لغو تحریم های آمریکا علیه ایران؛ ادعایی که اروپایی ها مطرح می کنند/ آیا سانتریفیوژهای پیشرفته، مذاکرات را به بن بست می کشاند؟
در ادامه مذاکرات وین برای احیای برجام، طرف آمریکایی طرحی جامع برای برداشتن اکثر تحریم‌های خود علیه ایران ارائه کرده است؛ آمریکایی‌ها تأکید دارند که توافق در گرو «تصمیمی سیاسی در تهران» است. در کنار مسئله تحریم‌ها، به نظر می‌رسد موضوعات فنی حول نسل جدید سانتریفیوژهای ایرانی، به موضوع کلیدی مذاکرات تبدیل شده است.
«بازتاب»؛ آرش صفار- خبرگزاری «رویترز» به نفل از «مقام‌های آمریکایی، ایرانی و اروپایی» از فاصله زیاد میان تهران و واشنگتن در خصوص بازگشت به تعهدات برجامی خبر داده است؛ با این وجود «یک مقام آمریکایی» گفته است «اگر ایران تصمیم بگیرد، توافق طی چند هفته ممکن است».
یک مقام ارشد در وزارت خارجه آمریکا که نخواسته نامش فاش شود، به خبرنگاران گفته است «آیا ممکن است که ما شاهد بازگشتی مشترک به تعهدات یا فهمی از بازگشت مشترک [به تعهدات] در چند هفته پیش رو باشیم؟ بله؛ ممکن است».
این مقام آمریکایی افزوده است «آیا محتمل است؟ تنها زمان مشخص خواهد کرد، چرا که همانطور که گفتم، این موضوع نهایتا تصمیمی سیاسی است که باید از سوی ایران اتخاذ شود».
«آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه ایالات‌متحده هم اعلام کرده است که واشنگتن نمی‌داند که آیا ایران آماده اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم برای بازگشت به اجرای کامل تعهدات هست یا نه.
رویترز افزوده است که دیپلمات‌های اروپایی از ارائه یک طرح جامع توسط واشنگتن خبر داده‌اند؛ این طرح شامل برداشتن تحریم‌های بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران همچون نفت، گاز و بانکداری است و به علاوه گشایش‌هایی برای تسهیل تحریم‌های مرتبط با تروریسم و حقوق بشر در آن دیده می‌شود.
عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران از جدیت همه طرف‌های برای رسیدن به راه‌حل و احیای برجام خبر داده است.
به گفته او آمریکایی‌های برای بازگشت به برجام جدی هستند و آمادگی خود برای برداشتن بخش بزرگی از تحریم‌ها را اعلام کرده‌اند؛ با این وجود عراقچی تأکید کرده است که از نظر ایران، پیشنهادات آمریکا هنوز کامل نیست و بنابراین مذاکرات ادامه خواهد یافت.
بنا بر اخبار غیررسمی از وین، اگر چه پیشرفت‌ها در کارگروه تحریم‌ها مشهود بوده است، اما در کارگروهی که بر چگونگی از سرگیری محدودیت‌های هسته‌ای ایران تمرکز دارد، یک مسئله مهم وجود دارد که هنوز توافقی در خصوص آن صورت نگرفته است.
این مسئله به تولید و بهره‌بردای از نسل جدید سانتریفیوژها توسط تهران مربوط است؛ در حالی که بر اساس برجام ایران تنها حق غنی‌سازی با نسل نخست سانتریفیوژها را داشت، پس از گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای (لغو محدودیت‌های تحقیق توسعه) و گام پنجم (توقف کامل تعهدات برجامی)، نسل جدیدی از سانتریفیوژها با سرعت به مراتب بالاتر تولید و به کار گرفته شد.
بنا بر ادعای یک دیپلمات اروپایی، ایران تمایلی به توقف بهره‌برداری یا نابودسازی سانتریفیوژهای پیشرفته خود نشان نداده است.
از سوی دیگر، حضور «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گراند هتل وین و دیدار او با عراقچی –و احتمالا سایر هیئت‌ها- گمانه‌ها در خصوص اهمیت‌یافتن موضوعات فنی از جمله مسئله سانتریفیوژهای پیشرفته ایرانی را تقویت می‌کند.
پیش‌تر، قبل از شروع مذاکرات برای احیای برجام، گروسی اعلام کرده بود که ماهیت اقدامات ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی خود، ممکن است احیای توافق هسته‌ای را غیرممکن کند؛ این اظهارات مدیر کل آژانس با واکنش شدید مقام‌های ایرانی روبه‌رو شده بود.
قرار است مذاکرات کارشناسی ادامه یابد و مسئولان هیئت‌ها هم در انتظار پیشرفتی در این مذاکرات، در وین حضور داشته باشند تا در صورت لزوم، در نشست کمیسیون برجام شرکت کنند.
باید دید آیا نشست‌های کارشناسی قادر به حل اختلافات و ایجاد پلی میان دو طرف هستند یا خیر.
