کیوان ساکت: از وزارت ارشاد و دولت ناامید شده‌ام

قرار بود گروه موسیقی «وزیری» به سرپرستی کیوان ساکت و خوانندگی وحید تاج، شب گذشته، بیست‌وهشتم اردیبهشت ماه در تالار وحدت تهران روی صحنه بروند اما برخی رسانه‌ها از لغو این کنسرت خبر دادند. خبری که کیوان ساکت آن را تکذیب و از واژه تاخیر در اجرا استفاده می‌کند.

اتفاقی که با وجود تقویم و آگاهی اداره‌کل ارشاد استان گیلان از مناسبت‌ها عجیب به نظر می‌رسید. حالا اما ناهماهنگی‌ها باعث جابه‌جایی زمان کنسرت او و وحید تاج شده است. کیوان ساکت در بخشی از این گفت‌وگو به حضور و نفوذ پرقوت مافیا در نقاط حساس مدیریت موسیقی کشور اشاره هم می‌کند و اینکه تهیه‌کنندگان موسیقی پاپ با ارتباطاتی که دارند، حتی قوانین را دور می‌زنند. گفت‌وگوی «فرهیختگان» با این نوازنده برجسته تار و سه‌تار را در ادامه می‌خوانید.

آقای ساکت، در برخی خبرها آمده که کنسرت شب گذشته شما در تالار وحدت لغو شده است. این موضوع صحت دارد؟

نه، کنسرت ما لغو نشده است فقط به دلیل برخی ناهماهنگی‌ها، به روز دیگری موکول شد.

قبلا هم سابقه داشت؟

نه، مجوز اجرای کنسرت آنقدر دیر صادر شد که فرصت تبلیغات محیطی برای ما فراهم نبود.

مشکل از کجاست؟

طبق قانون به‌عنوان هنرمند پیشکسوت نیازی به دریافت مجوز ندارم ولی باز هم پیگیری‌های لازم را در این مورد داشتیم. قرار بر این است که مجوز آلبوم و کنسرت هنرمندان پیشکسوت، راحت‌تر داده شود اما همیشه با مشکل مواجه هستیم. مثلا دفعه قبل قرار بود کنسرت ما 15 اردیبهشت برگزار شود ولی آنقدر مجوز را دیر دادند که فرصت برای تبلیغات نبود و برای تمدید مجوز که به تاریخ 28 اردیبهشت ماه موکول شد، هم آنقدر برای تمدید مجوز تعلل کردند که فرصت تبلیغات محیطی از دست رفت. مثلا برای شهر ساری و روزهای 6 و 7 اردیبهشت ماه، مجوز اجرای کنسرت داشتم ولی دفتر موسیقی ارشاد برای آن هم مجوز نداد و مسئول ارشاد ساری از من نمونه‌کار خواست. با تهیه‌کننده قرارداد بسته بودیم ولی آنها به ما گفته بودند که باید نمونه‌کار بفرستید.

چه دلایلی باعث این مدل سنگ‌اندازی‌ها می‌شود؟

متاسفانه برخی افراد هستند که با فرهنگ مشکل دارند. در حال حاضر هم عازم سفر هستم و با ارکستر فیلارمونیک پاریس دو شب در پاریس و یک شب در لندن به صحنه می‌روم. از چند ماه قبل همه برنامه سفر من مشخص شده است، هتلم مشخص است، قراردادها نوشته شده و پرداخت‌ها صورت گرفته است اما اینجا فقط باید مشغول نامه‌نگاری شویم که سریع‌تر مجوز صادر کنند. مساله اصلی این است که اینها فرصت تبلیغات به کار ما نمی‌دهند. کافی است که یک خواننده پاپ بخواهد کنسرت، اجرا کند. هم مجوزش سریع صادر می‌شود و هم فرصت کافی برای تبلیغات محیطی دارد. به خاطر اینکه برخی از این آقایان ارتباطاتی با تهیه‌کنندگان موسیقی پاپ دارند و منفعت بسیاری از آنها هم در این مدل اجراهاست. به واسطه همین ارتباطات است که تمام مراحل قانونی را هم می‌توانند دور بزنند.

پس این ادعایی که مطرح می‌شود مبنی‌بر اینکه مافیای موسیقی به نفع برخی خواننده‌های پاپ در حال قوت یافتن است، را قبول دارید؟

صد‌درصد. واضح است که مافیای موسیقی در کشور شکل گرفته است. تمام سالن‌های تالار وحدت را از قبل تا آخرین روز رزرو کرده‌اند. اما برای من به زحمت یک شب را اختصاص دادند. آن هم آنقدر دیر اجازه تبلیغات دادند که زمان را از دست دادیم.

با وضعیت فعلی موسیقی و کنسرت‌ها، قانون کسر 10 درصد از درآمدهای کنسرت‌ها چه توجیهی دارد؟

دست در جیب هنرمندان کردند. مردم هم ضربه می‌بینند اما عملا این کار دست در جیب هنرمندان کردن است و این کار دولت، اندک امیدی هم که به آن داشتیم را ناامید کرد. در کل من از وزارت ارشاد و دولت در اینکه بتواند به فرهنگ و هنر خدمتی بکند ناامید شده‌ام. روزبه‌روز دشواری‌های جدیدی بر سر راه هنرمندان قرار داده می‌شود. این 10درصد اضافه با توجه به گرانی سالن‌ها و گرانی کلی که در کشور وجود دارد با این وضع معیشت مردم که اولین کالایی که از سبد خرید مردم حذف می‌شود کالای فرهنگی است. این چه معنایی دارد جز دست در جیب هنرمند کردن، چه خوش‌شان بیاید چه خوش‌شان نیاید. این در حالی است که کارهای هنری از پرداخت مالیات معاف هستند.

شما در داخل و خارج از ایران کنسرت برگزار کرده‌اید و تفاوت‌های بسیاری هم وجود دارد. این تفاوت‌ها آزاردهنده نیست؟

بسیار متفاوت و البته آزاردهنده است. اینجا مشکلاتی که متولیان و نهادهای هنری که بر سر راه ما هنرمندان قرار می‌دهند تاسف‌آور و آزاردهنده است. از بحث مجوز، اجازه اماکن و نیروی انتظامی گرفته تا همین 10درصد واجازه تبلیغات. حتی ما می‌خواستیم دو نوع پوستر برای این کنسرت بزنیم اما به ما اجازه ندادند. واقعا چه دلیلی دارد که ما نتوانیم طرح دوم را بزنیم؟ چرا اینقدر دیر اجازه تبلیغ می‌دهند که ما زمان کافی برای جذب مخاطب نداشته باشیم؟ با وجود اینکه حجم اجراهای موسیقی پاپ خیلی زیاد است و عملا موسیقی اصیل و سنتی در این شرایط مظلوم واقع شده است.

این اتفاقات باعث تشویق هنرمندان به سفر و زندگی در خارج از کشور نمی‌شود؟

بله، بسیاری از هنرمندان با وضعیت فعلی رفته‌اند و تا جایی که من می‌دانم خیلی‌ها هم آهنگ جلای وطن کرده‌اند.

خودتان که قصد رفتن و ماندن ندارید؟

فعلا نه، اما به هر حال عملکرد نادرست و نسنجیده مسئولان و متولیان هنری و سنگ‌اندازی‌هایی که قوانین نادرست هنری بر سر راهکارهای اصیل و ریشه‌دار می‌گذارد، بسیار کار را سخت‌تر کرده است. ما می‌بینیم که بسیاری از هنرمندان جوان پاپ که از لحاظ بضاعت هنری، دارای حداقل بضاعت هستند متاسفانه مورد حمایت رسانه ملی و دستگاه‌های دیگر قرار می‌گیرند. دوست ندارم که سفره دلم را باز کنم برای اینکه در تمام این دوران اعتراض کرده‌ایم اما گله نکرده‌ایم. به قول حافظ: «من از بیگانگان هرگز ننالم/ که با من هر چه کرد آن آشنا کرد.»