یوگا چگونه مغز، اعصاب و قلب شما را بازتنظیم می‌کند؟
بازتاب– یوگا، یک سنت باستانی با ریشه‌های هندی است که قدمتی هزاران ساله دارد. برخلای تصور رایج، یوگا تنها یک سری حرکات فیزیکی (آساناها) نیست، بلکه یک فلسفه جامع برای زندگی است که بر اتحاد بین ذهن، بدن و روح تأکید دارد. امروزه، یوگا به دلیل فواید متعددش که توسط علم نیز تأیید شده‌اند، در سراسر جهان محبوبیت فراوانی یافته است.
۱. یوگا چیست؟ اجزای اصلی آن کدامند؟
یوگا یک مسیر چندبعدی است. در متون سنتی، هشت عضو (Ashtanga) برای یوگا تعریف شده که تمرینات فیزیکی تنها یکی از این اعضا است. این هشت عضو عبارتند از:
نیاما (اصول اخلاقی فردی)
یاما (اصول اخلاقی در جامعه)
آسانا (تمرینات و وضعیت‌های فیزیکی)
پرانایاما (کنترل و تنظیم تنفس)
پراتیاهارا (کنار کشیدن حواس از محرک‌های بیرونی)
دارانا (تمرکز)
دیانا (مراقبه)
سامادهی (حالت اتحاد و آرامش عمیق)
در دنیای مدرن، تمرکز اصلی اغلب بر روی سه جزء آسانا، پرانایاما و دیانا (مراقبه) است.
۲. فواید یوگا از نگاه علم مدرن
تحقیقات گسترده، اثرات مثبت یوگا بر سلامت را به خوبی اثبات کرده‌اند:
الف) فواید جسمی:
افزایش انعطاف‌پذیری و تعادل: حرکات یوگا به تدریج دامنه حرکتی مفاصل را افزایش داده و عضلات را کشش می‌دهند، که منجر به بهبود تعادل و جلوگیری از آسیب می‌شود.
تقویت قدرت عضلانی: بسیاری از آساناها (مانند “تخته” یا “درخت”) نیازمند حفظ وزن بدن هستند که به تقویت عضلات مرکزی و سایر گروه‌های عضلانی کمک می‌کنند.
کاهش دردهای مزمن: مطالعات نشان می‌دهند یوگا می‌تواند به کاهش دردهای کمر، گردن و آرتروز کمک کند.
سلامت قلب و عروق: تمرین منظم یوگا می‌تواند فشار خون را کاهش داده و باعث کاهش سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید شود، با این کار، خطر بیماری‌های قلبی کاهش می‌یابد.
تنظیم سیستم عصاری: یوگا با فعال کردن سیستم عصبی پاراسمپاتیک (سیستم آرامش بدن)، به کاهش هورمون‌های استرس مانند کورتیزول کمک می‌کند.
ب) فواید روانی:
کاهش استرس و اضطراب: ترکیب حرکت فیزیکی، تمرکز بر تنفس و مراقبه، یک ابزار قدرتمند برای مدیریت استرس است. یوگا سطح گاما-آمینوبوتیریک اسید (GABA) را در مغز افزایش می‌دهد.
GABA یک پیام‌رسان شیمیایی آرام‌بخش در مغز شماست که مانند یک ترمز طبیعی عمل کرده و از بیش‌فعالی سیستم عصبی جلوگیری می‌کند. کمبود آن با اضطراب و بی‌خوابی مرتبط است و فعالیت‌هایی مانند یوگا به افزایش طبیعی آن کمک می‌کنند.
تقویت خلق و خو و بهبود افسردگی: تمرین یوگا ترشح هورمون‌های مرتبط با احساس خوب، مانند سروتونین و دوپامین را افزایش می‌دهد.
ارتقای کیفیت خواب: با کاهش استرس و آرام کردن سیستم عصبی، یوگا می‌تواند به رفع بی‌خوابی و بهبود عمق و کیفیت خواب کمک کند.
تقویت تمرکز و آگاهی: یوگا شما را وادار می‌کند تا بر لحظه حال و تنفس خود تمرکز کنید. این عمل، آگاهی از لحظه حال را تقویت می‌کند که منجر به بهبود تمرکز و وضوح ذهنی در زندگی روزمره می‌شود.
۳. یوگا برای چه کسانی مناسب است؟
یکی از زیبایی‌های یوگا، قابلیت دسترسی آن برای تقریباً همه افراد است.
برای همه سنین: از کودکان تا سالمندان می‌توانند از سبک‌های مختلف یوگا بهره ببرند.
برای تمام سطوح آمادگی جسمانی: سبک‌های مختلفی از یوگا وجود دارد؛ از سبک‌های ملایم تا سبک‌های قدرتی (مانند وینیاسا یا آشتانگا). شما می‌توانید سبک متناسب با شرایط خود را انتخاب کنید.
تأکید بر شنیدن بدن: در یوگا، اصل کلیدی عدم مقایسه و احترام به محدودیت‌های بدن خود است.
نکته مهم: اگر دارای بیماری خاصی هستید یا آسیب‌دیدگی دارید، حتماً پیش از شروع با پزشک خود و یک مربی باتجربه یوگا مشورت کنید.
بیشتر آسیب‌های یوگا زمانی اتفاق می‌افتد که بیش از حد به خود فشار بیاورید.
در سرتاسر کلاس روی نفس کشیدن تمرکز کنید. تنفس پایه و اساس یوگا است و برای تمرین صحیح ضروری است.
مربی باید به شما کمک کند تا وضعیت‌ها را بر اساس توانایی‌های خود تغییر دهید. این کار ممکن است شامل استفاده از وسایل کمکی باشد یا اگر نمی‌توانید روی زمین دراز بکشید، از صندلی استفاده کنید.
۴. چگونه شروع کنیم؟
یک سبک مناسب انتخاب کنید: اگر تازه کار هستید، سبک‌های هاسا یوگا یا یوگا آیینگار که بر همترازی و دقت تأکید دارند، گزینه‌های خوبی هستند.
به کلاس بروید یا به صورت آنلاین یاد بگیرید: حضور در یک کلاس با مربی مجرب می‌تواند از آسیب‌ها جلوگیری کند. در غیر این صورت، دوره‌های آنلاین معتبر زیادی وجود دارند.
وسایل ساده تهیه کنید: یک زیرانداز یوگا (مت)، بلوک و بند یوگا می‌توانند برای شروع مفید باشند.
منظم باشید: حتی ۱۵-۲۰ دقیقه تمرین روزانه، بسیار مؤثرتر از یک جلسه طولانی و نامنظم است.
یوگا تنها یک ورزش نیست، بلکه یک سفر درونی است. این تمرین باستانی، با تکیه بر ترکیب هوشمندانه حرکت، تنفس و تمرکز، ابزاری قدرتمند در اختیار ما می‌گذارد تا نه تنها بدن خود را قوی و انعطاف‌پذیر کنیم، بلکه آرامش، وضوح ذهنی و تاب‌آوری بیشتری در برابر چالش‌های زندگی روزمره پیدا کنیم. علم مدرن به طور فزاینده‌ای در حال کشف مکانیسم‌هایی است که این فواید را توضیح می‌دهند و همین امر، یوگا را به یک انتخاب ارزشمند برای سلامتی در جهان پرشتاب امروز تبدیل کرده است.
