۸۸.۶ درصد مردم در کشور تا کنون به تئاتر نرفته‌اند

کتابخانه، سینما و سالن تئاتر سه پاتوق فرهنگی هستند که مردم می‌توانند با مراجعه به آن‌ها گاهی با کمترین هزینه از خدمات آن بهره ببرند و اوقات فراغت خود را در آن سپری کنند.

یکی از شاخصه های ارزیابی رشد، توسعه و پیشرفت فرهنگی هر کشوری در عصر حاضر میزان مطالعه و کتابخوانی مردم آن مرز و بوم است و با فیلم های سینمایی و نمایش های تئاتر می توان به صورت غیرمستقیم با مردم صحبت و دقایقی با محتواهای متفاوت آنها را سرگرم کرد که از این راه می توان فیلم هایی با ژانر اجتماعی و فرهنگی ساخت و معضلات اجتماعی و مشکلات جامعه را با نگاهی متفاوت نشان داد و حتی محتواهای آموزشی را در آنها گنجاند.

اما با توجه به برنامه ریزی مسئولان و تشویق رسانه‌ها جمعی به بهره گیری از این سه نهاد، سرانه کتابخوانی در سال گذشته 13 دقیقه و سرانه مطالعه رسانه‌ها 20 دقیقه ارزیابی شد همچنین طی نظرسنجی ایسپا 30 درصد مردم ایران به سینماها و 88.6 درصد تا کنون به تئاتر نرفته‌اند.

مسأله کتابخوانی در کشوری چون ایران از اهمیت بالایی برخوردار است تا جایی که رهبر معظم انقلاب در 29 تیرماه سال 90 در رابطه با این مهم به مسئولان مربوط هشدار داده‌اند اما با این وجود و حتی تسهیل دسترسی به کتابخانه ها همچنان سرانه مطالعه کتاب افزایش چشمگیری نداشته است.

همچنین تماشای فیلم ها در سینما و نمایش ها در تئاتر در کنار کمکی که به شکوفایی استعدادهای هنری می کند و مسائل و مشکلات جامعه را به تصویر می کشد، می تواند موجب پیشرفت و ارتقاء حوزه های مختلف هنر در کشور شود.

استان همدان نیز با توجه اینکه استانی فرهنگی است، از پیشنیه های تاریخی و تمدن بزرگ آن انتظار می رود به مراتب نسبت به سایر استان های کشور در این گونه مسائل فعال تر باشد اما با این وجود به تازگی گیشه های فروش بلیط در همدان خلوت تر از همیشه به چشم می خورد و صندلی های خالی سینما هنگام ورود بر سالن بر ذوق مخاطب می زند از طرفی هنوز در جمعیتی از مردم شناخت درستی از تئاتر و نمایش‌های آن وجود ندارد و کتابخانه‌ها بیشتر به قرائت‌خانه تبدیل شده است بنابراین در جهت بررسی هر چه بیشتر این امر در گزارش زیر تلاش به عمل آمده تا رغبت و استقبال مردم در این سه پاتوق فرهنگی بررسی شود.

عضویت 4.72 جمعیت مردم استان در کتابخانه‌های عمومی

عاطفه زارعی -مدیرکل کتابخانه عمومی‌های استان همدان- به خبرنگار ایسنا گفت: در سطح استان همدان 115 کتابخانه عمومی مشغول به فعالیت هستند که از میان 69 کتابخانه شهری بوده و 45 کتابخانه در روستاها قرار دارند.

وی با اشاره به اینکه 14 کتابخانه به صورت مشارکتی اداره می‌شود، افزود: کتابی وجود دارد که با استقبال یکسانی در همه نقاط استان و حتی کشور مواجه باشد اما برخی از مناطق از کتاب‌های خاصی که با زندگی آنان در ارتباط است نیز بهره می‌برند.

مدیرکل کتابخانه عمومی های استان همدان بیان کرد: افرادی که کتاب امانت می‌گیرند در طول سال ثابت هستند اما اقشاری از جامعه هستند که در فصول مختلف بنا به ضرورت به بخش‌های دیگر کتابخانه از جمله مخزن و یا سالن مطالعه مراجعه می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در سطح استان یک میلیون و 298 هزار و 549 نسخه کتاب موجود است به طوریکه در ازای هر 100 نفر جمعیت استان 75 نسخه کتاب داریم، عنوان کرد: 81 هزار و 983 نفر عضو کتابخانه عمومی استان هستند که این میزان معادل 4.72 درصد جمعیت استان می شود البته در برنامه ششم توسعه این میزان باید به 5.7 درصد جمعیت کل استان برسد.

زارعی با اشاره به اینکه جشنواره کتابخوانی رضوی و باشگاه مقاله خوانی در سراسر کتابخانه های استان در سالجاری برگزار شد، ادامه داد: علاوه بر امانت کتاب برنامه‌هایی چون نشست‌های کتابخوان، نقد کتاب و نمایش نامه‌خوانی نیز برگزار می‌شود که مخاطبان خاص خود را دارد.

وی اظهار کرد: نشست‌های کتابخوان برای معرفی و نقدهای کتاب‌های مختلف با موضوعات مذهبی، اجتماعی و فرهنگی در کتابخانه‌های سراسر استان برگزار می‌شود همچنین در برخی مراکز کتاب‌هایی با محوریت کودک و نوجوان و کسب کار نیز معرفی می‌شود.

زارعی با اشاره به اینکه کتابخانه‌های روستایی همواره با استقبال مردم منطقه مواجه هستند، ادامه داد: در روستاها تنها مراکز فرهنگی کتابخانه‌ها هستند و مردم به ویژه کودکان و نوجوانان بخش زیادی از اوقات خود را در کتابخانه‌ها سپری می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه برخی کتابخانه های ما مانند کتابخانه اعتمادیه به صورت صبح و شب فعال هستند، یادآور شد: برای رفاه و تسهیل دسترسی به کتابخانه‌ها برای تمام مردم استان، کتابخانه سیار شهری با همکاری شهرداری همدان راه اندازی شده که مجهز به 2 هزار و 500 جلد کتاب است.

حضور حدود 400 هزار نفر برای تماشا نمایش تئاتر در استان

هادی فیض منش -معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان- نیز در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه چرا آمار بازدید فیلم‌های سینمایی در سطح استان کاهش داشته است؟ عنوان کرد: این روند کاهشی نه تنها در استان بلکه در سطح کشور نیز به چشم می‌خورد و علت آن به عواملی چون عدم تأثیرگزاری فیلم‌های بخش خصوصی، فقر فیلم نامه‌ها، تغییر ذائقه مردم، قیمت بلیط‌های سینما و دل مشغولی مردم با فضای مجازی برمی‌گردد.

وی ادامه داد: متأسفانه سینما امروز از فیلم های قوی سطح جهان بهره‌ای نبرده و گاهی عدم تأثیرگذاری فیلم نامه و جذب مخاطب باعث عدم استقبال مردم از برخی فیلم ها شده است.

معاون امور هنری و سینمایی اداره کل ارشاد استان همدان اظهار کرد: در سال 97 در سطح استان همدان 168 عنوان نمایش، هزار و 500 نوبت اجرا بر صحنه تئاتر برای 326 هزار و 850 نفر به نمایش درآمد.

فیض منش با بیان اینکه به علت برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر کودک نوجوان این هنر در همدان با اقبال خوبی روبرو است، تصریح کرد: نمایش نامه های تئاتر در رده سنی کودک و نوجوانان در سطح استان بیشتر بر روی صحنه می روند و با استقبال خوبی روبرو هستند البته گروه های نمایشی استان همدان از گروه های فعال در سطح کشور هستند.

وی اعلام کرد: یکی از مشکلات اهالی تئاتر در سطح استان همدان نبود سالن تئاتر با گنجایش و ظرفیت بالا است اما با این وجود سالن پلاتو و سالن تئاتر مجتمع شهید آوینی و سالن تئاتر تالار فجر شهرداری با ظرفیت خوبی به صورت یکسره به جز ایام تعطیل در اختیار هنرمندان برای اجرا و تمرین است و حتی در یک شب سه نمایش نامه بر روی صحنه رفت.

تماشای 182 هزار همدانی از فیلم‌های اکران شده سینما

سعید شرفی -مدیر امور سینمایی حوزه هنری همدان- نیز  گفت: مؤسسه فرهنگی تبلیغاتی بهمن سبز حوزه هنری استان همدان با در اختیار داشتن سه سینما یعنی قدس و فلسطین در همدان و بهمن ملایر و پنج سالن نمایش و حدود 110 صندلی در استان مشغول فعالیت است.

وی ادامه داد: از ابتدای سالجاری تا 22 شهریورماه مصادف با روز سینما حدود 182 هزار نفر از همشهریان به تماشای فیلم‌های اکران شده از سوی حوزه هنری پرداختند و در این مدت به ترتیب فیلم‌های تگزاس 2، رحمان 1400 و متری شیش و نیم بیشترین مخاطب و فروش را به خود اختصاص دادند.

مدیر امور سینمایی حوزه هنری همدان خاطرنشان کرد: در روز سینما تمامی فیلم‌های سینما به صورت رایگان برای همشهریان اکران شد اما با توجه به اینکه امسال روز سینما در دهه اول محرم و ایام سوگواری سالار شهیدان قرارداشت از استقبال مطلوبی برخوردار نشد.

وی افزود: امسال نسبت به سال گذشته به علت مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه چه از نظر فیلم‌ اکران شده و چه از نظر تعداد تماشاگران سینما با کاهش مخاطبان در سینماهای استان مواجه بودیم.

شرفی عنوان کرد: امسال نظیر سال‌های گذشته به جز روزهای سه شنبه نرخ بلیط در بقیه روزهای هفته به صورت کامل است اما دانشجویان می‌توانند با ارائه کارت دانشجویی فیلم‌های سه سانس اول سینما را به صورت نیم بها تماشا کنند همچنین اعضای گروه «سینما همدان» در فضای مجازی نیز می توانند روزهای شنبه به صورت نیم بها از تماشای فیلم های اکران شده بهره ببرند.

عدم محتوای مناسب و جذابیت فیلم‌نامه‌های سینمایی

خانم 50 ساله همدانی نیز گفت: چندین سال در کتابخانه عمومی محله خود عضو هستم و حتی فرزندان خود را از همان کودکی در این محل عضو کردم و در ایام ماه رمضان و ماه محرم بیشتر از کتاب‌های مذهبی کتابخانه‌ها بهره بردم و فصل تابستان به علت اینکه وقت بیشتری برای مطالعه دارم برای امانت گیری کتاب بیشتر به این نهاد مراجعه می‌کنم اما متأسفانه سالن آرامش لازم برای مطالعه را ندارد و همچنین کتاب‌های حوزه مذهبی محدود بودند.

وی در ادامه با بیان اینکه همراه با خانوده‌ام در زمان اکران فیلم‌های خانوادگی به ویژه با ژانر طنز به سینما می‌رویم، اضافه کرد: به نظر من یکی از دلایلی که باعث کاهش مخاطبان سینما می‌شود عدم انسجام محتوای فیلم نامه‌ها است، در بیشتر فیلم‌هایی که به تازگی تماشا کردم، در ابتدا شروع قوی داشتند اما به تدریج جذابیت خود را از دست می‌دهند.

وی با بیان اینکه کارگردانان و نویسندگان باید بر روی محتوای فیلم‌ها بیشتر کار کنند و مشکلات امروز خانواده‌ها و جوانان را به تماشا بگذارند، ادامه داد: در حال حاضر دشمن برای نابودی بنیان خانواده ایرانی سرمایه‌گذاری کرده، ما نیز باید برای حفظ این بنیان، جوانان را با انتشار فیلم‌ها و کتاب‌های مناسب هوشیار کنیم.

این خانم همدانی خاطرنشان کرد: اطلاع رسانی نمایش‌ها بر صحنه تئاتر در استان ضعیف است و شاید به همین علت است که تا الان موفق نشدم تئاتری که مناسب گروه سنی بزرگسالان باشد را تماشا کنم.

وی یکی از دلایل عدم استقبال جوانان از کتاب و سینماها را گسترش فضای مجازی دانست و اظهار کرد: جوانان و خانواده‌های ما نیازهای خود را دیگر از طریق شبکه‌های مجازی که در کشور نیز بسیار فراگیر شده، رفع می‌کنند، با یک موبایل در دست خود آنقدر سرگرم می‌شوند که دیگر نیازی به کتاب یا تماشای فیلم ندارند.

یک دانشجو 22 ساله همدانی نیز گفت: از کودکی عضو کتابخانه محله خود و همچنین کتابخانه مرکزی همدان عضو هستم اما بیشتر زمان امتحاناتم برای دریافت کتاب‌های کمک درسی و استفاده از سالن مطالعه به این مراکز مراجعه می‌کنم. در کل بیشتر کتاب‌های حوزه روانشناسی، جامعه شناسی و تربیتی به امانت می‌برم البته مدت زیادی است به علت دسترسی سخت به کتابخانه مرکزی مراجعه نکرده ام.

وی با اشاره به اینکه علاقه‌ای به تماشای نمایش‌های تئاتر ندارم، ادامه داد: در زمان اکران فیلم‌های کمدی و اجتماعی همراه با دوستانم که دانشجو هستند، بیشتر به سینما می‌روم اما چیزی که به تازگی در فیلم‌ها بیشتر به چشم می‌خورد و باعث افت مخاطبین نیز می‌شود باز شدن روابط جنسی و تشویق مردم بر رفتارهای دور از اخلاق است که بی بند و باری را ترویج می‌دهد.

یک خانم دانشجو نیز اظهار کرد: در همان دوران کودکی به واسطه مادرم عضو کتابخانه منطقه زندگیمان شدم و به عقیده من کتابخانه ها بهترین محل برای رشد بچه ها و گذران اوقات فراغتشان است اما خود من چند سالیست که دیگر به علت تکراری بودن اغلب کتاب ها و عدم فضای مناسب در کتابخانه ترجیح می دهم به جای به امانت گرفتن کتاب ها، از فروشگاه ها کتاب مورد نظرم را خریداری کنم.

وی ادامه داد: کتابخانه مرکزی از سالن مطالعه مناسب و آرامی برخوردار است اما در کتابخانه‌های عمومی دیگر آرامش کمتری بر این فضا حاکم است و رفت و آمد مکرر مردم باعث بهم ریختن تمرکز فرد در هنگام مطالعه خواهد شد.

این خانم یکی از علایق خود را تماشای فیلم به ویژه در سینما دانست و عنوان کرد: من اغلب فیلم های اکران شده در سینماها را دیدم اما به نظرم در نوشتن فیلم نامه ها کارگردانان به ذائقه عموم مردم توجه نمی کنند و نمایش فاصله‌های طبقاتی، تجمل گرایی و تشویق مردم به مدگرایی بیشتر از هر چیزی به چشم می خورد همچنین جز معدودی از فیلم‌های قوی، گاهی اغراق در معضلات جامعه بسیار به چشم می‌خورد.

وی با بیان اینکه صرف خندان یا به گریه انداختن مردم به هر طریقی در فیلم‌های سینمایی کافی نیست، ادامه داد: عوامل تهیه یک فیلم باید هنگام ساخت بیشتر به محتوا و اثر فیلم در بین مردم توجه کنند و در نظر بگیرند چه چیزی را به مخاطبان به ویژه جوانان انتقال می‌ دهند.

این دانشجو خاطرنشان کرد: تماشای تئاتر را خیلی دوست دارم اما چون بیشتر نمایش های تئاتر در گروه سنی کودک و نوجوانان قرار دارد زیاد برای تماشای تئاتر به مراکز اجرا نمی‌روم، به تازگی دو نمایش در گروه سنی بزرگسالان دیدم که واقعا جذاب بود.

یکی از شهروندان همدانی نیز بیان کرد: در گذشته عضو کتابخانه عمومی شهر بودم اما بعد از آشنایی با شبکه های فضای مجازی به علت اینکه نیازهایم را برطرف می‌کرد، دیگر برای تمدید عضویت خود مراجعه نکردم.

وی ادامه داد: اغلب سینما می‌روم اما بیشتر برای تماشای فیلم‌های خانوادگی، حوزه دفاع مقدس و ژانر طنز که مردم و یا تیزرها معرفی کرده‌اند، به سینما رفته‌ام و گاهی فیلم‌ها با آنچه تیزر نشان می‌داد بسیار متفاوت بود و جذابیت لازم را نداشت.