گرانی سیاسی موز
در ماههای اخیر تولید موز در جهان تحت تاثیر مشکلات مربوط به آبوهوا، بارانها، سیلابهای شدید و همچنین مسائل سیاسی کاهش و قیمت این میوه محبوب بالا رفته است. بزرگترین صادرکنندگان موز در جهان پنج کشور اکوادور، بلژیک، کاستاریکا، کلمبیا و گواتمالا هستند.
الهام میرمحمدی: در ماههای اخیر تولید موز در جهان تحت تاثیر مشکلات مربوط به آبوهوا، بارانها، سیلابهای شدید و همچنین مسائل سیاسی کاهش و قیمت این میوه محبوب بالا رفته است.
به گزارش بازتاب، کشورهای هند، چین، اوگاندا، فیلیپین و اکوادور به ترتیب بزرگترین تولیدکنندگان و کشورهای اکوادور، بلژیک، کاستاریکا، کلمبیا و گواتمالا بزرگترین صادرکنندگان موز در سال ۲۰۱۷ بودهاند.
در سال گذشته میلادی ارزش صادرات موز در جهان بالغ بر ۱۲٫۴ میلیارد دلار بوده که این رقم طی پنج سال گذشته حدود ۲۲٫۳ درصد رشد داشته است.
امریکای لاتین (به استثنای مکزیک) و کارائیب با ۷٫۲ میلیارد دلار، ۵۸٫۵ درصد از کل فروش موز در جهان را به خود اختصاص دادهاند.
اروپا با ۲۱ درصد، آسیا با ۴٫۷ درصد، افریقا با ۶٫۶ درصد و امریکای شمالی با ۵٫۶ درصد به ترتیب بیشترین سهم فروش موز در جهان را داشتهاند.
جدول زیر بزرگترین صادرکنندگان موز را طی سال گذشته میلادی نشان میدهد:
رتبه | کشور | ارزش صادرات در سال ۲۰۱۷ | سهم از صادرات جهانی |
۱ | اکوادور | ۳ میلیارد دلار | ۲۴٫۶ درصد |
۲ | بلژیک | ۱٫۱ میلیارد دلار | ۸٫۵ درصد |
۳ | کاستاریکا | ۱ میلیارد دلار | ۸٫۴ درصد |
۴ | کلمبیا | ۹۱۸٫۱ میلیون دلار | ۷٫۴ درصد |
۵ | گواتمالا | ۸۸۲٫۳ میلیون دلار | ۷٫۱ درصد |
۶ | فیلیپین | ۶۸۷٫۴ میلیون دلار | ۵٫۶ درصد |
۷ | هلند | ۵۷۹٫۹ میلیون دلار | ۴٫۷ درصد |
۸ | امریکا | ۴۴۵ میلیون دلار | ۳٫۶ درصد |
۹ | جمهوری دومینیکن | ۳۹۳٫۳ میلیون دلار | ۳٫۲ درصد |
۱۰ | ساحل عاج | ۳۵۰٫۱ میلیون دلار | ۲٫۸ درصد |
۱۱ | آلمان | ۳۱۹٫۵ میلیون دلار | ۲٫۶ درصد |
۱۲ | کامرون | ۳۱۷٫۸ میلیون دلار | ۲٫۶ درصد |
۱۳ | هندوراس | ۳۱۱٫۱ میلیون دلار | ۲٫۵ درصد |
۱۴ | پاناما | ۲۹۴٫۷ میلیون دلار | ۲٫۴ درصد |
۱۵ | مکزیک | ۲۴۱٫۷ میلیون دلار | ۲ درصد |
به طور کلی ۸۸ درصد از صادرات موز در جهان از سوی این ۱۵ کشور صورت گرفته است.
در فهرست بالا، کشورهای پاناما با ۸۶۱٫۶ درصد، کامرون با ۲۸۰٫۸ درصد، جمهوری دومینیکن با ۱۳۴٫۲ درصد، ساحل عاج با ۱۳۱٫۵ درصد و هلند با ۱۰۸٫۴ درصد بیشترین میزان رشد در صادرات موز را در مقایسه با سال ۲۰۱۳ داشتهاند.
اما صادرات این میوه در پنج کشور فیلیپین، بلژیک، آلمان، هندوراس و ایالات متحده از پنج سال پیش تاکنون کاهش یافته است.
به طور کلی در ماههای اخیر و بهویژه از ابتدای سال ۲۰۱۸ قیمت موز روند افزایشی داشته است.
درجه حرارت پایین، بارانهای سنگین و سیلابها در امریکای مرکزی و بهویژه کاستاریکا کاهش قابل ملاحظهای در تولید این میوه را سبب شده است. آبوهوای نامساعد همچنین مشکلاتی را در روند حملونقل موز از این منطقه به دنبال داشته است.
تنها کشور این منطقه که تولیدش تحت تاثیر مسائل آبوهوایی قرار نگرفته، اکوادور است.
جنجالها، مسائل سیاسی و جنگ داخلی در کلمبیا و به دنبال آن تعطیل شدن مهمترین بندر این کشور، تولید و عرضه موز را به شدت در ماههای اخیر تحت تاثیر قرار داده است.
در چین و برخی از کشورهای آسیای مرکزی نیز بارش شدید برف با ایجاد اختلال در حملونقل و عرضه، به این افزایش قیمت کمک کرد.
با وجود این، آنچه تولید و صادرات موز را در آسیای جنوب شرقی تهدید میکند قارچی موسوم به فوزاریوم اکسی پوریوم است که با حمله به ریشههای موز باعث ایجاد اختلال در انتقال آب و در نهایت مرگ گیاه میشود.
این عفونت قارچی در حال حاضر تهدیدی جدی برای آسیای جنوب شرقی، استرالیا و خاورمیانه محسوب میشود.
در اواسط قرن بیستم بیماری پاناما که عامل قارچی آن شبیه به این نوع عفونت بود، به نابودی صنعت موز منجر شد. در آن زمان هیچ درمانی برای این بیماری وجود نداشت و تنها شانس موجب احیای دوباره این صنعت شد.
در حال حاضر، دانشمندان و پژوهشگران در تلاشند به تولید موز تراریخته بپردازند که در برابر این قارچ ایمن باشد.
* بخشهایی از این گزارش برگرفته از منابع fruitnet و worldtopexports است.