آغاز اجرای طرح ملی اکتشاف آب زیرزمینی در دو استان با آخرین فناوری‌ها روز دنیا
رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی از آغاز مطالعات آب‌های کارستی (آب‌های زیرزمینی) در دو استان خراسان رضوی و یزد خبر داد و گفت: این مطالعات با استفاده از آخرین فناوری روز دنیا به روش ژئوفیزیک هوایی انجام خواهد شد.
به گزارش ایسنا، اکتشاف مواد معدنی پنهان و شناسایی آب‌های زیرزمینی (کارست) به کمک ژئوفیزیک هوایی با روش الکترومغناطیس برای نخستین بار در کشور به عنوان طرح ملی و با استفاده از آخرین فناوری‌های روز دنیا در این زمینه انجام خواهد شد.
در گذشته عملیات ژئوفیزیک هوایی به روش‌های “مگنتومتری” و “رادیومتری” انجام می‌شد و کارشناسان سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، با همکاری مشاوران خارجی برای نخستین بار در کشور برداشت‌های الکترومغناطیس را به عنوان یک روش جدید که با سرعت و دقت بالاتر اطلاعات بیشتری را در اختیار قرار می‌دهد، در دستور کار خود قرار داده است.
با توجه به اینکه از فناوری‌های روز دنیا به منظور اکتشاف آب در کشورهای پیشرفته استفاده می‌شود، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نیز در صدد است تا این فناوری را به کشور منتقل و اجرا کند.
دکتر راضیه لک، رئیس سازمان زمین‌شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه تغییرات اقلیمی از 200 سال گذشته مشاهده می‌شود، افزود: همزمان با انقلاب صنعتی و صنعتی‌شدن جهان، گازهای گلخانه‌ای توسط دو کشور آمریکا و چین به شدت تولید شد که به تدریج کل دنیا درگیر این مساله شده است، به گونه‌ای که منجر به افزایش نیم درجه‌ای دمای کره زمین شد.
لک با تاکید بر اینکه در سال‌های اخیر نیم درجه دیگر به دمای کره زمین افزوده شده است، یادآور شد: در حال حاضر، روند تغییرات در کره زمین به اندازه‌ای زیاد است که زمین نمی‌تواند خود را با این تغییرات سازگار کند.
وی، نمونه این امر را شهر تهران دانست که میزان بارش‌های آن بیش از 200 میلی‌متر بوده است، ولی اکنون میزان بارش آن کمتر از 200 میلی متر شده است.
رئیس سازمان زمین‌شناسی پدیده «گرمایش جزیره‌ای» را از دیگر چالش‌های زمین به دلیل تغییرات اقلیمی دانست و ادامه داد: در این پدیده، دمای یک منطقه از زمین به یکباره افزایش می‌یابد که نمونه آن را می‌توان در تهران مشاهده کرد.
به گفته وی، در برخی از مناطق تهران بارش برف قطع و به دمای آن افزوده شده است.
لک با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی برای بهبود راندمان مصرف آب، مدیریت شهری و تغییر در الگوی مصرف انرژی برای جلوگیری از این مخاطرات، اظهار کرد: بر این اساس لازم است به استفاده از فناوری‌های نوین در بخش‌های صنعتی توجه شود و از انجام اقداماتی که موجب به مخاطره افتادن کره زمین می‌شود، اجتناب کرد.
رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اضافه کرد: در حال حاضر ایران یک درصد خشکی‌های کره زمین، یک درصد جمعیت جهان را دارد و تنها سه درصد منابع آب جهان در اختیار ایران است. با وجود تنش آبی در کشور توجه به آب‌های کارستی (آب‌های ژرف) ضروری است.
وی نمونه آب‌های کارستی را، آب‌های ژرف در مرز ایران و ترکمنستان عنوان کرد و افزود: این آب‌ها از مرز ترکمنستان از ایران خارج می‌شوند و کشور ترکمنستان نیز با احداث حوضچه‌هایی از آب‌های شیرین استفاده می‌کند در حالی که آب‌های شیرین این حوضچه‌ها در ترکمنستان تبخیر می‌شوند؛ ولی ما می‌توانیم با احداث چاه‌هایی، آب شرب مشهد را تامین کنیم.
لک با بیان اینکه بر این اساس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در نظر دارد بخشی از مساحت دارای اولویت کشور را تحت پوشش این مطالعات به منظور شناسایی منابع آب کارستی کشور قرار دهد، یادآور شد: پیش از این به روش‌های مختلف زمین‌شناسی و زمین‌شناختی، منابع آب کارستی در استان خراسان رضوی شناسایی شده که از مرز به سمت ترکمنستان به صورت زیر زمینی خارج می‌شود و هم اکنون اولین منطقه برای این مطالعات، استان خراسان رضوی در نظر گرفته شده است.
به گفته این محقق، آب‌های کارستی اغلب در اعماق تا ٥٠٠ متری زمین قرار می‌گیرند و با توجه به هدف سازمان زمین‌شناسی در این زمینه، انجام مطالعات ژئوفیزیک هوایی تا این عمق در سازه‌های سخت آهکی برای شناسایی منابع آب به منظور استفاده شرب در شهرستان‌ها و مراکز جمعیتی برای اولین بار در کشور انجام می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رییس سازمان زمین شناسی با بیان اینکه مطالعات شناسایی آب کارستی در این سازمان در حال انجام است، اظهار کرد: یک درصد از مساحت کشور مستعد دسترسی به آب کارستی است که بر همین اساس استان‌های “خراسان رضوی” و “یزد” در اولویت قرار دارند. هدف از این مطالعات در وهله اول شناسایی منابع آب زیرزمینی است که از کشور خارج و یا وارد دریا می‌شود و در نتیجه باید سریع‌تر شناسایی شوند و هدف دیگر تامین آب شرب در شرایط بحرانی به جای پروژه‌های انتقال آب است.
