کسی با شعار، یک کتاب بیشتر نمی‌خواند
دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی به نقد شعار سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پرداخت.
حمیده گوهری، دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تهران، در یادداشتی که در اختیار قرار داده نوشته است: سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعاری آرمانی در راه است؛ «یک کتاب بیشتر بخوانیم». هر سال فراخوانی برای اهالی فرهنگ داده می‌شود تا شعارهای مرتبط با هفته کتاب یا نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دریافت شود، جلسات بحث و بررسی شعارهای واصله برگزار و از میان آن‌ها یک شعار انتخاب می‌شود. جست‌وجویی ساده به زبان انگلیسی هم نشان می‌دهد که سایر کشورها در حوزه تشویق به کتاب‌خوانی با «نقل قول‌های» متعدد از مشاهیر و افراد محبوب و بیان جملات انگیزشی در حوزه تشویق به کتاب‌خوانی گام برمی‌دارند نه با شعار. دولت‌ها آمده و رفته‌اند و همچنان اندر خم بررسی شعار برای رفع معضل کتاب‌نخوانی مردم مانده‌اند. یقیناً نگارنده که خود سال‌ها در حوزه کتاب و فرهنگ مشغول به فعالیت است قصد ندارد کارهای انجام‌شده در این زمینه را نادیده بگیرد و صرفاً به انتقادی یک‌جانبه بپردازد اما به قول ضرب‌المثل قدیمی «به عمل کار برآید به سخندانی نیست».
شعار « یک کتاب بیشتر بخوانیم» از سوی بخش فرهنگی دولت یعنی زمینه‌سازی برای همه طیف‌های مختلف جامعه تا با دسترسی بهتر و آسان‌تر بتوانند کتاب‌های بیشتری بخوانند، یعنی ایجاد فرصت و انگیزه برای دانشجو که غیر از کتاب درسی به مطالعه جانبی بپردازد، یعنی ایجاد زمینه مطالعه برای کارمندی که هشت ساعت از بهترین و پربازده‌ترین ساعات خود را در اداره می‌گذراند، یعنی توجه بیشتر وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی به تقویت کتابخانه‌های سازمانی و نه برچیدن آن‌ها. شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» یعنی تقویت بنیان‌های کتاب‌خوانی در مدارس و تزریق کتاب‌های مفید و پرجاذبه به کتابخانه‌ها، یعنی واردکردن تبلیغات کتاب به بخش بازرگانی صداوسیما بدون دریافت پول از ناشر چرا که این کالای فرهنگی باید مدام در دیدِ مخاطب قرار بگیرد و احساس نیاز به مطالعه را در وی پرورش دهد و چه ابزاری بهتر از رسانه‌ای همچون تلویزیون و رادیو.
شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» یعنی بازنگری در محل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران. امسال دومین سالی است که نمایشگاه با برگزاری جلسات کارشناسی و تصویب در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شهر آفتاب و خارج از تهران برپا می‌شود درحالی‌که بُعد مسافت، علی‌رغم وجود وسایل حمل و نقل عمومی، خود عاملی برای تردد کمتر به نمایشگاه به حساب می‌آید. گستردگی فضای شهر آفتاب و امکانات درنظرگرفته‌شده در آن غیرقابل انکار است اما دوری راه و عدم اقبال قشر زیادی از مردم برای حضور در نمایشگاه به‌راحتی قابل اغماض نیست و همین موضوع نیازمند تدابیر انگیزشی و تشویقی بیشتر برای جذب مخاطبان است.
باید به‌جای حمایت از نشر دولتی، نشر خصوصی مورد التفات قرار بگیرد تا در ساحت رقابت سازنده میان ناشران و فعالیت‌های تشویقی آنان در جذب مخاطب که قابل ملاحظه است و کارهای بسیار مفیدی هم انجام داده‌اند شاهد تحقق یک کتاب بیشتر خواندن باشیم.
حوزه کتاب و کتاب‌خوانی جز با تمایل و حضور فعال افراد و دریافت بازخورد از سوی جامعه به شکوفایی و بالندگی نمی‌رسد. اگر نیازهای مطالعاتی مردم در هر بخش از فعالیت‌های فرهنگی اعم از تولید محتوای مناسب،تمهید دسترسی سهل و آسان به نمایشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌ها و ساخت برنامه‌های فاخر و سطح بالا در عرصه رسانه مرتفع نشود، مطمئناً بسیاری از کارها از جمله برگزاری جلسات کارشناسی و بررسی شعارهای نمایشگاهی هرساله، فریادکشیدن در بلندگوی خاموش است که با آن هیچ صدایی به مردم نخواهد رسید و مصداق بارز آب در هاون کوبیدن خواهد بود
