درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی؛ اتفاقی مثبت یا منفی؟!

طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی برای مدت محدودی در سینمای ایران اجرا شد و همچنان اجرای این طرح در سینماهای کشور مورد بحث است.

با وجود مخالفت‌ها و جلوگیری از اجرای طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها اکثر سینماگران از این طرح حمایت کرده‌اند و موافق اجرای آن هستند. با توجه به این مسأله با چند سینماگر گفت‌وگوهایی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

شهرام خرازی‌ها: سازمان سینمایی با درجه‌بندی سنی فیلم‌ها به یکی از مسئولیت‌های خود عمل کرد

شهرام خرازی‌ها، منتقد سینما و تلویزیون،  اظهار داشت: رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی در همه جای دنیا جنبه توصیه‌ای دارد و در قانون به شکلی است که اجرای آن با برخورد مأموران قانون انجام نمی‌شود. رده‌بندی سنی یک مطالبه از سوی مردم و در واقع مخاطبان است تا بتوانند انتخاب مناسب و درستی برای مشاهده فیلم مطلوبشان داشته باشند.

خرازی‌ها خاطرنشان کرد: بارها خانواده‌ها با ناراحتی و گلایه از سینما خارج می‌شدند و این نارضایتی منجر به بی‌اعتمادی مخاطبان از سینما می‌شد و با رده‌بندی سنی فیلم‌ها این اتفاق دیگر رخ نمی‌دهد و اگر یک خانواده به درجه‌بندی بی‌تفاوت باشد و به دیدن فیلم برود تمام مسئولیت آن با خودش است. رده‌بندی سنی فیلم‌ها در کشور ما خیلی دیر اتفاق افتاده و امروز که در واقع در مرحله جنینی آن هستیم می‌تواند قدم بزرگی در راستای رسیدگی به مطالبات پدرها و مادرها باشد.

وی افزود: در همه جای دنیا چند مسأله جزو معیارهای مردم برای انتخاب فیلم‌های سینمایی هستند که یکی از آنها نقد فیلم است. برخی مخاطبان با مراجعه به نقدی که منتقدان بر فیلم‌ها دارند فیلم‌ها را انتخاب می‌کنند اما در ایران این روند در انتخاب فیلم‌ها از سوی مخاطبان چندان وجود ندارد و مخاطبان برای انتخاب فیلم به نقدها مراجعه چندانی ندارند و اصلاً پدیده نقد را نمی‌شناسند. اما از آنجا که مناسب بودن محتوا برای خانواده اهمیت دارد درجه‌بندی سنی می‌تواند گزینه‌ای برای انتخاب فیلم‌ها باشد.

این منتقد در ادامه گفت: در سینمای ایران که قطعاً صحنه‌های مستهجن جایی در فیلم‌ها ندارند درجه‌بندی فیلم‌ها فقط در رده گروه‌های کودک و نوجوان وجود دارد. سینمای ایران که فاقد صحنه‌های برهنگی است فیلم‌هایش قطعاً فاقد رده سنی «+18» خواهد بود و رده‌بندی در سطح بزرگسالان در سینمای ایران وجود ندارد. در همه کشورها این درجه‌بندی سنی تاریخچه‌ای عظیم‌تر دارد و در کشور ما این اتفاق به تازگی رخ داده و به همین دلیل قضاوت در این زمینه بسیار زود است. بهتر است رسانه‌ها منتظر باشند تا نتیجه این اتفاق را ببینیم و سپس مورد قضاوت قرار دهیم.

خرازی‌ها اظهار داشت: معیار انتخاب رده‌بندی فیلم‌ها بر میزان تأثیری است که بر کودکان و نوجوانان می‌گذارد. سازمان سینمایی با در نظر گرفتن درجه‌بندی سنی فیلم‌ها به یکی از مسئولیت‌های اصلی خود عمل کرده است. قطعاً دیدن یک فیلم به تنهایی نمی‌تواند تأثیر چندانی بر روحیه و رفتارهای یک کودک یا نوجوان داشته باشند اما اگر این روند بیشتر شود و یک نوجوان یا کودک بارها شاهد فیلم‌های خشن باشد صحنه‌های خشونت‌آمیز این فیلم تأثیر مخربی در ذهن فرد می‌گذارد و منجر به بروز رفتارهایی در فرد می‌شود که در ساده‌ترین آنها می‌توان به شب‌ادراری یا اختلال خواب اشاره کرد. قطعاً رده‌بندی سنی در سینمای ایران با توجه به فیلم‌هایی که اکران می‌شوند همانند دیگر کشورها نیست.

وی افزود: کارشناسان و روانشناسان هستند که میزان درجه‌بندی فیلم‌ها را مشخص می‌کنند و من با نگاهی به گروه کارشناسانی که برای رده‌بندی فیلم‌ها مشخص شده‌اند احساس می‌کنم با توجه به رزومه این افراد، انتخاب‌ها مناسب بوده و اکثر این افراد تخصص لازم در این زمینه را دارند. درجه‌بندی سنی هر چند که نمی‌تواند یک قانون اجباری برای افراد باشد اما قطعاً در این شرایط می‌توان به اکران برخی فیلم‌های توقیف شده امیدوار بود. درجه‌بندی سنی در برخی مواقع جنبه تبلیغاتی دارد و پیش از این دیده‌ایم که برخی فیلم‌ها با توقیف از سوی بعضی از سازمان‌ها و نهادها با استقبال بیشتری مواجه شده‌اند. همانطور که عنوان کردم اجرای این قانون نمی‌تواند اجباری باشد و بیشتر جنبه توصیه‌ای دارد.

خرازی‌ها تأکید کرد: در دیگر کشورهای دنیا رده‌بندی به شکل‌های مختلفی اعمال می‌شود. وقتی رده‌بندی انجام می‌شود برخی فیلم‌ها که شاید در رده «+18» قرار می‌گیرند سینماهای کمتری به آنها تعلق می‌گیرد حتی مجبور به پرداخت مالیات بیشتری هستند. قطعاً امروز که دهکده جهانی تحقق پیدا کرده درجه‌بندی سنی نمی‌تواند جنبه محدودیتی چندانی داشته باشد و یک نوجوان که سنش کمتر از 15 سال است می‌تواند به راحتی به یک فیلم «+15» دسترسی داشته باشد اما به دلیل چنین وضعیتی نمی‌توان رده‌بندی سنی را کنار بگذاریم چرا که حداقل می‌تواند در برخی موارد کمک کند و به نوعی در انتخاب برخی مخاطبان تأثیرگذار باشد.

آیت ملک‌نیا: طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها اتفاق مثبتی است/ هر ایده خوب نیاز به زمان دارد

آیت ملک‌نیا، مدیر سینماهای موزه سینما، اظهار داشت: درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی اتفاق بسیار مثبت و خوبی است که می‌تواند به خانواده‌ها در انتخاب فیلم‌هایی که قصد دیدنش را دارند کمک کند. بارها شاهد بودیم که یک خانواده برای دیدن فیلمی بلیت خریده‌اند و با فرزندشان به دیدن فیلم رفته‌اند اما وقتی از سالن سینما خارج شده‌اند به شدت معترض بودند که چرا به ما درباره فیلم توضیح ندادید.

ملک‌نیا خاطرنشان کرد: من به شخصه بارها با این اتفاق مواجه شده‌‌ام و بارها خانواده‌ها با مراجعه به من از اینکه در دیدن فیلمی خاص که شاید دیدنش برای اعضای یک خانواده در کنار هم مناسب نبوده اعتراض کرده‌اند که چرا تذکر لازم را به آن‌ها ندادم. امروز با محقق شدن طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها دیگر این مسئولیت به گردن سینماداران نیست، خانواده‌ها خودشان تصمیم می‌گیرند که به دیدن یک فیلم بروند یا خیر.

وی افزود: شاید در روزهای اول اجرای این طرح با ریزش مخاطب مواجه شویم اما باید برای رسیدن به نتیجه مطلوب صبر کرد و به اجرایی شدن این طرح مهلت بدهیم. بسیاری از خانواده‌ها مشکلی ندارند که فرزندان‌شان هر فیلمی که در سینما اکران می‌شود را ببینند و رعایت درجه‌بندی سنی فیلم‌ها به خود اشخاص مربوط است و نمی‌تواند مسأله‌ای اجباری باشد. من به شخصه ترجیح می‌دهم فرزندم فیلمی که صحنه‌های خشن دارد را نبیند. با اینکه فیلم‌ها درجه‌بندی سنی شده‌اند سینماداران باز هم بهتر است تا زمانی که این موضوع در خانواده‌ها جا می‌افتد به آنها تذکر بدهند و اگر دیدن فیلمی برای خانواده‌‌ها مناسب نیست اخطار بدهند.

به گزارش برنا، مدیر سینماهای موزه سینما در ادامه اظهار داشت: هر اتفاق مثبتی نیاز به هزینه و زمان دارد. به نظر من طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها اتفاق مثبتی است که نیاز به زمان دارد تا شاهد نتایج مثبتش باشیم. این اتفاق می‌تواند به اکران فیلم‌هایی که مدت‌هاست به دلایل مختلف توقیف شده‌اند کمک کند. فیلم «خانه پدری» کیانوش عیاری یکی از همین فیلم‌هاست که می‌تواند با طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها در سینماها اکران شود.

ملک‌نیا در پایان گفت: سازمان سینمایی با اجرای طرح درجه‌بندی سنی به نوعی مسئولیت بیشتری را بر عهده گرفته و حال فیلم‌ها باید توسط کارشناس‌های مختلف درجه‌بندی بشوند. فکر می‌کنم 80 درصد اهالی سینما و خانواده‌ها به این قانون نگاه مثبتی دارند و بهتر است همه با سازمان سینمایی همکاری کنیم. اجرایی شدن این طرح در آینده قطعاً به ساخت بیشتر فیلم‌های خانوادگی کمک می‌کند و فیلمسازان نیز اگر ببینند که مردم از فیلم‌هایی که بتوان آنها را خانوادگی دید استقبال می‌کنند قطعاً به سراغ اینگونه فیلم‌ها می‌روند. سینما یک مکان تفریحی سالم و خوب است که نباید از برنامه خانواده‌ها و افراد حذف شود.

سعید خانی: دیگر دوره توقیف فیلم‌ها به پایان رسیده / در صورت اکران، «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» قطعاً فیلم پرفروشی می‌شود

سعید خانی تهیه کننده سینما  در مورد توقیف فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» گفت: همواره علت توقیف یک فیلم برای من با علامت سوال همراه بوده و در ارتباط با فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» تلاش ما در زمان تولید و فیلمبرداری این بود که صحنه به صحنه همانند فیلمنامه عمل کنیم و به عنوان تهیه کننده نظرم این است که فیلم به مراتب از فیلمنامه، قابل قبول‌تر است امروز دیگر در زمانه‌ای نیستیم که بتوان به راحتی فیلم‌ها را توقیف کرد و کارهای زیادی برای توقیف نکردن یک فیلم می‌توان انجام داد که رده‌بندی سنی یا اکران در مدت زمانی محدود یکی از این کارها است. امیدوارم با توجه به این رده‌بندی سنی و مدت محدود اکران توقیف بی معنی شود و در این شرایط گرانی و هزینه های گزاف تولید یک اثر سینمایی دیگر شاهد جلوگیری از اکران هیچ فیلمی نباشیم.

وی در مورد وضع قوانینی که می‌تواند به اکران فیلم های توقیفی کمک کند، گفت: با توجه به اینکه چنین قوانینی می‌تواند به اکران فیلم‌ها کمک کند و حتی برخی مواقع به خاطر همین اتفاق این قوانین وضع می‌شوند ما همچنان فیلم توقیف شده داریم. علت این مشکل را از مدیران ارشاد باید پرسید اما به عنوان فیلمساز معتقد هستم که امروز در کشور فیلم‌هایی ساخته و نمایش داده می شود که به مراتب بدتر از این فیلم‌هایی هستند که در شبکه های ماهواره پخش می‌شوند. یک مدیر باید به مجوزی که خودش و گروهش صادر کرده پایبند باشد و این نیاز به کمی جسارت دارد.

این تهیه‌کننده اظهار داشت: سال گذشته فیلمهایی توقیف شده وجود داشت که اکران هم شد و هیچ اتفاقی رخ نداد. قرار نیست با اکران یک فیلم اتفاق خاصی رخ دهد و این موضوع را باید از مدیران سینمایی پرسید که اگر فیلمی مانند «ارادتمند» اکرانش انجام می‌شد طبیعتا فروش بسیار بالایی هم داشت و باعث رونق گیشه ها میشد و درکنار فیلم‌های باقی همکاران در آن بازه سه ماهه که فروش سینماها به شدت پایین آمده بود یقیناً سینما حال و روز بهتری داشت.

رضا سعیدی‌پور: نمی‌توان خانواده‌ها را مجبور به رعایت درجه‌بندی سنی فیلم‌ها کرد

رضا سعیدی‌پور، مدیر سینمای ایران‌مال، اظهار داشت: وقتی از طرف سازمان سینمایی برای برخی فیلم‌ها در گروه سنی خاص درجه‌بندی‌هایی مشخص می‌شود کار ما سالن‌داران آسانتر می‌شود و دیگر لازم نیست که ما به خانواده‌ها توضیح دهیم که برخی فیلم‌ها برای فرزندانشان مناسب نیست.

سعید‌ی‌‌پور خاطرنشان کرد: این اتفاق قطعاً کار ما را آسان‌تر می‌کند. بارها شاهد بودیم که یک خانواده به دیدن فیلمی رفته‌اند و پس از پایان نمایش فیلم نزد ما آمده و از اینکه پیش از فروش بلیت به آنها درباره مناسب نبودن محتوای فیلم برای کودکان هشدار نداده بودیم گلایه و اعتراض می‌کردند. خوشبختانه با اجرای طرح درجه‌بندی سنی فیلم‌ها دیگر این اتفاق رخ نمی‌دهد و قطعاً این شرایط به نفع سینمادار است.

وی افزود: درجه‌بندی سنی مسأله‌ای رایج در همه جای دنیا است. اگر دقت کنید در شبکه‌های تلویزیونی نشانه درجه‌بندی سنی برخی فیلم‌ها دیده می‌شود و این اتفاق که در ایران رخ داده را نمی‌توان تنها به کشور خودمان مربوط دانست. در همه جای دنیا والدین کودکان درباره اینکه فیلمی را به صورت خانوادگی یا جدا از فرزندانشان ببینند تصمیم می‌گیرند و درجه‌بندی سنی به تصمیم‌گیری اعضای خانواده کمک می‌کند.

مدیر سینمای ایران‌مال در ادامه اظهار داشت: اما نمی‌توان شخص یا خانواده‌ای را مجبور به رعایت این موضوع کرد. امروز بچه‌ها در فضای مجازی با فیلم‌هایی مواجه هستند که پدر و مادر هنوز در عمرشان آن‌ها را ندیده‌اند و نوجوانان امروز به واسطه ارتباط با فضای مجازی از پدر و مادرهایشان بسیار جلوتر هستند. از طرفی اکثر بلیت‌ها به صورت آنلاین خریداری می‌شوند و وقتی یک خانواده که بلیت فیلمی با درجه‌بندی «+15» خریداری کرده می‌خواهد وارد سالن نمایش بشود و کودکی 9 ساله همراه خود دارد خودش انتخاب کرده که فرزندش این فیلم را ببینید و سینمادار نمی‌تواند جلوی این خانواده را بگیرد و اجازه ورود به سالن را ندهد.

وی افزود: درجه‌بندی سنی فیلم‌ها بیش از هر چیز در انتخاب فیلم‌ها بر اساس تناسب سنی مخاطبان کارایی دارد و نمی‌تواند به عنوان یک اجبار برای خانواده‌ها و یا سینماها اجرایی شود. در گذشته این درجه‌بندی بر اساس میزان مسائل غیراخلاقی که در فیلم مطرح می‌شد، صورت می‌گرفت اما امروز درجه‌بندی فیلم‌ها بیشتر بر اساس صحنه‌های دلخراش و یا مسائل خصوصی مطرح است ولی در نهایت باید بدانیم که سینمای کشورمان سینمایی به دور از مسائل ناهنجار است و دیدن فیلم‌ها نمی‌تواند آسیبی به خانواده‌ها بزند.

سعیدی‌پور در ادامه گفت: به نظر من این طبقه‌بندی در بسیاری مواقع می‌تواند باعث پرفروش شدن یک فیلم نیز بشود. قطعاً وقتی طبقه‌بندی صورت می‌گیرد برخی افراد به دلیل درجه‌بندی‌ها کنجکاو می‌شوند که فیلم را ببینند و این کنجکاوی خود عامل فروش بسیاری از فیلم‌ها می‌شود. به طور کلی نمی‌توان درجه‌بندی سنی فیلم‌ها را در فروش چندان تأثیرگذار دانست. در هر شرایط فیلم‌ها با معیارهای دیگری می‌توانند در سینما پرفروش یا کم‌فروش باشند. بدون شک درجه‌بندی سنی هیچ لطمه‌ای به فیلم‌های سینمایی وارد نمی‌کند.