شانس طلایی اروپا در بحبوحه بحران انرژی جهان

نشریه “اکونومیست” در گزارشی با اشاره به وضعیت آب و هوایی این روزهای اروپا و به تعویق افتادن فصل سرما و افت دما در کشورهای اروپایی، از این مساله به عنوان یک شانس طلایی برای کشورهای اروپایی یاد می کند که در این شرایط آنها می توانند ضمن پر کردن ذخایر گازی خود، اقدامات موثری را با سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی های سبز و همچنین سرمایه گذاری روی اقشار ضعیف خود انجام دهند و از آسیب های احتمالی آتی در حوزه انرژی علیه خود تا جای ممکن بکاهند.

بازتاب– افرادی که این روزها از شهر “ورشو” پایتخت لهستان بازدید می کنند، انتظار مواجه شدن با درجه حرارت 20 درجه ای هوا را ندارند. شهر “بیلبائو” در اسپانیا در ماه ژانویه اغلب در یخبندان است با این حال آب و هوای آن اکنون وضعیت مساعدی دارد. زمستانِ امسال اروپا حال و هوای عجیبی دارد. اینکه درجه حرارات هوا از آنچه انتظار میرفت بیشتر است، تا حد زیادی موجب شده تا قیمت انرژی در اروپا کاهش یابد. در این راستا شاهدیم که قیمت گاز طبیعی عملا به سطوح قبل از آغاز جنگ اوکراین رسیده است.

وقوع یک پاییز گرم، فصل سرما را تا حد به تاخیر انداخته و موجب شده تاسیسات ذخیره سازی گاز طبیعی تا جای ممکن تقویت شوند. گرمای کنونی در اروپا موجب شده وضعیت منابع گازی اروپا بهبود یابد. مساله ای که هیچکس انتظار آن را نداشت و باعث شده تا همگان انتظار یک فصل سرد ملایم و نَه سخت را برای اروپا داشته باشند.

در این میان، آب و هوای خوب در اروپا در شرایط کنونی تنها دلیلی نیست که اروپایی ها با استناد به آن باید خوشحال باشند. بارش های سنگین اروپا در فصل پاییز و وزش بادهای قوی در فصل زمستان در اروپا موجب شده تا بار دیگر ژنراتورهای آبی و بادی تولید برق در اروپا تقویت شوند. در این راستا، نیروگاه های هسته ای فرانسه نیز که جهت نگهداری و تعمیرات لازم تعطیل شده بودند، به تدریج وارد مدار می شوند. “لیون هیرث” از دانشگاه هرتی برلین به این نکته اشاره می کند که عواملِ استرس زایی که بحران انرژی سال 2022 را ایجاد کردند، همگی در حال تضعیف هستند. با این اوضاع شاهدیم که قیمت برق نیز در اروپا به سطوح قبل از تابستان سال 2022 بازگشته است.

مجموع این مسائل عملا شرایطی را فراهم کرده اند که می توانند منجر به اوج گیری اقتصادی کشورهای اروپایی نیز شوند. البته که در این رابطه شاخص های مرتبط نیز افزایش و تقویت قابل قبولی را نشان می دهند و بسیاری از پیش بینی های ناامید کننده پیشین را کنار زده اند. تولید صنعتی آلمان روندی رو به رشد دارد. نرخ بیکاری در اروپا روند نزولی خود را ادامه می دهد و شرکت های مختلف اروپایی برنامه های گوناگونی را جهت استخدام افراد بیشتر در دستورکار دارند.

ناظران و تحلیلگران اقتصادی نیز تحلیل های جدیدی را در مورد چشم اندازهای جدید رشد در اروپا ارائه می کند. در این میان، “گلدمن ساکس”، یک موسسه بانکی معتبر نیز اعلام کرده که دیگر وضعیت اقتصادی قاره اروپا را در سال 2023 توام با رکود نمی بیند. اینطور به نظر می رسد که تغییر در شرایط آب و هوایی اروپا (به طور خاص در فصول سرد سال) تا حد زیادی بر رشد اقتصادی آن نیز تاثیر گذاشته است.

با این همه، هنوز زود است که پایان بحران انرژی جهان را اعلام کنیم. قیمت انرژی همچنان بالاتر از مقدار معمولی آن باقی می ماند و قیمت برق نیز تقریبا دو برابر آن چیزی است که در اواسط سال 2021 بود. البته که انتظار می‌رود در ادامه راه شاهد افزایش تقاضای گاز بخش صنعتی نیز باشیم.و احتمال دارد که نیروگاه های برق گاز سوز جایگزین نیروگاه های زغال سنگ سوز شوند.

حتی با وجود افزایش قابل توجه ذخایر گازی قاره اروپا، این قاره همچنان بر اساس پیش بینی های آژانس بین‌المللی انرژی به گاز بیشتری برای مقابله با زمستانِ احتمالا سرد سال آینده نیاز دارد. نیاز کشورهای آسیایی به گاز طبیعی در حال افزایش است و البته که با توجه به اراده اقتصاد چین جهت بازگشت به شرایط عادی، این نیاز بیشتر هم خواهد شد. برخی نهادهای مرتبط با بازار انرژی جهانی تخمین می زنند که احتمالا وقوع جهش های قیمتی در بخش انرژی در آینده وجود دارد.

این کاملا خوب است که کشورهای اروپایی در حال پر کردن بیش از پیش مخازن گازی خود هستند با این حال بهتر است که آن ها روی اقشار ضعیف خود و همچنین انرژی های سبز نیز سرمایه گذاری کنند. اروپا باید از حالت بی برنامگی جهت مقابله با بحران انرژی خارج شود. وقوع هوای مطبوع کنونی در قاره اروپا عملا به کشورهای این قاره این فرصت طلایی را داده تا به نحو موثرتری در راستای منافع خود و مخاطب قرار دادن دغدغه های انرژیشان کنشگری کنند. فرصتی که به هیچ عنوان نباید از دست برود.