دستاوردهای انقلاب در حوزه سلامت از زبان وزیر بهداشت
وزیر بهداشت، دستاوردهای انقلاب در حوزه سلامت را تشریح کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر سیدحسن هاشمی با بیان اینکه انقلاب اسلامی اتفاق بسیار بزرگی بود که باید شب و روز ۲۲ بهمن، سرشار از شادی باشیم، گفت: کمتر موفق شدیم که برای نسل‌های بعد از انقلاب، شرایط انقلاب اسلامی، پیروزی ملت، نابودی رژیم پهلوی، احیای اسلام و ایجاد خودباوری در ایران و امت اسلامی را بیان کنیم. امیدوارم از میراث گرانبهای انقلاب اسلامی همانطور که آرزوی بنیانگذاران و شهدای انقلاب بود و شایسته مردم ایران است، نگهداری کنیم
وی افزود: امید به زندگی در دوران قبل از انقلاب و در دهه ۳۰، حدود ۳۵ سال و در سال‌های انقلاب اسلامی حدود ۵۵ سال بود، اما در حال حاضر امید به زندگی ایرانیان حدود ۲۵ سال افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر امید به زندگی برای مردان حدود ۷۴ سال و برای زنان حدود ۷۸ سال است که دلیل عمده آن، ارتقای سواد، دانش، توسعه وسایل ارتباط جمعی، تامین آب آشامیدنی سالم و ارتقای بهداشت عمومی در کنار خدمات دولت‌های بعد از انقلاب بوده است.
هاشمی افزود: بین امید به زندگی مردم ایران با کشورهای همتراز خود، تفاوت زیادی وجود دارد و اگر جنگ تحمیلی و آمار بالای قربانیان حوادث جاده‌ای در کشور نبود و مردم هم مراقبت بیشتری می‌کردند، تحرک بیشتری داشتند و مراقبت‌های بهداشتی را رعایت می‌کردند، طول عمر مردم بیشتر بود.
وزیر بهداشت ادامه داد: قبل از انقلاب اسلامی، ۷۰ درصد از مرگ مردم به دلیل بیماری‌های واگیر بود و دلیل عمده آن پوشش ۳۰ درصدی واکسیناسیون بود؛ در حالی که امروز پوشش واکسیناسیون در کشور ۱۰۰ درصد است. ۱۵ سال است که فلج اطفال ریشه کن شده و بیماری‌هایی مانند دیفتری، آبله و سرخک به حداقل و حدود صفر رسیده و بیماری‌های واگیر علت کمتر از ۱۰ درصد از مرگ مردم ایران است.
هاشمی گفت: شیوع بالای بیماری‌های غیرواگیر نشان دهنده تمول جوامع است، در برخی از کشورهای همسایه بیماری‌های واگیر، قربانی‌های زیادی می‌گیرد، اما در ایران بیماری‌های قلبی و عروقی، سبک زندگی و رژیم غذایی نامناسب و بیماری‌های غیرواگیر، دلیل عمده مرگ مردم است. در کنترل بیماری‌های واگیر در منطقه، بی‌نظیر هستیم و یکی از دلایل آن هم ایجاد شبکه بهداشتی مدرن و مجهز در روستاها بعد از انقلاب بود.
وزیر بهداشت همچنین گفت: در دوران قبل از انقلاب، مرگ مادران باردار ۱۳۰ در هر صد هزار نفر بود؛ در حالیکه در حال حاضر به کمتر از ۱۸مورد در صدهزار رسیده و این یعنی ۱۱۲ مادر بیشتر زنده می‌مانند. مرگ نوزادان در دوان قبل از انقلاب نیز ۱۳۶ در هر صد هزار تولد زنده بود، اما امروز این شاخص به ۹.۶ در هر صد هزار تولد زنده رسیده و این ناشی از خدمات و حمایت‌های وزرای بهداشت سابق، دولت‌ها و مجالس گذشته است و ما به این حمایت‌ها قانع نیستیم و علاقه‌مندیم که مرگ مادران باردار به شش مورد در هر صد هزار نفر برسد.
وی افزود: رسیدن مرگ مادران باردار به صفر، امکان پذیر نیست و در بهترین نظام‌های سلامت دنیا این شاخص حدود ۶ در هر صد هزار نفر است. در هر حال شبکه بهداشت و درمان کشور با وجود موقعیت جغرافیایی ویژه کشور، شیوع بیماری‌های غیرواگیر در کشورهای منطقه و جنگ در کشورهای همسایه و مبارزه با تروریسم، کارآمد است و موفقیت‌های زیادی داشته است.
بنابر اعلام وبدا، وی که در برنامه تیتر امشب صحبت می‌کرد، افزود: اگر انقلاب در کشور رخ نداده بود، شرایط کشور و مردم باز هم تغییر می‌کرد، اما جهت این تغییرات به سمت مناطق محروم و مرزی نبود. در روزهای اخیر در استان هرمزگان ۲۲۸ پروژه بهداشتی و درمانی را افتتاح کردیم و ۳۶۰ پروژه دیگر در حال اجرا است و در استان سیستان و بلوچستان نیز ۵۶۰ پروژه بهداشتی و درمانی در حال ساخت است. امروز هیچ مرکز بهداشتی در کشور فاقد پزشک نیست، در حالی که در دوران قبل از انقلاب حتی در بعضی مراکز استان‌ها پزشک متخصص وجود نداشت و در بسیاری از شهرهای کشور تعدادی پزشک هندی و بنگلادشی، خدمات ارائه می‌دادند. در حال حاضر ۵۰ هزار پزشک متخصص و فوق تخصص در کشور فعالیت دارند، در حالیکه در اوایل انقلاب ۲۹۰۰ پزشک متخصص در کشور فعالیت داشتند.
وزیر بهداشت همچنین افزود: تعداد دانشجویان رشته های علوم پزشکی از ۲۵ هزار نفر در اوایل انقلاب اسلامی به ۲۵۰ هزار نفر افزایش یافته و سطح علم، دانش و مهارت آنها بسیار بالا است. در روستاها علاوه بر فعالیت شبکه بهداشت و درمان، بهورزان حضور دارند و به مردم خدمات ارائه می‌دهند و علاوه بر این، پزشکان نیز حضور دارند و به ازای هر ۳ هزار نفر در روستاها، یک پزشک فعالیت دارد و شب را در روستاها می‌مانند.
وی ادامه داد: پوشش بیمه‌ای در کشور حدود ۹۶ درصد است و ۳۵ میلیون نفر از مردم به صورت رایگان بیمه شدند. در دولت یازدهم نیز ۱۱ میلیون نفر به صورت رایگان بیمه شدند. در همه روستاها ماما حضور دارد، در حالی که وقتی دانشجو بودیم، ماما در روستا نبود و بعد از انقلاب اقدام به تربیت ماما کردیم که به کاهش مرگ مادران منجر شد. در دولت یازدهم، یک میلیون و ۸۰۰ هزار زایمان طبیعی به صورت رایگان انجام و ۲۰۰۰ واحد اختصاصی زایمان در کشور تاسیس و تجهیز شد. در حال حاضر نیز ۷ هزار متخصص زنان در کشور فعالیت می‌کنند و تمامی آنها از بانوان هستند و نه تنها در دوره‌های تخصصی بلکه در دوره‌های فوق تخصصی نیز تربیت شدند.
هاشمی افزود: وضعیت بهداشتی و درمانی روستاها بهتر از حاشیه شهرها است، نمی‌گوییم وضعیت روستاها ایده‌آل است، اما وضعیت مناسب است؛ در حالیکه وضعیت حاشیه شهرها مناسب نیست. برخی افراد اعتقاد داشتند که نباید به مردم حاشیه نشین شهرها خدماتی ارائه شود تا به این مناطق مهاجرت نکنند، اما اولین گام در ارائه خدمات به مردم این مناطق را حوزه بهداشت و درمان در دولت یازدهم برداشت و نگاه انسانی به ساکنین این مناطق داشت. در حاشیه شهرها، پزشکان و مراقبین سلامت حضور دارند و مراکز بهداشتی و درمانی، پایگاه‌های سلامت و اورژانس ایجاد شده است. البته مردم نباید ترغیب شوند که به حاشیه شهرها مهاجرت کنند؛ چرا که وضعیت روستاها بهتر از حاشیه شهرها است.
وی با بیان اینکه در طرح تحول سلامت در حوزه دندانپزشکی حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان هزینه شد، گفت: برای بیش از ۴۰ میلیون نفر اقدامات پیشگیرانه از پوسیدگی و خرابی دندان انجام شده ست و امیدواریم که بتوانیم اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی را تا دانش آموزان کلاس ششم انجام دهیم و یکی از کشورهای با رتبه مناسب در جهان باشیم. تعداد دندان‌های پوسیده مردم ایران از ۲.۲ به حدود ۱.۸ کاهش یافته و اگر این شاخص به یک برسد، وضعیت ما مطلوب می‌شود.
هاشمی گفت: جمعیت هدف ما برای اقدامات دندانپزشکی، افراد کمتر از ۱۴ سال هستند و بیش از ۴۰ میلیون خدمت در ۲.۵ سال گذشته در چند نوبت برای آنها انجام شده است. ۱۷۰۰ کلینیک دندانپزشکی در کشور فعال شده، اما خدمات دندانپزشکی، یکی از گران‌ترین خدمات حوزه سلامت است. مردم باید در نگهداری از دندان‌های خود مراقبت کنند و اگر تمامی خدمات فراهم باشد، مردم ممکن است موارد بهداشتی مانند مسواک زدن و استفاده از دندان به جای قند شکن را رعایت نکنند. البته پوشش و حمایت از خدمات دندانپزشکی در هیچ کجای دنیا، کامل نیست.
وی همچنین درباره اقدامات انجام شده در حوزه دارو، گفت: در حوزه دارو کارهای خوبی انجام شده است و اگر بخشی از کارها دولتی نمی‌ماند، پیشرفت ما در حوزه دارو به مراتب بهتر بود. درحال حاضر ٩٦ درصد داروهای مورد نیاز را در داخل کشور می‌سازیم و چهار درصد بقیه را که داروهای گران است، وارد می‌کنیم. تقریبا هر ماه، ٢ داروی جدیدی را از صفر تا صد تولید می کنیم. این درحالیست که قبل از انقلاب کلا داروهای ما وارداتی بود و طرح ژنریک وجود نداشت و برندهای خارجی وارد می‌شد، اما بعد از انقلاب شرکت های بزرگ دارویی تاسیس شدند و شرکت‌هایی که وارد بایوتکنولوژی شدند، درحال حاصر داروهای جدید را در حوزه درمان بیماران خاص و صعب‌العلاج، سرطانی و پیوندی می‌سازند و وضع‌شان خوب است و برخی از این شرکت‌ها به ۵۰ کشور دنیا صادرات دارو دارند.
هاشمی گفت: در پنج سال گذشته رقم صادرات ما ٢.٥ برابر افزایش پیدا کرده و این صادرات منحصر به کشورهای پیرامون نیست، بلکه مصرف کنندگان ما در حوزه دارو کشورهای مهمی چون روسیه یا آفریقای جنوبی هستند و در برخی کشورها، بخش خصوصی شرکت تاسیس کرد و یا کارخانه دایر کرده است. در حوزه دارو وضعیت خوبی داریم، اما شخصا راضی نیستم و فکر می‌کنم با دانش و جوانانی که داریم، می‌توانیم پیشرفت بیشتری کنیم. طی سال‌های اخیر شرکت‌های دانش بنیان شکل گرفته و ٣٥٠ شرکت داریم و ٥٠ درصد خدماتی که در این حوزه انجام می‌شود، در حوزه پزشکی و دارو است. وضعیت کشور در حوزه دارو و واکسن خوب است، اما علاقه داریم که در عرصه بین‌المللی رقابت بیشتری انجام دهیم.
وی تاکید کرد: باید تراز کشور در حوزه دارو مثبت باشد و صادرات ما بیشتر از واردات باشد. باید سالانه بیش از ١٠ برابر آنچه الان صادر می‌کنیم، صادرات دارو انجام دهیم. وقتی رقابت از داخل کشور به خارج مرزها برده شود، هم داروها کیفیت بهتری پیدا می‌کنند، هم اشتغال ایجاد می‌شود، هم ارزآوری صورت می‌گیرد و هم توانمندی‌های جوانان کشور معرفی می‌شود.
وزیر بهداشت گفت: در حوزه دندانپزشکی نیز در کشور اتفاقات بزرگ و خوبی رخ داده است. حدود ۳۰ هزار دندانپزشک در کشور در تخصص‌های مختلف تربیت شدند. در دوران پیش از انقلاب اسلامی، هر فردی در تهران بیمار می شد باید به بیمارستان شوروی و آمریکایی که در ایران احداث شده بود، مراجعه می‌کرد و یا اگر توانایی مالی مناسبی داشت برای درمان به خارج از کشور مراجعه می کرد. امروز در بین ایرانیان خارج و داخل کشور در رشته‌های پزشکی، چهره‌های بین‌المللی زیادی داریم که باید به آنها افتخار کنیم. رسانه‌ها و تریبون‌ها باید قدردان پزشکی کشور به عنوان ثروت ملی باشند. مقام معظم رهبری در زمان ترخیص از بیمارستان فرمودند که به جامعه پزشکی و پرستاری به خاطر دانش، مهارت و محبت‌شان افتخار می‌کنیم.
وی ادامه داد: گاهی اوقات نیمه خالی لیوان را می‌بینیم که خوب نیست و متاسفانه این نوع نگاه در کشور شایع شده و در جامعه به آن دامن زده شده است. اگر کفران نعمت کنیم آن نعمت از ما دریغ خواهد شد. در حوزه‌های مختلف پزشکی، اساتید بسیار با ارزشی داریم که از نظر دانش، اخلاق، مهارت، انسان بودن، فروتنی، انقلابی بودن و علاقه به وطن بی‌نظیر هستند، اما کم معرفی می‌شوند و شاید علت این باشد که خودشان نمی‌خواهند معرفی شوند. ما در زمینه پیوند قلب، پانکراس، ریه، کلیه و کبد موفقیت‌های بسیاری داشته‌ایم و سالانه ٢٥٠٠ پیوند کلیه صورت می‌گیرد و فقط در یک بیمارستان ما در یک سال بالغ بر ٦٠٠ پیوند کبد انجام می‌شود.
هاشمی گفت: در مدت ٤٠ سال، از جنگ تحمیلی تا تحریم‌هایی که انجام شد، مشکلات زیادی برای ما به وجود آمد که بالاتر از ظلم بود؛ چراکه با رفتارهای غیرانسانی خواستند، جلوی پیشرفت کشور را بگیرند. افتخار می‌کنم که جزو جامعه پزشکی هستم، زیرا بسیاری از پزشکان با هزینه شخصی رفتند و در صحنه‌های بین‌المللی آموزش دیدند و رقابت کردند و امروزه یکی از سرمایه‌های ملی و اجتماعی ما محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: در حوزه‌های پیشرفته پزشکی وضعیت بسیار مناسبی داریم و سال‌هاست که نیازی به اعزام بیمار به خارج از کشور احساس نمی‌شود و حتی بسیاری از ایرانی‌های مقیم خارج برای درمان به ایران می‌آیند و کسی که به خاطر حفظ جان و درمان به ایران می‌آید، قطعا به پزشکان ایرانی اعتماد دارد. اعتماد به پزشکان ایرانی در طول زمان به دست آمده و این اعتماد، بالاترین افتخار، سرمایه و ارزش جامعه پزشکی است که باید از آن پاسداری شود.
وزیر بهداشت همچنین درباره تخت‌های بیمارستانی گفت: در حال حاضر ١٢٦ هزار تخت بیمارستانی داریم و ٧٠ هزار تخت نیز کم داریم. در دولت یازدهم ٢٤ هزار تخت اضافه شد که اقدام بزرگی بود. دو میلیون و ٨٠٠ هزار مترمربع فضای بیمارستانی را نوسازی کردیم، شش هزار مطب ایجاد شد و ١٢١ اورژانس بیمارستانی توسعه پیدا کرد، همچنین تخت‌های ویژه به دو برابر افزایش پیدا کرد، اما هنوز هم با استانداردها فاصله داریم. در کلانشهری مثل تهران و حاشیه آن، کمبودهایی وجود دارد که البته دولت کمک می‌کند و در حاشیه شهرها در حال ساخت بیمارستان است.
وی ادامه داد: در دولت یازدهم، مناطق مرزی و شهرهای محروم را هدف گذاری کردیم و درحال حاصر باید پروژه ها را به سمت شهرهایی که محروم‌تر هستند، سوق دهیم. به طورکلی شرایط متوسط است و باید دولت و مجلس اعتباراتی را اختصاص دهند که این کمبودها را در بازه زمانی ۱۰ ساله جبران کنیم. مردم نیز نباید از دولت توقع داشته باشند که تمام اقدامات را انجام دهد، بلکه در این زمینه باید بخش خصوصی و بیمه‌های تجاری نیز وارد شوند و سرمایه‌گذاری کرده و از بخش سلامت حمایت کنند.
وزیر بهداشت افزود: از طرفی باید حق بیمه متناسب با درآمد مردم باشد و تمام سازوکارهایی که جامعه بشری سود برده تا از مردم از نظر مالی حمایت بیشتری شود، الگوبرداری کنیم. خوشبختانه مجلس و دولت تاکنون از طرح تحول سلامت مراقبت کردند و ازین پس هم چنین خواهد بود، به خصوص در بسته شدن بودجه سلامت که در روزهای آینده در مجلس اتفاق می‌افتد.
وی گفت: دانش سلول‌های بنیادی در تمام دنیا مرحله نوزادی خود را طی می‌کند و در این زمینه امیدواری های زیادی وجود دارد، اما باید از تبلیغات اغواکننده پرهیز کرد. در پژوهشگاه رویان و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بنیان آن گذاشته شده و در این زمینه کار می‌شود.
وزیر بهداشت درباره اقتصاد مقاومتی در حوزه سلامت گفت: توجه به اقتصاد مقاومتی در حوزه سلامت، اگر بیشتر از حوزه‌های دیگر نباشد، کمتر نیست. امروز در زمینه نیروی انسانی هیچ نیازی به خارج از کشور نداریم. پیشرفت در حوزه دارو، تجهیزات و اجرای طرح تحول سلامت نیز در راستای اقتصاد مقاومتی بوده است؛ چراکه بالغ بر ٢٥٠٠ میلیارد تومان از شرکت های دانش بنیان خرید شد و در این شرکت ها و محصولات شان شکوفایی به وجود آمد و محصولات آنها به بازارهای بین المللی عرضه شد. در زمینه پژوهش نیز در منطقه رتبه اول و در جهان رتبه ١٦ را داریم. تعداد دانشمندان یک درصد برتر کشور، ٤ برابر کشور عربستان و ٢ برابر کشور ترکیه است. در زمینه آموزش هم کارهای زیادی صورت گرفته است، زیرا آموزش قلب کار ما است.
