بیانیه تروئیکای اروپا و درخواست از ایران
سه کشور اروپایی طرف برجام در بیانیه‌ای مشترک از ایران خواسته‌اند کاملاً با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کرده و تمامی اطلاعات و توضیحات مورد نیاز را بدون تأخیر در اختیار این نهاد بین‌المللی قرار دهد.
در این بیانیه آمده است: «فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده انگلیس مایلند از رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بابت گزارش ایشان در خصوص اجرای توافق پادمانی در ایران تشکر کنند.»
سه کشور اروپایی خاطرنشان کرده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ژوئن سال ۲۰۲۰ با صدور قطعنامه‌ای از آنچه به ادعای آن‌ها «عدم همکاری اساسی ایران برای پاسخگویی به سئوالات آژانس اتمی» خوانده شده ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این بیانیه آمده است: «در آن قطعنامه از ایران خواسته شده بود کاملاً با آژانس همکاری کرده و بدون تأخیر بیشتر درخواست‌های آژانس را اجابت کند.»
تروئیکای اروپایی در بخش دیگری از این بیانیه تأکید کرده‌اند: «ما از ایران می‌خواهیم کاملاً با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کرده و تمامی اطلاعات و توضیحات مورد نیاز توسط دبیرخانه را بدون تأخیر بیشتر ارائه دهد.»
سه کشور اروپایی تصریح کرده‌اند «تنها از طریق همکاری ایران کامل ایران است که مدیر کل آژانس اتمی می‌تواند سئوالات برجسته پادمانی را حل کرده و این مسئله را از دستور کار شورا خارج کند.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید فصلی خود درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران مدعی شده بود که این گفت‌وگوها نتیجه‌بخش نبوده و ایران از ارائه توضیحات لازم درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند سایت این کشور خودداری کرده است. این گزارش، روز ۳۱ مه (۱۰ خردادماه) در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
به گزارش فارس، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق هفته پیش به مدت یک ماه دیگر (تا تاریخ ۲۴ ژوئن مصادف با سوم تیرماه) تمدید شد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید پروتکل الحاقی به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را می‌دهد.
سال گذشته مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که دولت را ملزم می‌کند در صورت عدم رفع تحریم‌ها علیه ایران بازرسی‌های آژانس اتمی در ایران را معلق کند.
