ماجرای خروج جنجالی «هو جین تائو» از کنگره حزب کمونیست چین چه بود؟

پس از خارج شدن جنجالی “هو جین تائو” رهبر سابق حزب کمونیست چین از بیستمین کنگره حزب مذکور، تحلیل و تفسیرهای مختلفی در مورد این رویداد و ماهیت آن مطرح شد. در این میان، یک سوال اساسی همچنان باقی است و آن این است که واقعیتِ ماجرای خروج هو جین تائو از جلسه کنگره حزب کمونیست چین چه بود؟

بازتاب– بیستمین کنگره حزب کمونیست چین به تازگی و در شرایطی به کار خود پایان داد که نکات قابل توجه زیادی را در بر داشت. در این راستا، در جریان کنگره مذکور، اصول کلی سیاست داخلی و مخصوصا سیاست خارجی این کشور در 5 سال گذشته مرور و نسبت به ترسیم افق 5 ساله آینده و راه هایی که چین از طریق آن‌ها می تواند به اهداف خود دست یابد، رایزنی های گسترده ای انجام شد.

با این همه، شاید مهمترین موضوعی که در قالب بیستمین کنگره حزب کمونیست چین خود را نشان داد، تمدید دوره رهبری “شی جین پینگ” در چین برای سومین دوره متوالی بود. مساله ای که با توجه به عرفِ رایج حزب کمونیست چین که در قالب آن رهبران این کشور از زمان وقوع انقلاب کمونیستی چین در سال 1949، صرفا دو دوره فرصت رهبری این کشور را داشته اند، امری بی سابقه بوده است (البته که فقط مائو رهبر انقلاب کمونیستی چین، از موقعیت رهبری مادام العمر برخودار بود).

موضوعی که به وضوح نشان می دهد که حزب کمونیست چین تا حد زیادی با سیاست ها و مدل حکمروایی شی جین پینگ در 10 سال گذشته موافقت دارد و سعی در حراست این مساله به واسطه ابقای شی جین پینگ در کرسی رهبری حزب کمونیست چین برای 5 سال آینده داشته است.

با این همه، شاید جنجالی ترین رخداد بیستمین کنگره حزب کمونیست چین را بتوان در خارج کردنِ هو جین تائو توسط یکی از عوامل برگزاری کنگره مذکور از سالن حضار عنوان کرد. مساله ای که مخصوصا در رسانه های غربی بازتاب های زیادی را پیدا کرد و تحلیل و تفسیرهای مختلفی در این رابطه مطرح شد. با این حال، با توجه به معادلات سیاسی جاری چین، اینطور به نظر می رسد که می توان دو تفسر عمده را از این رویداد داشت.

فیلم لحظه خروج “هو جین تائو” از کنگره حزب کمونیست چین

1- تئوری اخراج “هو جین تائو” از کنگره حزب کمونیست چین

تئوری اول در باب خروج هو جین تائو از جلسه کنگره حزب کمونیست چین به این نکته تاکید دارد که وی با اجبار و در راستای تصفیه های درون حزبی که از سوی شی جین پینگ و جناح حامی وی حمایت می شود، عملا از سالن جلسه اخراج شده و شی جین پینگ  از این طریق سعی داشته یک سیگنال هشدار جدی را به دیگر اعضای حزب کمونیست چین که بعضا مخالف و منتقد او هستند برساند.

این تئوری بیش از همه از سوی جریان های سیاسی و رسانه ای غربی ارائه شده و تبلیغ می گردد. تئوری که در نوع خود به نوعی تداومِ رویکردهای خاص این جریان ها نسبت به چین به مثابه اصلی ترین و مهمترین تهدید برای جهان غرب است.

در این چهارچوب به طور خاص به این مساله تاکید می شود که حضور 10 ساله شی جین پینگ در عرصه قدرت سیاسی چین، با تقویت طیف ها و جناح هایی از سوی وی در داخل حزب کمونیست این کشور همراه بوده که عملا در عمده مسائل سیاست داخلی و خارجی چین، همراه با شی جین پینگ هستند.

در این راستا، این جریان ها در بحبوحه بیستمین کنگره حزب کمونیست چین نیز با اخراج هو جین تائو به عنوان یکی از منتقدان احتمالی شی جین پینگ (“احتمالی”، به این دلیل که اطلاعات کمی از پشت پرده مسائل سیاسی در چین ارائه می شود)، سعی در قدرت نمایی داشته اند و به دنبال ارسال پیام هایی روشن به دیگر افرادِ مشابه در درون حزب کمونیست این کشور بوده اند.

2- بازی انحرافی با مهره “هو جین تائو”

تئوری دومی که در مورد خروج هو جین تائو از جلسه کنگره حزب کمونیست چین مطرح می شود و البته توسط برخی نهادهای رسمی چینی نیز مورد اشاره قرار گرفته این نکته است که وی به دلیل کهولت سن و وضعیت نامساعد سلامتی خود، خواستار خروج از جلسه مذکور بوده است. روایتی که از سوی منابع نزدیک به دولت چین نیز تبلیغ و ترویج شده است.

شاید برخی فکر کنند که چندان نمی توان به این روایت اعتماد کرد با این حال با توجه به نمایش برخی رفتارها در جلسات حزب کمونیست چین از سوی هو جین تائو، تا حد زیادی می توان این تئوری را نیز قابل تامل دانست. به عنوان مثال در جریان جلسه کنگره حزب کمونیست چین شاهد بودیم که هو جین تائو در شرایطی که همگان پس از خاتمه سرود ملی چین، سر جای خود نشسته بودند، همچنان ایستاده بود و در نهایت این خودِ شی جین پینگ بود که وی را سرِ جایش نشاند.

جدای از این ها، باید توجه داشته باشیم که هو جین تائو از جمله آن دسته از اعضای حزب کمونیست چین است که سن و سال بالایی دارد و به دلیل مشکلات سلامتی خود و البته کهولت سن، دیگر کنشگری سیاسی فعال چندانی ندارد و اساسا در شرایط کنونی نمی تواند حامل خطرات چندانی برای شی جین پینگ و جناح حامی وی در قدرت باشد. حتی اگر این جریان به دنبال انجام تصفیه های سیاسی باشند، بدون تردید می توانند دست روی افراد قدرتمند تری در چهارچوب ساختارهای حزب کمونیست بگذارند.

در نهایت باید گفت که نگاهی به اسناد پایانی بیستمین کنگره حزب کمونیست چین نیز نشان می دهد که نام هو جین تائو و امضای وی در پایین تمامی اسناد است و همین مساله تئوری حذف وی از سوی شی جین پینگ و جریان حامی او را تا حد زیادی بی اعتبار می سازد.