شیوه جدید فعالیت قاچاقچیان کتاب در بازار

قاچاقچیان کتاب امروز شیوه جدیدی برای فعالیت خود انتخاب کرده‌اند، شیوه‌ای که بر اساس آن نه دیگر هزینه‌های انبارداری می‌دهند و نه مدرکی برای محاکمه به دست قانون می‌دهند.

در دو سال گذشته که پرونده قاچاق کتاب با ورود نیروهای امنیتی و نظامی شتاب بیشتری به خود گرفته، انبارهای متعددی در گوشه و کنار تهران همین شهری که می‌گویند مردمش کتاب نمی‌خوانند کشف می‌شود،‌ انبارهایی که سرمایه‌های ناشران را در سال‌های اخیر بر باد داده است. انبارهایی مملو از کتاب‌های قاچاقی که یا غیرقانونی و بدون مجوز هستند و یا از اقبال ناشران جزو پرفروش‌ها و قرار بوده بخشی از مشکلات اقتصادی نشر در سال‌های گذشته را جبران کنند.

حالا بعد از کشف و پلمپ انبارهای متعدد در گوشه و کنار تهران،‌ نوبت برگزاری دادگاه‌های متهمان رسیده است دادگاه‌هایی که چندی از آن‌ها تاکنون برگزار شده و البته ناشران چندان از نتایج و احکام صادره راضی نیستند.

آموزگار: 90 وانت‌بار و خاور کتاب قاچاق کشف شد/گردش مالی ده‌ها میلیارد تومانی در قاچاق کتاب

پیش از این میرجلالی دبیرسابق کارگروه مبازره با قاچاق کتاب درباره نبود تناسب بین جرم و احکام صادره برای متهمان گفته بود:‌ در برخی پرونده‌ها متاسفانه حکم صادره ـ 8 ماه حبس تعزیری ـ چندان تناسبی با جرم انجام شده ندارد.

مهدی حسین‌زادگان مدیر داخلی نشر ققنوس نیز در این زمینه گفته بود: متاسفانه اتفاقی که افتاده است،‌ این است که پرونده‌ها همه در هم ادغام می‌شود، برای نمونه در جلسه قبلی دادگاه یک نفر از ما هشت هزار جلد کتاب قاچاق چاپ کرده بود که توقیف شد،‌ و یکی دیگر 20 جلد کتاب توقیفی از ما داشت،‌ قاضی با یک دید کلی به موضوع نگاه کرد و میزان قاچاقی که انجام شد،‌ در حکمی که صادر شد،‌ تأثیرگذار نبود.

اگرچه امیرحسین فواکه وکیل پرونده‌های قاچاق کتاب، حساسیت مراجع قضایی روی موضوع قاچاق کتاب را راضی‌کننده می‌داند‌ و می‌گوید:‌ «مراجع قضایی از سال گذشته تاکنون با تشکیل پرونده بزرگی از قاچاق کتاب که در حال جمع‌آوری مدارک و مستندات موجود است،‌ نسبت به موضوع قاچاق کتاب حساس شده‌اند،» اما ناشران درگیر در این موضوع می‌گویند که متهمان قاچاق کتاب عمدتاً‌ با مظلوم‌نمایی و سوء استفاده از نبود قانون بروز در این زمینه یا به چند ماه حبس محکوم شده‌ و یا بخشیده شده‌اند.

اما قاچاق کتاب اکنون به نظر می‌رسد، وارد فاز جدیدی شده است،‌ این بار قاچاقچی‌ها کار خود را تنها به تهران یا شهرهای بزرگ محدود نکرده‌اند‌، بلکه بازار کتاب افغانستان نیز به گفته ناشران افغانستانی دست آن‌هاست. اخیراً نیز در تهران،‌ اصفهان‌، تبریز،‌ مشهد و قم شیوه جدیدی برای قاچاق انتخاب کرده‌اند که هم برایشان ارزان‌تر تمام می‌شود، چون هزینه‌های انبارداری ندارد و هم مدرک جرمی برای دستگیری به همراه ندارند.

در شیوه جدید قاچاقچیان به جای انتشار شمارگان چند هزارتایی از یک کتاب، با استفاده از چاپ دیجیتال هر روز تعداد محدودی از یک کتاب را منتشر کرده و پس از فروش دوباره کتاب را چاپ می‌کنند.

بنا به گفته یکی از اعضای کارگروه مبارزه با قاچاق کتاب،‌ قاچاقچیان در شیوه جدید با بهره‌گیری از جوانان جویای کار،‌ به شیوه فروش کوله‌پشتی روی آورده‌اند. در این شیوه معمولا از زنان جوان برای فروش کتاب‌های قلاچاق با 50 درصد تخفیف در شهرک‌های صنعتی‌، دانشگاه‌ها‌، مکان‌های عمومی و … استفاده می‌شود.

باید دید که کارگروه می‌تواند راهی برای مقابله با این شیوه جدید فروش کتاب قاچاق که اتفاقا در شهرهای کرج و اصفهان نیز بسیار رایج شده است پیدا کند؟.