“نورد استریم”؛ نقطه اتصال روسیه و اروپا و جدایی آمریکا
نورد استریم سازوکار به‌هم‌پیوسته‌ای است که می‌تواند قطعنامه پارلمان اروپا را خنثی کند.
به گزارش تسنیم ، هفته گذشته پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه‌ای خواستار لغو طرح خط لوله گاز “جریان نورد2” (Nord Stream2) شد.
“نورد استریم2” جریان انتقال گاز روسیه از جنوب سنت پترزبورگ تا سواحل آلمان از مسیر دریای بالتیک است. این پروژه در صورت تکمیل می‌تواند سالانه 55 میلیارد مترمکعب گاز را به اروپا ارسال کند که در مجموع “نورد استریم” و “نورد استریم2” سالانه 110 میلیارد مترمکعب گاز را به اروپا صادر می‌کند.
نکته قابل توجه این است که جریان نورد استریم از اوکراین عبور نمی‌کند و این از موضوعاتی است که ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی بسیار بر آن تأکید می‌کنند. این کشورها می‌گویند که روسیه تلاش می‌کند تا با تکمیل پروژه نورد استریم، درآمد اوکراین از این بخش را کاهش دهد، چراکه بخش عمده درآمد اوکراین، از خطوط انتقال گاز روسیه به اروپا تأمین می‌شود.
(مسیر پروژه انتقال گاز “نورد استریم”)
این کشورها ادعا می‌کنند که روسیه با این پروژه می‌خواهد کشورهای اروپایی را به منابع انرژی خود وابسته کند. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نیز طی نطق اخیر خود در مجمع عمومی سازمان ملل به آلمان هشدار داد که اگر این پروژه را متوقف نکند، خود را به منابع انرژی روسیه وابسته کرده است. البته واشنگتن نگران کاهش صادرات “ال‌ان‌جی” (گاز مایع قابل حمل) خود از طریق شرکت “شل” نیز هست.
راهبرد فدراسیون روسیه بر این است که مسیرهای انتقال انرژی خود را تنوع بخشد، بنابراین علاوه بر نورد استریم پروژه‌های دیگری نیز در جریان است. این نوع پروژه‌ها چندجانبه‌گرایی در سیاست خارجی روسیه را گسترش می‌دهد که به‌نوعی تحریم طرح‌ها را با مشکل اساسی روبه‌رو می‌کند، از طرف دیگر قدرت چانه‌زنی روسیه در اروپا را نیز افزایش می‌دهد.
بنابراین قطعنامه پارلمان اروپا علیه این طرح امکان زیادی ندارد که از سوی دولت‌های اروپایی درگیر در این پروژه اجرایی شود، زیرا مسکو در قالب قراردادهای چندجانبه در این بخش توانسته سازوکار پیچیده و وابسته‌ای ایجاد کند.
نورا کالینسکیج، تحلیلگر “باشگاه مباحثه والدای” روسیه، طی مقاله‌ای در بیان دلایل نادیده گرفتن قطعنامه پارلمان اروپا از سوی کشورهای درگیر در این پروژه می‌نویسد: «آلمان، سوئد و فنلاند مجوز اجرای طرح نورد استریم را داده‌اند و متوقف کردن آن موجب کاهش اعتبار این دولت‌ها و شرکت‌های تابع آنها در معاملات تجاری آتی خواهد شد. البته قیمت ارز ان‌تر گاز روسیه که از سایر منابع انتقال مانند صادرات “ال‌ان‌جی” (LNG) ایالات متحده آمریکا ارزان‌تر است، جذابیت زیادی برای اروپایی‌ها دارد و از سوی دیگر عرضه گاز دریای شمال در حال کاهش است و این مسئله نیاز اروپا به واردات گاز را بیشتر می‌کند».
طول خط لوله نورد استریم 1200 کیلومتر است که تاکنون 370 کیلومتر آن کار گذاشته شده است که در واقع درصد قابل توجهی از پروژه انجام شده است. البته در طراحی نورد استریم ابزارهای انتقال دیگری وجود دارد که پروژه را تکمیل می‌کند. با این حال 49 درصد سهام این پروژه در اختیار اروپاییان است و آنها منافع مهمی را در این خصوص طراحی کرده‌اند که این بر به‌هم‌پیوستگی منافع روسیه و کشورهای اروپایی درگیر در این پروژه می‌افزاید.
در مجموع واقعیت این است که اروپا برای تأمین سوخت مورد نیاز خود و دلایلی مختلف مانند زیست‌محیطی به واردات گاز روسیه نیاز دارد. اما ایالات متحده تلاش می‌کند که مانع نزدیکی کشورهای اروپایی به روسیه شود و این اصرار واشنگتن برای توقف طرح مذکور در این چارچوب خلاصه می‌شود. قطعنامه پارلمان اروپا نیز می‌تواند ظاهری و برای پاسخ به اصرار کشورهایی مانند لهستان مبنی بر تهدید مسکو باشد یا اینکه پیچیدگی و چندجانبه بودن در پروژه نورد استریم جنبه ظاهری به این قطعنامه بخشیده است.
