هم از نظر واقعیت‌های منطقه‌ای چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یاپیجی اوغلو: بین ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی و گرجستان به عنوان یک کشور غیر اسلامی رفت‌وآمد بدون پاسپورت و با کارت شناسایی امکان‌پذیر است، اما در مرزهای ترکیه با عراق و ترکیه با ایران صدها کیلومتر دیوار حائل ساخته شده است. بین ملت‌هایی که از نظر دینی و فرهنگی وحدت دارند دیوار کشیده می‌شود. اگر کشورهای اسلامی، اتحادیه‌ای مثل اتحادیه اروپا تشکیل می‌دادند، دیگر لازم نبود که در مورد این مشکلات صحبت کنیم. متأسفانه مرزهای کشورهای منطقه توسط انگلیس تعیین شده و این مرزها به عنوان مرزهای ملی و مقدس قرار داده شده است و حقوق انسانی و اسلامی ملت‌ها در این خصوص نادیده گرفته شد. این مرزهای به اصطلاح مقدس توسط امپریالیسم کشیده شده و یک نقشه شیطانی بود تا مسلمانان را از هم جدا کنند و آن‌ها را دائماً در بحران و اختلاف قرار دهند.
آیت‌الله سیستانی به عنوان مرجع بزرگ عراق در مورد رفراندوم جدایی اقلیم کردستان بیانیه صادر کرد و از یک طرف بر حفظ تمامیت ارضی عراق تأکید کرد و از طرف دیگر اعلام کرد که حق و حقوق مردم مسلمان کُرد بایستی از طریق مذاکره حل‌وفصل شود. این اظهارات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یاپیجی اوغلو: اظهارات آیت‌الله سیستانی را مثبت و سازنده می‌دانیم. توصیه ما این است که بحران کردستان عراق با میانجیگری آیت‌الله سیستانی و با رعایت چارچوب‌های اسلامیاز طریق مذاکره حل‌وفصل شود.
