تشدید تنش‌ها بین روسیه و اوکراین / دونتسک بمباران شد

تنش آبی میان اوکراین و روسیه از شب گذشته تا کنون بالا گرفته است و در پی آن این دو کشور در آماده باش کامل نظامی قرار گرفتند.

شب گذشته درگیری آبی میان روسیه و اوکراین شدت گرفت، در پی این درگیری، اوکراین، جمهوری دونتسک را بمباران کرد.

به گزارش وب سایت خبرگزاری رویترز، نیروی دریایی اوکراین گارد ساحلی روسیه را متهم کرده است که به سه قایق آن در تنگه کرچ بین روسیه و کریمه شلیک کرده و آنها را توقیف کرده است.

روسیه چهار سال پیش شبه جزیره کریمه اوکراین را به خاک خود منضم کرد. روابط دو کشور از آن به بعد پرتنش بوده اما در ماه‌های اخیر این موضوع شدت پیدا کرده است.

به گزارش بی بی سی، به گفته نیروی دریایی اوکراین نیروهای ویژه روسیه دو قایق توپدار و یک یدک کش نیروی دریایی اوکراین را توقیف کرده‌اند و شلیک آنها به قصد کشتن به سمت نیروهای اوکراینی چند ملوان را مجروح کرده است.

روسیه پیشتر اوکراین را به دست‌اندازی به آبهای خود متهم کرد و با مستقر کردن یک نفتکش عظیم در تنگه کرچ دسترسی اوکراین به دریای آزوف را مسدود کرد.

سازمان مرزی روسیه به خبرگزاری اینترفکس گفت که دو قایق توپدار و یک قایق یدک کش “ساعت هفت صبح به وقت مسکو به طور غیرقانونی وارد یک ناحیه دریایی متعلق به روسیه که موقتا بسته بود شدند”.

این سازمان افزود: “معلوم است که هدف آنها ایجاد درگیری در منطقه است.”

روسیه پیشتر دو جنگنده و دو هلی‌کوپتر را برای زیر نظر گرفتن کشتی‌های اوکراین به منطقه اعزام کرده بود.

پترو پوروشنکو رئیس جمهور اوکراین در جریان نشست اضطراری شورای امنیت ملی و شورای دفاعی اوکراین اقدامات روسیه را “بی دلیل و دیوانه وار” توصیف کرد.

در همین حال «سرویس امنیت فدرال» روسیه (FSB) اعلام کرد که سه کشتی اوکراینی را به دلیل نقض مرز دریایی روسیه در دریای سیاه توقیف کرده است.

این سرویس امنیتی اعلام کرد: سه کشتی نیروی دریایی اوکراین به نام های بردیانسک، نیکوپول و یانی کاپو که صبح یکشنبه مرز روسیه را نقض کردند عصر یکشنبه نیز بار دیگر تلاش کردند تا در قلمرو دریایی روسیه فعالیت های غیرقانونی مرتکب شوند.

این نهاد افزود: این کشتی ها به درخواست های مشروع کشتی ها و قایق های سرویس گارد مرزی سرویس امنیت فدرال روسیه برای متوقف کردن فوری اقدامات خود پاسخ ندادند و اقدام به مانور خطرناک کردند.

بنا به اعلام سرویس امنیت فدرال روسیه «سلاح هایی برای وادارکردن کشتی های جنگی اوکراینی به توقف، مورد استفاده قرار گرفت.» در پی این اقدام هر سه شناور نیروی دریایی اوکراین در آب های سرزمینی روسیه در دریای سیاه توقیف شدند.

سرویس امنیت فدرال روسیه همچنین افزود : سه عضو نظامی نیروهای مسلح اوکراین که آسیب دیده بودند «کمک های پزشکی دریافت کردند» و خطری جانی آنها را تهدید نمی کند. اما نیروی دریایی اوکراین گفته که 6 نفر از خدمه کشتی هایش در پی اقدام روسیه زخمی شده اند.

به گزارش رویترز، اتفاق اخیر نیز ممکن است دو کشور را به سمت یک مناقشه گسترده تر هدایت کند.

اوکراین گفته که کشتی های این کشور اقدام اشتباهی انجام نداده اند. کی یف روسیه را به تجاوز مهم کرده و خواستار اقدام جامعه جهانی برای مجازات روسیه شده است.

در پی این حوادث، «پترو پوروشنکو» رئیس جمهوری اوکراین جلسه ای با مقام های ارشد نظامی و امنیتی برگزار کرد.

اوکراین و روسیه به حالت آماده باش نظامی درآمدند

در همین حال ایرنا گزارش داد: سخنگوی شورای امنیت ملی اوکراین اعلام کرد که در پی تنش آبی امروز با روسیه در دریای آزوف، این کشور به حالت آماده باش نظامی درآمده و کمیته نظامی تشکیل شده است.

«الکساندر تورچینف» افزود: کمیته نظامی اوکراین حادثه یکشنبه شب در دریای آزوف را تجاوز جنگی روسیه به اوکراین قلمداد می کند.

این نشست ساعت یک بامداد به وقت مسکو (یک و 30 دقیقه به وقت تهران) برگزار شد و طی آن لایحه ای برای آماده باش نظامی به مدت 60 روز به پارلمان اوکراین ارایه شده است.

سازمان امنیت فدرال روسیه نیز شامگاه یکشنبه در اطلاعیه ای ضمن اعلام آماده باش نظامی در منطقه مورد مناقشه با اوکراین اعلام کرد که دو کشتی کوچک به نام های بردیانسک و نیکاپول و یدک کش یانی کاپو اوکراین را توقیف کرده است.

براساس گزارشی که شبکه ان.ت.و روسیه منتشر کرد، مرزبانان روسی برای توقیف شناورهای اوکراینی به سوی آنها آتش گشودند به همین دلیل سه خدمه اوکراینی زخمی شدند اما خدمات پزشکی به آنها ارایه شد و هیچ کس کشته نشد.

رسانه های روسیه بامداد دوشنبه نیز در خبر جداگانه ای اعلام کردند که این کشور خواستار جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل در خصوص تنش های اخیر در دریای آزوف شده و این نشست قرار است بعدازظهر روز دوشنبه برگزار شود.

حمله به سفارت روسیه در اوکراین

از کی یف نیز خبر می رسد که ملی گرایان این کشور پس از اطلاع از درگیری آبی میان اوکراین و روسیه مقابل سفارت روسیه تجمع و به داخل سفارت نارنجک آتش زا و دودزا پرتاب کردند. هنوز از مصدومین احتمالی این حادثه خبری منتشر نشده است.

برخی از تحلیلگران در روسیه معتقدند که اوکراین برای افزایش فشار بین المللی بر روسیه در آستانه نشست سران 20 کشور صنعتی (جی 20)، عمدا روسیه را در آب های کریمه تحریک می کند.

مقامات کرملین در دو هفته اخیر از احتمال دیدار مفصل سران روسیه و آمریکا در حاشیه اجلاس جی 20 در آرژانتین خبر داده بودند که قرار است 9 و 10 آذر ماه در آرژانتین برگزار شود.

درگیری روز یکشنبه در دریای آزوف زمانی آغاز شد که روس ها مدعی شدند دو کشتی اوکراینی به همراه یک یدک کش با سرعت بالا در حال ورود به تنگه کرچ هستند.

این تنگه دریای سیاه را از دریای آزوف در شمال جدا می کند.

دقایق کوتاهی بعد از اطلاعیه سازمان امنیت روسیه خبر رسید که جنگنده ‘کا-52’ و ‘سوخو-25’ روسیه بر فراز ‘آزوف’ به پرواز درآمدند و دریای آزوف بر روی کشتی های مسافربری بسته شده است.

در طرف مقابل اوکراینی ها مدعی شدند که شناورهای آنها طبق برنامه از قبل هماهنگ شده و اطلاع داده شده از بندر ‘اودسا’ به بندر ‘ماریپول’ در دریای ‘آزوف’ در حرکت بودند و اقدامات تهاجمی طرف روس برخلاف کنوانسیون حقوق دریایی صورت گرفت.

در سایت وزارت خارجه اوکراین نیز آمده است که «کشتی های روسیه با نقض آزادی ناوبری و حمل و نقل، به کشتی های نیروی دریایی اوکراین فشار وارد کردند.»

اوکراینی ها هم خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی این موضوع شده اند.

اوکراین جمهوری خودخوانده دونتسک را گلوله باران کرد

در پی انتشار این اخبار نیز، منابع آگاه روس گزارش دادند نیروهای مسلح اوکراین مناطقی را در جمهوری خودخوانده دونتسک گلوله باران کردند.

شبکه تلویزیونی العالم به نقل از منابع آگاه روس گزارش داد: نیروهای مسلح اوکراین مناطقی را در جمهوری خودخوانده دونتسک گلوله باران کردند.
سازمان امنیت فدرال روسیه اوکراین را تهدید کرد “اقدامات تحریک آمیزش” را بی پاسخ نمی گذارد.

واکنش بین المللی چیست؟

در همین حال اتحادیه اروپا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) روز یکشنبه خواستار کاهش تنش ها میان روسیه و اوکراین در نزدیکی ساحل کریمه شدند و از دولت روسیه خواستند “آزادی رفت و آمد” را در تنگه کرچ دوباره برقرار کند.

بیانیه اتحادیه اروپا گفت: “از روسیه انتظار داریم آزادی رفت و آمد را در تنگه کرچ دوباره برقرار کند و از همه می خواهیم فورا با نهایت خویشتن داری برای تنش زدایی از اوضاع اقدام کنند.”

ناتو نیز در بیانیه ای خواستار “خویشتن داری و تنش زدایی” شد و از روسیه خواست “مطابق قوانین بین المللی، دسترسی بدون محدودیت به بنادر اوکراین در دریای آزوف را تامین کند.”

ناتو گفت که “کاملا از حق حاکمیت ملی اوکراین و تمامیت ارضی آن از جمله حق کشتیرانی در آب های سرزمینی اش حمایت می کند.”

این سازمان گفت که روسیه باید “امکان دسترسی بلامانع به بنادر اوکراین در دریای آزوف را تامین کند.”

اوکراین خواستار نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل شده و از جامعه جهانی خواسته علیه مسکو اقدام کند.

به علاوه روسیه هم خواستار نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل شده است. نیکی هیلی سفیر آمریکا می گوید این جلسه قرار است ساعت یازده صبح دوشنبه در نیویورک برگزار شود.

سابقه تنش

به گزارش بی بی سی، دریای آزوف در شرق کریمه و جنوب منطقه ای در اوکراین که جدایی طلبان نزدیک به روسیه بخش هایی از آن را گرفته اند قرار دارد.

دو بندر متعلق به اوکراین در سواحلی شمالی این دریا – بردیانسک و ماریوپول – در صادرات غلات و فولاد و همچنین واردات زغال نقش مهمی دارند.

اوکراین و روسیه در سال ۲۰۰۳ پیمانی امضا کردند که براساس آن آزوف جزو آب های داخلی دو کشور محسوب می شود. آن پیمان آزادی کشتیرانی برای تمام وسایل نقلیه دریایی متعلق به اوکراین و روسیه را تضمین می کرد.

اما روسیه اخیرا شروع به بازرسی همه کشتی هایی کرده که مبدا و مقصد آنها این بنادر در اوکراین است. اتحادیه اروپا پیشتر در ماه جاری اخطار داد که “تدابیری هدفمند” برای رسیدگی به این مشکل در پیش خواهد گرفت.

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: “وضعیت در دریای آزوف نه فقط برای اقتصاد اوکراین، بلکه برای خیلی از کشتی هایی که با پرچم کشورهای اتحادیه اروپا تردد می کنند زیانبار است.”

بازرسی های روسیه پس از آن شروع شد که اوکراین در ماه مارس یک قایق ماهیگیری متعلق به کریمه را گرفت.

مسکو همچنین می گوید که بازرسی وسایل نقلیه دریایی به دلایل امنیتی ضروری است و به تهدیدهایی علیه پل واقع در تنگه کرچ اشاره کرد.

از زمان شروع شورش جدایی طلبان علیه دولت اوکراین در آوریل ۲۰۱۴ بیش ار ۱۰ هزار نفر در دو ناحیه شرقی دونتسک و لوهانسک کشته شده اند.

اوکراین و غرب، روسیه را به اعزام نیرو به این منطقه و مسلح کردن جدایی طلبان متهم می کنند.

روسیه این اتهام را رد می کند اما می گوید که داوطلبان روس به شورشیان کمک می رسانند.

پس از آنکه کریمه در سال 2014 به روسیه ضمیمه شد، مسکو پل عظیمی میان شبه جزیره «کراسنودار کرای» روسیه و شبه جزیره «کرچ» کریمه احداث کرد. این پل روی تنگه کرچ قرار دارد. تنگه کرچ دریای «آزوف» و دریای سیاه را به هم متصل می کند.

دو بندر مهم اوکراین در دریای آزوف قرار دارد. «ناوگان دریای سیاه» روسیه در کریمه مستقر است و این کشور بر حرکت کشتی ها در این منطقه کنترل دارد.

اتحادیه اروپا در بیانیه ای از روسیه خواست تا آزادی حرکت کشتی ها را در تنگه کرچ برقرار کند و از مسکو و کی یف درخواست کرد به منظور جلوگیری از بروز تنش خویشتنداری کنند.

ختلافات روسیه و اوکراین که با یکدیگر پیوندهای تاریخی و مذهبی بی پایانی دارند از سال 2014 و پس از وقوع تغییرات در اوکراین که کی یف از آن به عنوان «انقلاب» و روس ها «کودتا» یاد می کنند، آغاز شده است.

مردم شرق اوکراین و شبه جزیره کریمه پس از این اتفاق، دست به مخالفت با دولت مرکزی در کی یف زدند.

با توجه به حضور نظامی روسیه در کریمه، روسیه امنیت برگزاری همه پرسی در شبه جزیره کریمه را فراهم کرد و مردم این منطقه که اکثر آنان را روس زبانان متمایل به مسکو تشکیل می دادند رای به استقلال از اوکراین و سپس درخواست پیوستن به روسیه دادند که با موافقت پوتین جنبه اجرایی پیدا کرد.

از آن تاریخ به این طرف، آمریکا و غرب انواع تحریم های اقتصادی را علیه روسیه و شخصیت ها و شرکت هایی که در کریمه فعالیت می کنند وضع کرده اند تا شاید روسیه از کریمه پا عقب بگذارد.

اوکراین از جامعه جهانی خواسته است ضمن نپذیرفتن کریمه به عنوان جزئی از خاک روسیه، این کشور را اشغالگر بخوانند و به روسیه برای بازپس دادن این منطقه به اوکراین فشار بیاورند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه تا امروز در تمامی مصاحبه ها گفته است که مسکو در خصوص بازپس دادن کریمه با هیچ کسی مذاکره نمی کند.