کودکان زباله‌گرد بعد تخریب گود اشرف آباد کجا رفتند؟

تعدادی از گودهای تفکیک زباله در محدوده اشرف آباد شهرری ۲۴ مهرماه تخریب شدند، این درحالیست که گفته می‌شود تعدادی کودک نیز در بین زباله گردان حضور داشتند که اطلاع دقیقی از سرنوشت آنها در دست نیست و به گفته فعالان حقوق کودک نهادهایی مانند سازمان بهزیستی کشور باید به وضعیت این کودکان آسیب‌دیده رسیدگی کند.

فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان  ضمن تشریح آخرین پیگیری‌های انجام شده برای اطلاع از وضعیت کودکان زباله‌گرد محدوده اشرف آباد شهر ری گفت: بعد از اینکه تخریب بدون اطلاع قبلی انجام شد، هیچ کس به طور رسمی مسئولیت این تخریب را به عهده نگرفت. بعد از بررسی‌های انجمن در مورد وضعیت کودکان زباله‌گرد حاضر در این منطقه گفته می‌شود که این کودکان همان حوالی هستند و برخی نیز به نقاط دورتر و به اطراف ورامین رفته‌اند.

وی با بیان اینکه حوزه معاونت اجتماعی شهرداری نیز پیگیر این موضوع بوده تا با توجه به بارندگی‌ها، خدمات و کمک‌هایی را به این افراد ارائه و سرپناهی را برای آنها فراهم کند، اظهار کرد: البته هنوز این موضوع محقق نشده است. انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان نیز نامه نگاری‌های لازم را با وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی انجام داده است. ادعا می‌شود که وزارت جهاد کشاورزی بنیان این کار را گذاشته و این مجموعه با همکاری پلیس به این منطقه وارد شده‌اند. حتی زباله گردان حاضر در منطقه می‌گفتند که اگر به ما چند ساعت قبل‌تر هم گفته می‌شد تا محل را تخلیه کنیم، وسایلمان را جمع می کردیم.

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان تاکید کرد: نباید فراموش کرد که تمام وسایل زندگی این افراد همان زباله‌هایی است که خودشان جمع‌آوری می‌کنند و چیزهای ارزشمندی نیستند، اما به هر حال آنها با آن زندگی می‌کنند و حداقل وسایل‌شان نیز در این تخریب از بین رفته است.

یزدانی با بیان بیان اینکه وزارت رفاه متولی کودکان بدسرپرست، بی‌سرپرست، کودکان کار و البته زباله‌گردهاست، اظهار کرد: وزارت رفاه این اقدامات را از طریق سازمان بهزیستی کشور انجام می‌دهد. به این ترتیب متولی رسیدگی به این کودکان سازمان بهزیستی است. انجمن حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان نیز به وزارت رفاه نامه نوشته است. در قانون نیز به طور مستقیم به مسئولیت سازمان بهزیستی اشاره شده است که بهزیستی نسبت به این کودکان مسئولیت دارد.

وی با اشاره به اینکه زبالگردی یکی از بدترین اشکال کار کودک است، ادامه داد: این موضوع نه تنها در ایران بلکه در همه جهان این طور است. در پژوهشی که اخیراً در این خصوص انجام شد، مشخص شده است که حدود ۷۰ درصد از کودکان زباله گرد تهرانی دچار آسیب‌هایی نظیر بریدگی دست و پا با شیشه، سوزن و … شده‌اند. اتفاق دیگری که برای این کودکان به ویژه آنهایی که قد کوتاه‌تر و جثه کوچک‌تری دارند می‌افتد این است که سطل زباله روی آنها بر می‌گردد. به همین دلیل بیشتر این کودکان آسیب‌های جدی می‌بینند و از سوی دیگر امکان درمان آنها نیز به خوبی فراهم نیست.

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان افزود: در پژوهش مذکور یکی از زباله‌گردها نیز طی مصاحبه‌ای عنوان کرد که وقتی متوجه شد دستش بریده است، با پارچه‌ای که از بین زباله‌ها پیدا کرده بود، دستش را بسته است. مساله بعدی در خصوص آزارهایی است که این کودکان از پیمانکاران می‌بینند. این کودکان که اغلب غیر ایرانی هستند امکان مراجعه به پلیس را ندارند و پناهگاه دیگری نیز ندارند.

یزدانی با اشاره به آسیب‌های روحی و روانی کودکان زباله‌گرد نیز توضیح داد: اغلب این کودکان ابتدای زمانی که وارد حوزه زباله‌گردی می‌شوند، به چهره اشخاص دیگر و شهروندان نگاه نمی‌کنند. در واقع این کودکان نمی‌خواهند دیده شوند و دلشان می‌خواهد از دید عابران پنهان باشند، اما به هر حال مجبور هستند تا زباله گرد باشند. این موارد تنها بخشی از آسیب‌هایی است که به کودکان وارد می‌شود و البته اختلالات رشدی و روانی زیادی را نیز برای آنها به همراه دارد که به تمام روند زندگی‌شان صدمه وارد می‌کند.

به گزارش مهر،وی با بیان اینکه سهم بری زباله گردان از کل زباله‌های شهر حدود ۱۵ درصد است که این میزان در خصوص کودکان زباله‌گرد تنها به حدود ۲.۵ درصد می‌رسد، تصریح کرد: تمام ارزش افزوده زباله‌ها توسط این افراد تولید می‌شود. زباله‌ها پیش از جمع آوری این افراد هیچ ارزشی ندارند اما با کار این افراد، تبدیل به کالایی ارزشمند می‌شود که ارزش آن توسط پیمانکاران برده می شود. متاسفانه جمع آوری مقطعی زباله‌گردان نشان می‌دهد که نگاه به کودکان نگاهی است که قصد دارد تا آنها را از جلوی دید شهروندان بردارد و نه اینکه به طور کلی کار کودک را حذف کند، درحالیکه باید نگاه اصلی بر روی حذف زباله گردی کودکان باشد که این امر نیز نیاز به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اجتماعی دارد.

یزدانی تاکید کرد: هربار نیز اقدانی نظیر تخریب اخیر صورت می‌گیرد تا آنها بروند، اما گفته نمی‌شود که باید به کجا بروند. بعد از تخریب گود زباله گردان اشرف‌آباد شهر ری آنها چند شب را در بیان‌های اطراف خوابیده بودند. گاهی اقدامات انجام شده باعث می‌شوند تا امکان زندگی حداقلی هم از این قشر آسیب دیده گرفته شود.