تلاش های بایدن نتیجه نداد؛ چرا سعودی ها از زیر بار کاهش تولید نفت اوپک پلاس شانه خالی کردند؟

اقدام اخیر دولت عربستان سعودی در همراهی با تشکیلات اوپک پلاس جهت کاهش دو میلیون بشکه ای تولید نفتِ این سازوکار انرژی بین المللی، جدای از اینکه از تقویت سیاست های عملگرایانه در ریاض خبر می‌دهد، در عین حال، حامل پیام های مهمی در قالب روابط ریاض با واشینگتن و مسکو نیز است.

بازتاب– عربستان سعودی به تازگی در چهارچوب تشکیلات موسوم به “اوپک پلاس”، همسو با روسیه، از کاهش دو میلیون بشکه ای تولید نفت از سوی تولید کنندگان نفتِ این سازوکار بین المللی انرژی خبر داده است. اقدامی که همراهی عربستان سعودی با آن، به ویژه پس از سفر ماه جولای جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به جده عربستان و ملاقات وی با بن سلمان و اخذ تضمین های لازم از او در زمینه افزایش تولید نفت عربستان به عدد 13 میلیون بشکه در روز، موجب شگفتی بسیاری از ناظران و تحلیلگران شده است. از این رو، اینطور به نظر می رسد که اقدام اخیر سعودی ها به طور خاص، حامل سه پیام عمده و محوری بوده است.

1: عربستان و تلاش جهت جذب ثروت بیشتر از محل فروش نفت

اقدام اخیر عربستان سعودی در همراهی با سازوکار اوپک پلاس جهت کاهش دادن تولید روزانه دو میلیون بشکه نفت از سوی تشکیلات مذکور، نوعی واکنش از جانب سعودی ها در رابطه با کاهش یافتن اخیر بهای نفت در بازارهای جهانی بود.

در واقع سعودی ها همچون کنشگری عملگرا و منفعت محور، سعی دارند تا جای ممکن از مزایا و فرصت های ایجاد شده به دلیل جنگ اوکراین برای بازار جهانی نفت، نهایت استفاده را ببرند و ثروت های قابل ملاحظه ای را به سمت کشورشان جذب کنند. از این رو، قید توافقات خود با آمریکایی ها را زده و با کاهش تولید نفت، به دنبال افزایش بهای انرژی و بهره بردن از مزایای قابل توجه این مساله هستند.

2: رونمایی از شکاف های شدید میان عربستان سعودی و آمریکا

یکی دیگر از پیام های اقدام اخیر سعودی ها در کاهش دادن میزان تولید نفتشان در چهارچوب توافقات انجام شده در قالب تشکیلات اوپک پلاس، ارسال سیگنال نارضایتی از سیاست های واشینگتن در قبالِ پادشاهی سعودی است.

در واقع، سعودی ها به طور خاص از رویه های منطقه ای دولت بایدن و ضعف این دولت در حراست از منافع عربستان سعودی به شدت ناراضی هستند و بر این باورند که با توجه به انفعال آمریکا در مسائلی نظیر عقب‌نشینی تحقیر آمیز از افغانستان، برجسته سازی نقش قطر به عنوان متحد اصلی منطقه ای آمریکا و در عین حال، رویه‌های تهاجمی که دولت بایدن از ابتدای روی کار آمدن در رابطه با شخص بن سلمان و رژیم سعودی اتخاذ کرده، بهتر است که تا حدی از آمریکا و وابستگی محض به آن فاصله بگیرند و به نحو مستقل تری منافع کشور خود را دنبال کنند.

در این راستا، وزیر انرژی عربستان سعودی عبدالعزیز بن سلمان نیز به تازگی در موضع گیری طعنه آمیز خطاب به آمریکا گفته است که “اگر آمریکا خواهان افزایش عرضه انرژی با بازارهای جهانی است، بهتر است که این اقدام را از کانال خود و از مجرای افزایش تولید نفتش دنبال کند و توقعی از سعودی نداشته باشد”.

از این چشم انداز، سعودی ها به نوعی درحال انتقام گیری از دولت بایدن در آستانه انتخابات میاندوره ای کنگره و همراهی با رقبای آن ها در حزب جمهوریخواه نیز هستند.

3: همراهی راهبردی عربستان با روسیه

همراهی عربستان با اوپک پلاس در کاهش دو میلیون بشکه ای تولید نفت اعضای این تشکیلات، در نوع خود سیگنال روشنی را از همراهی سعودی ها با روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین نیز مخابره می کند. در واقع، سعودی‌ها با این اقدام خود عملا مانعی جدی و اساسی را در مسیر تلاش های کشورهای غربی جهت منزوی سازی بین‌المللی روسیه و محدود سازی منابع مالی ناشی از فروش انرژی آن نیز ایجاد کرده اند.

درست به همین دلیل است که در مدت اخیر برخی سناتورهای آمریکایی نسبت به اینکه عربستان سعودی به عنوان متحد سنتی آمریکا، عملا در جبهه دشمنان این کشور قرار گرفته، ابراز تعجب کرده اند و خواستار اتخاذ سیاست های سخت گیرانه از سوی دولت بایدن علیه سعودی ها شده اند. مساله ای که در سطحی کلان، حاکی از تغییر برخی مسائل و متغیرهای محوری در چهارچوب روابط راهبردی عربستان سعودی با آمریکا نیز است.