فرصت کانادا براي جبران در قبال برجام
اين فرصت وجود دارد که نخست وزير کانادا بتواند از ديپلماسي و صلح با ايران حمايت کند.
روزنامه هافينگتون پست در گزارشي نوشت کانادا بايد از توافق تاريخي ايران با قدرت‌هاي جهاني حمايت کند.
در اين گزارش به قلم نويد حصيبي آمده است: در حالي که دومين سالگرد دست يابي به توافق هسته‌اي ايران در حال نزديک شدن است، جاستين ترودو نخست وزير کانادا فرصت دارد تا رويکرد جديد دولت خود را در زمينه سياست خارجي اجرايي و از توافق نامه تاريخي حاصل شده بين قدرت‌هاي جهاني و ايران حمايت کند، به ويژه با توجه به اين که ابهام در زمينه حمايت دولت ترامپ از اين توافق افزايش مي‌يابد.
در ارتباط با ايران، کانادا بايد رويکرد دولت اوباما را ادامه دهد و تلاش کند اطمينان يابد که اين توافق به قوت خود باقي مي‌ماند و با تهران درباره موضوعات مرتبط با منافع مشترک وارد تعامل شود.
ماه گذشته، کريستيا فريلند وزير امور خارجه کانادا در سخناني پرشور در مجلس عوام کانادا در واکنش به سياست خارجي دولت ترامپ که مبتني بر توجه به مردم خود است، از نظم جهاني مبتني بر قانون که کانادا به شکل گيري آن کمک کرد، حمايت کرد. او گفت: براي انجام چنين کاري، کانادا هدايت عرصه جهاني را بر عهده خواهد گرفت. او همچنين بر اهميت چند جانبه گرايي در حفظ نظم جهاني تأکيد کرد.
بايد گفت، بهترين حالت چند جانبه گرايي زماني به نمايش در آمد که اعضاي دائم شوراي امنيت سازمان ملل متحد، آلمان و اتحاديه اروپا با موفقيت توانستند بر سر دست يابي به توافق هسته‌اي با ايران، دو سال پيش، مذاکره کنند و به صورتي صلح آميز به يک مناقشه ديرينه پايان دهند. از آن زمان، اين توافق همان گونه که طراحي شده بود در حال اجرا شدن است و با تغيير مسير برنامه هسته‌اي ايران و ممانعت ايران از اشاعه هسته اي، سبب امن‌تر شدن جهان شده است. مهمتر آن که، اين توافق مانع از وقوع يک جنگ فاجعه بار در منطقه‌اي شد که در آشوب به سر مي‌برد، بحراني که به لطف اراده سياسي اوباما و روحاني روساي جمهور آمريکا و ايران جلوي آن گرفته شد.
اراده سياسي که پيشتر موجود بود ديگر متوازن نيست و تهديد وقوع درگيري با ايران بي ترديد دوباره ظهور کرده است. رئيس جمهور ترامپ تمايل کمي از خود براي تعامل با ايران نشان داده است و تاکنون با اکراه از توافق هسته‌اي حمايت کرد و اين در حالي است که دولت او در حال نهايي کردن روند ارزيابي سياست خود در قبال ايران است. رکس تيلرسون وزير امور خارجه آمريکا اخيرا در سخناني در کميته امور خارجه مجلس نمايندگان آمريکا از روند تغيير رژيم در ايران حمايت و اعلام کرد او هيچ برنامه‌اي براي تعامل با ايران ندارد.
بايد ديد چگونه روند عدم تعامل و خصومت عليه ايران در راستاي منافع آمريکا قرار دارد، به ويژه از آنجايي که جان کري وزير امور خارجه سابق آمريکا به صورت خستگي ناپذيري يک مسير ارتباطي را با ايران ايجاد کرد، اقدامي که سبب بهبود روابط دو کشور شد. حتي اگر در سخنان تيلرسون هدف خاصي وجود نداشته باشد، ارزيابي سياست دولت ترامپ در قبال ايران قرار است سبب شود واشنگتن در مسير رويارويي با تهران قرار گيرد و اين روند مي‌تواند سرآغاز پايان توافق هسته‌اي باشد. اين همان جايي است که کانادا بايد وارد ميدان شود تا نقشي مهمتر ايفا کند.
جايگاه کانادا در عرصه بين المللي به لطف شخصيت کاريزما و سياست‌هاي جاستين ترودو نخست وزير اين کشور تقويت شده است. فرصت وجود دارد که نخست وزير کانادا بتواند از ديپلماسي و صلح با ايران حمايت کند. نخست وزير کانادا همانند باراک اوباما مي‌تواند با رسانه‌ها و در نشست‌هاي خود با رهبران جهاني صراحتا درباره مزاياي توافق هسته‌اي صحبت کند.
شايد مهمتر آن باشد که، او مي‌تواند رئيس جمهور ترامپ را در ارتباط با مزاياي اين توافق متقاعد کند. نخست وزير کانادا گفت: بر اساس تجربه اش، رئيس جمهور آمريکا «در واقع گوش مي‌دهد.» در حالي که کانادا در مذاکرات توافق هسته‌اي دخيل نبود، اما از طريق قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل -که پيشتر آن را تأييد کرد- به آن متعهد است. کانادا در دفاع از توافق هسته‌اي تن‌ها نيست. اتحاديه اروپا درباره حمايت خود از اين توافق پرهياهو عمل کرده است. کانادا نه تن‌ها بر اساس نظم بين المللي مبتني بر قانون، به توافق هسته‌اي متعهد است، بلکه انجام چنين کاري به نفع کانادا نيز هست. در نتيجه برداشته شدن تحريم‌هاي مرتبط با هسته اي، فرصت‌هاي تجاري قابل توجهي براي شرکت‌هاي کانادايي در همه بخش‌ها در ايران به وجود آمده است.
از زمان اجراي توافق هسته اي، هم پيمانان کانادا در تلاش براي دست يابي به منافع اقتصادي در ايران بوده اند. براي مثال، روابط تجاري دو جانبه اتحاديه اروپا با ايران در سال دو هزار و شانزده در مقايسه با سال قبا از آن، با افزايش پنجاه و پنج درصدي همراه بود. مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا صراحتا اعلام کرد اين اتحاديه مي‌خواهد بزرگترين شريک تجاري ايران باشد. ايران قراردادي با شرکت هواپيماسازي ايرباس به ارزش بيست و سه ميليارد دلار براي خريد صد فروند هواپيما امضا کرد. ايران همچنين هفته گذشته توافقي با شرکت نفتي توتال فرانسه به ارزش حدود پنج ميليارد دلار طي بيست سال امضا کرد. شرکت خودروسازي فولکس واگن آلمان نيز اعلام کرد پس از هفده سال وقفه بار ديگر وارد بازار ايران مي‌شود. حتي شرکت هواپيمايي بوئينگ مستقر در آمريکا با انعقاد توافقي براي فروش هواپيماهاي مسافربري با ايران به ارزش هفده ميليارد دلار موافقت کرد، اقدامي که از بيش از صد هزار فرصت شغلي در آمريکا حمايت مي‌کند.
از ديدگاه ژئوپلتيکي، همان گونه که دولت ترامپ سياست خارجي آمريکا را در خاورميانه (غرب آسيا) از توازن منطقه‌اي به نفع عربستان سعودي تغيير داده است، کانادا فرصت دارد با دفاع از توافق هسته اي، اشاعه همزيستي موجود بين بازيگران منطقه‌اي و دلسرد کرد روند بده بستاني آن‌ها در پي آن هستند، رويکرد باراک اوباما را ادامه دهد. افزايش ثبات در اين منطقه به طور مستقيم در راستاي منافع کانادا قرار دارد زيرا اين کشور در مبارزه با داعش در عراق حضور دارد. اوتاوا همچنين کمک‌هاي بشردوستانه براي آوارگان سوري در اردن، لبنان و ترکيه فراهم مي‌کند و از بيش از سي و پنج هزار پناه جو از منطقه در سال دو هزار و شانزده، استقبال کرد.
اگر اوتاوا حمايت خود را از توافق هسته‌اي ايران افزايش دهد، به ويژه اگر دولت ترمپ براي تضعيف آن تلاش کند، اين کشور بايد احياي روابط را با تهران مد نظر قرار دهد و سياست تعامل را بر اساس پايبندي مداوم ايران به توافق هسته اي، همکاري در ارتباط با موضوعات مبتني بر منافع دو جانبه از جمله تجارت، محيط زيست و مبارزه با داعش در پيش بگيرد. کانادا همچنين مي‌تواند به طور مستقيم با تهران در ارتباط با موضوعات مهمتر نگران کننده از قبيل: حقوق بشر از جمله بازداشت اختياري اتباع داراي تابعيت دو گانه و همچنين فعاليت‌هاي منطقه‌اي تهران که کانادا آن‌ها را بي ثبات کننده مي‌داند، وارد تعامل شود. از اين حيث، از گزارش‌ها در باره حضور اخير مقامات کانادايي در تهران، استقبال مي‌شود.
سرنوشت توافق هسته‌اي ايران در معرض خطر قرار دارد، زيرا دولت ترامپ خصومت خود را در قبال ايران افزايش مي‌دهد. بحران کنوني هسته‌اي در شبه جزيره کره بايد به مخالفان توافق هسته‌اي يادآوري کند که اين توافق را بي اهميت ندانند. کانادا فرصت دارد تا با دفاع و تأييد توافق هسته‌اي در حمايت از نظم جهاني صلح آميز مبتني بر قانون ميراث به جا مانده از دولت اوباما را ادامه دهد.
منبع:خبرگزاري آريا
