وقتی «تال» راهش را درست می‌رود

فرج علیپور این روزها در کنار گروه «تال» که فرزندانش آن را اداره می‌کنند؛ با خیال راحت آواز می‌خواند.

موسیقی نواحی مختلف ایران تا همین چند سال پیش به حضوری افتخاری در جشنواره‌ها خلاصه می‌شد. فلان هنرمندِ موسیقی نواحی را که سازی می‌نواخت یا آوازی می‌خواند را، سالی به دوازده‌ماه به جشنواره‌ای دعوت می‌کردند و با هزار منّت به او اجرایی می‌دادند. از این اجرا هم درآمدی اندک نصیب آن هنرمند می‌شد و او هم خوشحال به دیارش باز می‌گشت تا چشم انتظار دعوت بعدی بماند.

روزگار اما اکنون روی دیگری به موسیقی نواحی نشان داده است. اکنون برخی از گروه‌های موسیقی نواحی توانسته‌اند نامی برای خودشان دست و پا کنند و با فعالیت مستمر خود را به سطح یکِ موسیقی کشور رسانده‌اند. این گروه‌ها دیگر مهجور نیستند. دیگر چشم انتظار دعوتِ فلان مسئول برای فلان جشنواره نیستند. برخی از گروه‌های موسیقی نواحی اکنون روی پای خودشان ایستاده‌اند و مخاطبان بسیاری هم دارند.

در همین یک ماه گذشته حدود 10 کنسرت موسیقی نواحی در تهران برگزار شده است. هر کدام از این کنسرت‌ها هم برای خودش مخاطبانی داشته است. البته تعداد این گروه‌ها هنوز هم نسبت به وُسعتِ موسیقی نواحی، اندک است.

«تال» یکی از این گروه‌هاست و شاید پُرمخاطب‌ترینشان. فرج علیپور نوازنده کمانچه و خواننده‌ی موسیقی لُری و لَکی چندین سال پیش این گروه را ثبت کرد و همواره فعالیتی مستمر در عرصه موسیقی نواحی داشت. این فعالیت آنقدر ادامه‌دار و مستمر بود که امروز این گروه در تهران می‌تواند تالار وحدت را برای دو شب کنسرت در اختیار داشته باشد و مخاطبانش هم صندلی‌های این تالار را پُر می‌کنند.

علیپور دو فرزند به نام‌های مسلم و میلاد دارد که هر دوی آنان وارد عرصه موسیقی شده‌اند؛ میلاد تار می‌نوازد و مسلم هم کمانچه.

فرزندان فرج علیپور در سال‌های گذشته در ارکسترهای مهمی حضور داشته‌اند و سابقه همکاری با چهره‌های مطرح موسیقی ایرانی را دارند. همین ماه گذشته بود که مسلم و میلاد علیپور در کنسرت‌های «همای» به رهبریِ انریکو جرولای ایتالیایی حضور داشتند.

طرفداران موسیقی ایرانی به خاطر دارند که مسلم علیپور در اجرای پروژه‌ی «سیمرغ» همایون شجریان را همراهی می‌کرد. پروژه‌ای که از کارهای موفق موسیقی ایرانی بود و اجراهای بسیاری در ایران و اروپا داشت.

این‌ها تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های فرزندانِ فرج علیپور در عرصه موسیقی ایرانی است. میلاد و مسلم هر کدام در نواختنِ سازشان تبحر و تسلط لازم را دارند و بی‌شک آینده‌ای روشن در انتظار آنهاست.

در عین حال فرزندان فرج علیپور، گروه «تال» و موسیقی لرستان را رها نکرده‌اند و همچنان در ترکیب این گروه با قدرت حضور دارند. مسلم علیپور سرپرست گروه «تال» شده و میلاد هم تنظیم آثار را برعهده دارد.

دیگر اعضای گروه «تال» هم معمولا از میان نوازندگان جوان و با استعداد انتخاب می‌شوند. تنظیم آثاری که گروه «تال» اجرا می‌کند دقیق و تازه است. آنها آثار قدیمی که برای مخاطبان موسیقی منطقه‌ی زاگرس آشناست را، به بهترین شکل اجرا می‌کنند. هر کدام از این آثار را تنظیمی جدید برایش می‌نویسند، نوازندگانی هم که این آثار را اجرا می‌کنند همه از بهترین‌ها هستند، خواننده هم که فرج علیپور باشد، پس نتیجه کار خوب از آب در می‌آید.

همه‌ی این‌ها نشان می‌دهد که موفقیت اتفاقی نیست. وقتی گروهی کارش تداوم داشته باشد و بتواند خود را به روز نگه دارد و در عین حال اصالت‌ها را هم حفظ کند، بی‌شک موفق هم می‌شود.

البته «تال» بدون اشتباه هم نبوده است. چندی پیش بود که کنسرتی برگزار کردند که در آن ترکیب سازها را تغییر داده بودند و به فضاهای پاپیولار نزدیک شده بودند. در آن اجرا گروه «تال» از اصالت‌ها فاصله گرفته بود. بازخوردهای مخاطبان اما گروه «تال» را به خود آورد و این پیام را به آنان داد که در پیش گرفتن چنین مسیری کار درستی نیست.

علیپورها هم خیلی زود این پیام‌ها را از مخاطب گرفتند و به درستی به مسیرِ اصلیشان بازگشتند.

اواخر هفته گذشته گروه «تال» در تالار وحدت دو شبِ به یاد ماندنی برای علاقه‌مندان به موسیقی منطقه‌ی زاگرس رقم زدند. آنان در ابتدا قرار بود یک شب اجرا داشته باشند که با استقبال مخاطبان، اجرایشان برای یک شب دیگر هم تمدید شد. این یعنی گروه «تال» توانسته مخاطبان پروپاقرصی برای خودش دست و پا کند.

مخاطبان گروه «تال» معمولا ساکنان پایتخت هستند که اصالتی در منطقه‌ی زاگرس دارند. آنان به کنسرت‌های موسیقی منطقه‌ی زاگرس می‌آیند تا ساعتی دور از هیاهوهای تهران، بازگشتی به خود داشته باشند. آنها می‌آیند تا دور هم باشند و از اصالت‌هایشان بشنوند. و گروه «تال» به درستی تمام خواسته‌های این مخاطبان را فراهم می‌کند.