بذل و بخشش برقی دولت از جیب پرمصرف ها / مصرف کمتر از 400 کیلووات برق توسط مردم باعث افتخار است یا شرمندگی؟

دولت دوازدهم و به صورت مشخص وزارت نیرو در یکی از جدیدترین طرح های تشویقی خود در حوزه انرژی که به مناسبت هفته دولت از آن رو نمایی شد، از طرحی جدید برای رایگان کردن برق مصرفی خانوار ایرانی سخن گفتند؛ طرحی با نام «برق امید» که در ظاهر یک بسته تشویقی بی نظیر در حوزه انرژی آن هم در تاریخ انقلاب اسلامی است، اما از قرار معلوم حاوی نکته های عجیبی است که بیش از آنکه خوشحال کننده باشد، ناراحت کننده است.

به گزارش «بازتاب»، در طرح جدید وزارت نیرو برای رایگان کردن برق مصرفی کم مصرف ها که در شهریورماه سال جاری رسانه ای شد، بسته ای در نظر گرفته شده است که بر اساس آن خانوار هایی که در مناطق مختلف کشور به تناسب آب و هوای منطقه از میزان مشخصی مصرف برق صرف نظر می کنند، شامل این طرح تشویقی شده و برق مصرفی آنها رایگان می شود.

طرحی که هیأت دولت در جلسه مورخ ۲ شهریورماه ١٣٩٩ به پیشنهاد وزارت نیرو و به استناد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها آن را تصویب کرد و بر اساس این طرح وزارت نیرو مجاز است تا صورتحساب برق مشترکان خانگی کم‌مصرف با الگوی تعیین شده در جدول پیوست را با تخفیف صد درصدی محاسبه کند.

مستند به این طرح و به صورت مشخص قرار است که از میان 30 میلیون مشترک خانگی برق چیزی حدود 8 میلیون مشترک به صورت دوره ای مشمول طرح مذکور شده و از تخفیف صد در صدی در مصرف برق بهره مند شوند.

در طرح موسوم به «برق امید» مقرر شده از مشترکین خوش‌مصرف قدردانی شود و از مشترکین پرمصرف نیز خواسته شده تا با انجام کارهایی از عنوان پرمصرف دور شده و به خوش‌مصرف‌ها بپیوندند و در غیر اینصورت وزارت نیرو مجاز است که پرمصرف ها را با جریمه های بیش از آنچه که در گذشته وجود داشته است، رو به رو کند.

در همین رابطه محمد حسن متولی زاده –مدیر عامل توانیر، در تاریخ 5 شهریور 1399 ضمن اشاره به وجود 30 میلیون مشترک برق خانگی در کشور به رسانه ها گفت: تاکنون مشترکان خانگی کشور در دو دسته “زیرالگو” و “بیش ازالگو” تقسیم بندی می شدند که هرکدام تعرفه خاص خودشان را دارند.

متولی زاده با اشاره به این که 85 درصد از مشترکان زیرالگو برق مصرف می کنند و تنها 15 درصد بالاتر از الگوهای تعیین شده مصرف دارند، اضافه کرد: در طرح برق امید مشترکان زیرالگو هم به دو دسته خوش مصرف و کم مصرف تقسیم بندی می شوند.

وی در پاسخ به پرسشی درخصوص آنکه 30 میلیون نفر مشترکی که در طرح برق امید از تخفیف صد درصدی بهای برق بهره مند می شوند، چه تعداد از مشترکان را شامل می شود؟ گفت: حدود 8 و نیم میلیون مشترک ما در این محدوده هستند و البته تا زمانی که کم مصرف باقی بمانند، از تخفیف صد درصدی بهره مند خواهند شد.

متولی زاده در عین حال تصریح کرد: مشترکان خوش مصرف هم می توانند با رعایت نکاتی ساده، خود را به جرگه کم مصرف ها برسانند و از تخفیف صد درصدی بهای برق مصرفی بهره مند شوند.

وی با اشاره به این که تعرفه های برق پلکانی است و هرچه از میزان مصرف برق مشترکان کاسته شود، مزایای اقتصادی برای خانوارها دارد، گفت: به طور مثال اگرمشترکان 10 درصد مصرف برق خود را کم کنند، 20 درصد از هزینه برقشان کم می شود و اگر 20 درصد مصرف را کاهش دهند، شاهد کاهش 40 درصدی هزینه برق مصرفی خواهند بود.

همانطور که در جدول پیوست شده به طرح برق امید آمده است، در بهترین حالت تنها خانواری که کمتر از 400 کیلووات برق در هر دوره مصرفی مصرف می کنند می توانند شامل این طرح شوند و این الگو در بسیاری از مناطق کشور و دوره های زمانی حتی تا 80 کیلووات نیز کاهش پیدا می کند.

شرایطی که مسئولان وزارت نیرو و شرکت توانیر معتقدند 8 میلیون خانوار را پوشش می دهد، اما برای ما این سئوال مهم را ایجاد کرده است که اساساً این حجم از مصرف برق کدام یک از نیازهای روزمره خانوار را بر طرف می کند؟

در ادامه ابتدا به مصرف ماهانه چند مورد از لوازم خانگی مصرف کننده برق اشاره می شود:

بررسی ها نشان می دهد که اگر هر خانوار تنها در خانه خود لوازم مصرفی بالا را داشته باشد و از میان کولر آبی، گازی و بخاری برقی تنها یکی را استفاده کنند، در بهترین حالت میزان مصرف هر دوره آنها 424 کیلووات خواهد شد که این یعنی آنها مشمول تخفیف صد در صدی طرح امید برق نمی شوند.
به این مهم بیافزاییم که در طرح تخفیفی دولت عمده تخفیف برای خانواری در نظر گرفته شده است که کمتر از 200، 150، 100 و 80 مصرف می کنند.

حالا نکته قابل تأمل این است که مسئولان مربوطه بیان می کنند حتی با طرح مورد اشاره 8 میلیون نفر مشمول طرح می شوند؛ واقعیتی که شاید معنای بهتر و دقیق تر آن این باشد که 8 میلیون خانوار ایرانی اصلاً لذتی از نعمت برق در ایران نمی برند و عملاً مصرفی ندارند که بخواهند مشمول تخفیف بشوند یا نشوند؟!

به نظر می رسد شرایطی که مورد اشاره قرار گرفت برای دولت و اساساً حاکمیت افتخاری نباشد و اتفاقاً نوعی شرمندگی باشد که ما در کشور خانواری را داریم که عملاً مصرف ناچیزی از برق کشور دارند و با این رویه، آن رفاه مطلوبی که از این محل ایجاد می شود را تجربه نمی کنند.

همه مطالبی که به آن اشاره شد، البته همه واقعیت ها نیست و با در نظر گرفتن این مهم که دولت بنا دارد آن دسته افراد که مصرف بیشتری دارند را نیز جریمه کند باید این را بپذیریم که دولت بنا دارد هزینه تخفیفی که به این 8 میلیون خانوار می دهد را از جیب پرمصرف ها تأمین کند و عملاً هزینه ای این طرح برای دولت نخواهد داشت.

با این تفاسیر ما با طرحی رو به رو هستیم که از سویی هزینه چندانی برای دولت ندارد و از سویی نیز اساساً افتخاری محسوب نمی شود، چرا که بیان کننده این است که در کشورمان تعداد زیادی خانوار با مصرف غیرمنطقی و کم برق وجود دارند که موضوع زیبنده ای نیست.