پلاسکو، قربانی بازی نمایشی مسئولین دولتی پس از یک‌سال/ اعتراض اعضای شورای شهر تهران
یک سال از حادثه پلاسکو و قول‌های مسئولان می‌گذرد و کسبه پلاسکو نسبت به عدم‌تحقق وعده‌ها معترضند و این در حالی است که احداث بنای جدید با توجه به عدم‌دریافت مجوزها از سوی شهرداری در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
وقتی ساختمان پلاسکو فرو ریخت، آمال و آرزوهای تعداد زیادی از کارگران و کسبه شهر تهران به پایان رسید. این ساختمان نام‌آشنای هفده‌طبقه که به یکی از بورس‌های تولید و حتی توزیع پوشاک در کلان‌شهر تهران مبدل شده بود بر اثر آتش‌سوزی تقریباً با خاک یکسان شده و بالغ بر 500 هزار میلیارد تومان خسارت مالی به‌جای گذاشت و باعث تخریب بیش از 500 واحد صنفی نیز شد.
در همان ابتدای خبر فرو ریختن ساختمان پلاسکو، مسئولین دولتی اعم از افراد مرتبط و غیرمرتبط با این موضوع در صحنه حادثه حاضر شده و با وعده و وعیدهای متعدد خود را ناجی کسبه نشان دادند، در همین راستا رئیس جمهور در اقدامی عجیب با تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در این زمینه، مسئله پلاسکو را به معضل کلان‌شهری تبدیل کرد. فارغ از نگاه‌های سیاسی رئیس جمهور به تشکیل این کمیته در حالی که در آن برهه زمانی بسیاری از مردم خوزستان و شهرهای غربی با قطعی برق و آب مواجه بودند، رسیدگی به مشکل کسبه از اولویت‌های اصلی دولت قرار گرفت. در این زمینه بسیاری از مسئولین دولتی جلسات متعددی را با رئیس اتاق اصناف ایران و دیگر رؤسای اتحادیه‌ها برگزار کرده تا ضمن استماع مشکلات پیش‌آمده برای کسبه و کارگران، با ارائه راهکارهای مناسب به حل مشکلات بپردازند. برگزاری این جلسات و همچنین حمایت‌های لفظی رئیس جمهور و وزرایش به‌ویژه وزیر کار به‌شدت توسط رسانه‌های دولتی و اصلاح‌طلب بازتاب پیدا کرده و وعده‌های دولت همچون آبی بر آتش ناراحتی کسبه‌ای بود که تقریباً همه دارایی‌های خود را از دست داده بودند. اما متأسفانه وعده‌های دولتی در حد همان لفظ و وعده باقی مانده و جامه عمل پوشیده نشد.
در حالی که یک سال از وقوع این حادثه هولناک می‌گذرد ولی هنوز هیچ گونه قراردادی برای ساخت و تحویل واحدهای صنفی جدید با مغازه‌داران پلاسکو انعقاد نشده و این افراد همچنان معترض نسبت به وعده‌های دولت‌مردان هستند.
یکی از مصوبات دولتی برای بهبود وضعیت کسبه پلاسکو، پرداخت تسهیلات برای بازگشت دوباره آنها به بازار کار بوده که امید بسیاری را در دل برخی از آنها به‌وجود آورده بود ولی متأسفانه این مسئله هم با عدم پیگیری مواجه شده است. با توجه به اینکه قرار بوده بانک‌ها با یک پروانه کسب به‌عنوان ضامن به کسبه پلاسکو تسهیلات پرداخت کنند ولی هیچ بانکی حاضر به انجام این کار نشده است.
خطرات وعده‌های بدون پشتوانه
یکی از جدی‌ترین وعده‌های دولت‌مردان در آن برهه شامل حمایت‌هایی بوده که وزیر کار از 4 هزار کارگر ساختمان پلاسکو انجام داده و وعده‌هایی در جهت حضور این کارگران به مشاغل مرتبط در این زمینه و بحث بیمه مستمری و بیکاری آنها است. در همین زمینه ولی‌الله سیف به‌عنوان رئیس بانک مرکزی به ارائه وام‌های 300میلیونی به هریک از صنوف اشاره و بخشودگی مالیاتی را با تشکیل کمیته‌ای ویژه برای یاری‌رسانی مالیاتی و بانکی پیشنهاد می‌کند. همه این موارد تنها بخشی از وعده‌های دولت به آسیب‌دیدگان حادثه پلاسکو بوده است.
هنوز پس از یک سال کسبه سرگردان و معترض نسبت به عدم‌تحقق وعده‌ها در انتظار تغییر رویکرد دولتی‌ها هستند. کسبه پلاسکو با اشاره به این موضوع که دید و بازدیدهای مسئولین فقط در راستای گفتاردرمانی و تزریق امید در سال گذشته باقی مانده خواهان رسیدگی رسانه‌ها به حقوق خود هستند. به‌نظر می‌رسد زمانی مسئولین دولتی نسبت به موضوعات روز واکنش مثبت نشان می‌دهند که موج رسانه‌ها به‌روی آن موضوع سوار باشد و با پایان این موج‌سازی‌ها، حقوق مردم، شهروندان و کسبه فراموش می‌شود. دیگر کسی سراغ نمی‌گیرد که چه‌بلایی سر مغازه‌داران پس از یک سال افتاده و چرا دیگر کسی تلاش نمی‌کند با خانواده‌های داغدار این حادثه تماس بگیرد!
یکی از تهدیدهای اجتماعی این گونه وعده‌های بدون پشتوانه توسط مسئولین به مردم یا حتی مغازه‌داران، ایجاد یک نوع شکاف میان مردم و مسئولین بوده به‌نحوی که دیگر اعتماد عمومی نسبت به دولت از بین می‌رود. کاهش این اعتماد عمومی نسبت به سخنان مسئولین به‌ویژه رئیس جمهور؛ میزان پیوستگی اجتماعی در جامعه و همچنین یک‌دستی دولت و ملت را از بین خواهد برد و این بزرگترین تهدید درونی در کشور است. برای شناخت اثرات این کاهش اجتماعی می‌توان به ماجرای زلزله کرمانشاه اشاره کرد؛ در مقوله کمک مردم به زلزله‌زدگان کرمانشاه نیز مشاهده شد که مردم حاضر نبودند پول‌های خود را به‌طور کامل در اختیار نهادهای دولتی قرار دهند بلکه خود باید در صحنه حضور یافته و کمک می‌کردند!
مهدی حجت معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در نشست خبری خود در تاریخ 18 دی ماه از کلنگ‌زنی ساختمان جدید پلاسکو در 10 طبقه خبر داد و گفت: طی مراسمی در 29 دی‌ماه کلنگ‌زنی این بنا با حضور مسئولان شهرداری و بنیاد مستضعفان انجام خواهد شد.
وی در این زمینه بیان کرد: طبق توافقی که با بنیاد مستضعفان داشته‌ایم و با توجه به مساحت زمین قرار است ساختمان جدید پلاسکو در 10 طبقه احداث شود.
حجت ادامه داد: در مجاورت ساختمان پلاسکو مدرسه‌ای به‌نام ژاندارک وجود دارد که با توجه به اینکه این مدرسه جزء ساختمان‌های میراثی است باید حریم آن نیز حفظ شود و برهمین اساس ساختمان پلاسکو در 10 طبقه احداث خواهد شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران افزود: برای احداث این بنا به موارد متعددی از نظر حقوق مکتسبه توجه شده است چرا که باید حقوق کسبه پلاسکو نیز رعایت می‌شد.
حجت با تأکید بر اینکه شهرداری صرفاً براساس قوانین موجود اقدام به صدور پروانه برای ساختمان جدید پلاسکو کرده است، گفت: این بنا در 10 طبقه و با 1300 پارکینگ ماشین ساخته خواهد شد.
وی گفت: پیش‌بینی می‌شود با توجه به شرایط فعلی این بنا در یک بازه زمانی 3ساله احداث شود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران ادامه داد: در گذشته تعداد پارکینگ‌هایی که برای ساختمان پلاسکو وجود داشت 2300 پارکینگ بود که در این بنا 1300 پارکینگ پیش‌بینی شده است.
حجت افزود: همچنین بنیاد مستضعفان اعلام کرد که ساختمان روبه‌رویی پلاسکو را برای تأمین پارکینگ خریداری خواهد کرد و اقدامات لازم را برای احداث این پارکینگ آغاز خواهد کرد.
پس از اظهارات معاون شهردار تهران، محمد علی نجفی نیز در تاریخ 30 دی ماه و حاشیه برگزاری دیدار با رؤسای اصناف تهران، با تأکید بر اینکه مسئله ایمن‌سازی ساختمان‌ها در مقابل زلزله و آتش‌سوزی باید جدی گرفته شود، گفت: در خصوص پلاسکو هم توافق نهایی بین بنیاد مستضعفان و شهرداری انجام شده و در محل قبلی در چند طبقه ساخت‌وساز در حال انجام است.
وی با ابراز اینکه “در حال حاضر آمادگی داریم طرح نهایی اجرا شود”، گفت: طبق توافق نهایی که با بنیاد مستضعفان انجام داده‌ایم، ابتدا قرار بود دیروز کلنگ زده شود و کار را شروع کنیم اما بنیاد مسئله‌ای را مطرح کرد و گفت: “تا پروانه ساختمانی صادر نشود ما اطمینان قطعی نداریم و شروع نمی‌کنیم”.
کلنگ‌زنی ساختمان جدید پلاسکو در دهه فجر
وی با تصریح به اینکه رئیس بنیاد مستضعفان اعلام کرده کلنگ ساختمان جدید در دهه فجر زده خواهد شد، اظهار کرد: بخشی از ساختمان که در آتش‌سوزی صدمه ندیده، تخریب خواهد شد و به ساختمان جدید ملحق می‌شود.
وی با بیان اینکه یک زمین 5هزار متری کنار پلاسکو است که آن هم به پلاسکوی جدید اضافه می‌شود، گفت: ما در حال حاضر روی زمین بزرگتری نقشه را طراحی کردیم که تعداد طبقات در قسمت‌هایی بیشتر و در قسمت‌هایی کمتر است.
شهردار تهران در ادامه به تخلفات ساختمان پالادیوم پرداخت و گفت: کسی نگفته که پل پالادیوم باید تخریب شود بلکه گفته‌اند در حال بررسی است.
نجفی با ابراز اینکه تخلف توسط مسئولان وقت شهرداری و تخلف از سوی مالک 2 بحث متفاوت است، اضافه کرد: از 3 مرجع شهرداری یعنی بازرسی، معاونت معماری و شهرسازی و معاونت معماری منطقه یک شهرداری گزارش خواسته‌ایم تا آن را بررسی کنیم.
افشین حبیب‌زاده عضو شورای شهر تهران نیز در این باره اظهار کرد: مباحثی مطرح می‌شود که ساختمان واقع‌شده در ضلع شمالی پلاسکو نیز باید تخریب و به ساختمان اصلی اضافه شود.
وی ادامه داد: با توجه به مخالفت‌های سازمان میراث فرهنگی نسبت به تخریب ساختمان ضلع شمالی پلاسکو، موافق تخلیه ساختمان نیستیم و اخیراً نیز چند تن از اعضای شورای شهر از ساختمان ضلع شمالی بازدیدهایی داشته‌اند که آسیب‌های جدی‌ای نیز ندیده است.
حبیب‌زاده بیان داشت: ساختمان واقع‌شده در ضلع شمالی ساختمان پلاسکو نیازمند تخریب نیست و با بازسازی و رعایت نکات ایمنی، مشکلات این ساختمان نیز رفع خواهد شد.
وی افزود: انتظار ما این بود که پس از حادثه پلاسکو، مراحل ساخت ساختمان جدید طی شش ماه اتفاق بیفتد ولی این اتفاق نیفتاد.
عضو شورای شهر تهران گفت: در حال حاضر نیز نمی‌دانیم مالک چه اصراری دارد که ضلع شمالی این ساختمان را نیز تخریب کند.
به گزارش تسنیم در حالی احداث بنای جدید پلاسکو در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که به‌گفته اعطا سخنگوی شورای شهر تهران هنوز مجوزهای لازم برای این موضوع اخذ نشده است و حتی طرح نهایی برای احداث این بنا وجود ندارد.
اعطا با اشاره به فرایند احداث بنای جدید پلاسکو اظهار کرد: نگرانی‌هایی در این زمینه وجود دارد که می‌طلبد به آنها توجه شود.
وی تصریح کرد: طی صحبت‌های عنوان‌شده توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران توافقی بین شهرداری و بنیاد مستضعفان برای احداث پروژه جدید پلاسکو و ساختمان جدید صورت گرفته است که در این زمینه نگرانی‌هایی مطرح است و این در حالی است که به‌گفته حجت معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران طی ماه‌های آینده و 6 ماه آینده تجهیز کارگاه برای احداث بنای جدید پلاسکو دایر خواهد شد و اینکه این موضوع خلاف مقررات است.
اعطا ادامه داد: براساس ضوابط و مقررات ساخت‌وساز صدور پروانه و گودبرداری در زمانی اتفاق می‌افتد که این مراحل قبل از اقدامات اجرایی صورت بگیرد.
وی بیان کرد: با توجه به اهمیت ساختمان پلاسکو در بحث تراکم، زیربنا و سطح اشغال و همچنین بنای آن هنوز طرح نهایی وجود ندارد و نگرانی‌ها در این زمینه تشدید شده است.
سخنگوی شورای شهر تهران تصریح کرد: با توجه به اهمیت بنای جدید پلاسکو به‌نظر می‌رسد علاوه بر صدور پروانه‌ها این موضوع در کمیسیون ماده 5 نیز باید مطرح و مجوز لازم صادر شود، ضمن اینکه در ساخت بنای جدید باید به مدرسه ژاندارک توجه شود و موافقت روشنی از سازمان میراث اخذ شود.
وی با تأکید بر اینکه هنوز طرح نهایی برای ساختمان پلاسکو وجود ندارد گفت: علی‌رغم اینکه مسابقاتی برای ارائه طرح‌های معماری برگزار شده اما هنوز طرح نهایی در دستور کار قرار ندارد.
اعطا ادامه داد: در صورتی که مراحل و فرایند قانونی ساختمان پلاسکو ایجاد نشود قاعدتاً ما با مشکل مشابهی در مجاورت برج میلاد و گود رهاشده کنار آن مواجه خواهیم بود.
سخنگوی شورای شهر تهران اظهار امیدواری کرد که سرنوشت پلاسکو همانند سرنوشت گود رهاشده در مجاورت برج میلاد نباشد.
وی گفت: قطعاً پلاسکو کارنامه این دوره از مدیریت شهری خواهد بود و ما باید نسبت به این موضوع احساس مسئولیت داشته باشیم.
